Η ΑΣΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Γάτες και Ελεύθερη Βούληση

Από την ελεύθερη πτώση μιας γάτας στην ελεύθερη βούληση Αν θεωρήσουμε ότι μια γάτα είναι ένα απομονωμένο μηχανικό σύστημα που διέπεται από την συμμετρία αντιστροφής του χρόνου της Νευτώνειας δυναμικής, τότε η ικανότητά της να προσγειώνεται στα πόδια της μετά… Read More ›

Να δείξετε ότι: 1 x 2 x 3 x 4 x … = √(2π)

H απλή μαθηματική λογική μας λέει ότι το απειρογινόμενο , προφανώς τείνει στο άπειρο. Όμως, κάποιοι ισχυρίζονται ότι μερικές φορές ισούται και με την τετραγωνική ρίζα του 2π, (για παράδειγμα, δείτε εδώ την εξ. 7) Θα μπορούσε λοιπόν κανείς, βλέποντας… Read More ›

Το μέγεθος του σύμπαντος υπερβαίνει τα όρια της ανθρώπινης αντίληψης

…. όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι το σύμπαν είναι πέρα ​​από την κατανόησή μας Το σύμπαν είναι μεγάλο. Αλλά πόσο μεγάλο είναι το «μεγάλο»; Αυτό είναι σχετικό. Όταν ένας αστρονόμος λέει ότι κάτι είναι κοντά, μπορεί να εννοεί μερικά εκατομμύρια χιλιόμετρα (αν… Read More ›

Ένας διαγωνισμός με γενικές γνώσεις

Ο Γιάννης έγραψε θέματα για έναν διαγωνισμό γενικών γνώσεων. Μουσική, Κινηματογράφος, Μυθολογία, Ιστορία, Λογοτεχνία, Γεωγραφία. Ουδείς κατάλαβε πλήρως τις προθέσεις του. Έκανε πλάκα;   Ήθελε να δείξει πως οι περισσότεροι με πτυχία και διδακτορικά είναι απαίδευτοι;Ήθελε να κλονίσει την πίστη μας… Read More ›

Το εμβαδόν κάτω από το τόξο της κυκλοειδούς καμπύλης

Η κυκλοειδής καμπύλη εμφανίστηκε το 1696 σε ένα πρόβλημα του Johann Bernoulli που ζητούσε να προσδιοριστεί το είδος της καμπύλης την οποία πρέπει να διαγράψει ένα υλικό σημείο που κινείται χωρίς τριβές υπό την επίδραση του βάρους του, έτσι ώστε, ξεκινώντας… Read More ›

Δημόκριτος και Οργανική Χημεία

Ο Δημόκριτος παρότι στην πραγματικότητα ήταν σύγχρονος του Σωκράτη, θεωρείται «προσωκρατικός» φιλόσοφος. Σχεδόν κανένα από τα γραπτά του Δημόκριτου δεν έχει διασωθεί. Ότι γνωρίζουμε γι αυτόν προέρχεται από άλλους φιλοσόφους, όπως τον Αριστοτέλη, που τον αναφέρουν για να τον επικρίνουν…. Read More ›

Το Πρόβλημα των Τριών Σωμάτων

… και η παραδειγματική τιμωρία ενός φυσικού Χθες, το Netflix έκανε επίσημα την πρεμιέρα του «The Three-Body Problem», μια σειρά βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας του Κινέζου συγγραφέα Liu Cixin («Το πρόβλημα των τριών σωμάτων» εκδόσεις SEΛINI). Η εναρκτήρια… Read More ›

Ένα μικρό βήμα προς την κβαντική βαρύτητα

Mετρήθηκε βαρυτική έλξη ίση με 0,00000000000000003 Newton Η βαρύτητα διαφέρει από τις τρεις άλλες γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις (ηλεκτρομαγνητική, ασθενής πυρηνική και ισχυρή πυρηνική) επειδή περιγράφεται καλύτερα ως μια καμπυλότητα του χωροχρόνου. Γι αυτό το λόγο ‘αντιστέκεται’ στην ενσωμάτωσή της στην κβαντική… Read More ›

Ο μύθος της υπεριώδους καταστροφής

Ένας από τους πιο αγαπημένους μύθους στην κβαντική ιστορία, είναι ότι εφόσον η προσπάθεια των Rayleigh-Jeans να εξηγήσουν την ακτινοβολία του μέλανος σώματος σύμφωνα με την κλασσική μηχανική αποτύγχανε παταγωδώς στα μικρά μήκη κύματος (η επονομαζόμενη υπεριώδης καταστροφή), ήταν αυτή η αποτυχία… Read More ›

Να υπολογιστεί το γαλάζιο εμβαδόν

Να υπολογιστεί το – σχετικό με την σημερινή ημέρα – μπλε εμβαδόν (δείτε τις απαντήσεις ΕΔΩ). Τι το σημαντικό έχει η σημερινή μέρα;1. Σαν σήμερα, στις 14 Φεβρουαρίου του 1982 η πειραματική διάταξη που είχε στήσει ο νεαρός πειραματικός φυσικός… Read More ›

Μια μερική έκλειψη Ηλίου στον Άρη

Στις 8 Φεβρουαρίου το διαστημικό όχημα της NASA Perseverance κατέγραψε με 57 διαδοχικές φωτογραφίες της κάμερας Mastcam-Z, μια μερική έκλειψη Ηλίου από τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Άρη, τον Φόβο. Στο βίντεο που προέκυψε από τις 57 φωτογραφίες βλέπουμε το πέρασμα… Read More ›

Ο αριστοτελικός νόμος της κίνησης

Θα εξετάσουμε την αριστοτελική φυσική της κίνησης για τα γήινα σώματα. Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι σε κάθε είδους κίνηση υπάρχουν δυο βασικοί παράγοντες: η κινούσα δύναμη, την οποία συμβολίζουμε με F, και η αντίσταση, την οποία συμβολίζουμε με R. Σύμφωνα… Read More ›

Τι ενδιαφέρον κρύβει το 2024;

Mπορεί το 2024 ημερολογιακά είναι να είναι δίσεκτο έτος, μαθηματικά όμως, εκτός από άρτιος αριθμός είναι: ευγενής αριθμός διότι εκφράζεται ως το άθροισμα δύο τουλάχιστον διαδοχικών φυσικών αριθμών, για παράδειγμα  είναι iban αριθμός διότι όταν γράφεται με λέξεις στα αγγλικά «two… Read More ›

Οι 7 χριστουγενιάτικοι γρίφοι από την μυστική υπηρεσία της Βρετανίας

… για τα μικρά παιδιά Η Government Communications Headquarters (GCHQ), η μεγαλύτερη υπηρεσία πληροφοριών του Ηνωμένου Βασιλείου, δημοσίευσε την ετήσια χριστουγεννιάτικη κάρτα της, με μια σειρά γρίφων που απευθύνονται στα νεότερα μυαλά της Βρετανίας. Η φετινή πρόκληση είναι η πιο… Read More ›

Αν όλο το νερό της Γης χωρούσε σε 100 κουβάδες

… τότε: Ερώτηση: Σύμφωνα με τα δεδομένα της παραπάνω εικόνας, αν λιώσουν όλοι οι πάγοι της Γης, πόσα μέτρα θα ανυψωθεί η στάθμη των ωκεανών; Απάντηση:Παρατηρούμε ότι η ποσότητα του νερού στους παγετώνες είναι ίση με το 2% της ποσότητας… Read More ›

Οι 4 + 1 κινήσεις της γης

Έχετε σκεφτεί ότι: Γυρίζουμε γύρω από τον ήλιο με 107.000 km/h, γύρω απο τη γη με 1500 km/h, η μετάπτωση του άξονα περιστροφής της γης μας περιστρέφει αργά κυκλικά στην επιφάνεια ενός κώνου με αποτέλεσμα σε 14000 χρόνια ζωή νάχουμε… Read More ›

Μερική έκλειψη Σελήνης, 28 Οκτωβρίου 2023

Το Σάββατο 28 Οκτωβρίου, εκτός από την επέτειο του ΟΧΙ, θα έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε μια μερική έκλειψη Σελήνης. Το φαινόμενο, θα ξεκινήσει στις 21:01 καθώς η Σελήνη θα εισέρχεται στην παρασκιά της Γης και δεν θα είναι εύκολα αντιληπτό στο… Read More ›

Ο χρόνος μεταξύ δύο κρούσεων

Το κίτρινο υπόβαθρο ανεβαίνει με σταθερή ταχύτητα 1 m/s με την συνδρομή ίσωςκάποιου μηχανισμού. Είναι λείο και ελαστικό. Το ελαστικό πράσινο μπαλάκι πέφτει και όταν έρχεται σε επαφή με το υπόβαθρο έχει ταχύτητα 4 m/s. Πόσος χρόνος μεσολαβεί μεταξύ δύο… Read More ›

Μεγάλοι ατομικοί πυρήνες και αστέρες νετρονίων

Πρόκειται για το δεύτερο θεωρητικό πρόβλημα που τέθηκε στην Διεθνή Ολυμπιάδα Φυσικής του 2023: ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ δείτε όλα τα θέματα της Διεθνούς Ολυμπιάδας Φυσικής του 2023 (και τις λύσεις τους) ΕΔΩ: http://physicsmentor.gr/?p=1779

Γιατί το το συν(1°) είναι άρρητος αριθμός;

Μια πολύ γρήγορη απόδειξη Eφόσον συν(No+1o) + συν(No–1o)=2 συν(1o)συν(No), για Ν=1 προκύπτει ότι:συν(2o)=2συν2(1o)–1. Αν υποθέσουμε ότι το συν(1o) είναι ρητός αριθμός, τότε αποδεικνύεται επαγωγικά ότι όλα τα συν(No) για Ν≥1 θα είναι ρητοί αριθμοί. Επομένως και το συν(30o)= θα έπρεπε… Read More ›

Η θερμοδυναμική λύση μιας κλασικής ανισότητας

Ποιό είναι μεγαλύτερο, το eπ ή το πe; H απάντηση μπορεί να δοθεί χρησιμοποιώντας … τον 2ο νόμο της θερμοδυναμικής! Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να απαντηθεί το παραπάνω ερώτημα (για παράδειγμα, δείτε: Μια οπτική αποδειξη της ανισότητας πe < eπ ή… Read More ›

Η καμπύλη του συντονισμού και ο χρόνος ζωής των σωματιδίων

Πως η αβεβαιότητα στην ενέργεια ενός σωματιδίου προσδιορίζει με εξαιρετική ακρίβεια τον χρόνο ζωής ασταθών σωματιδίων Υπάρχουν σωματίδια που ζουν αιώνια ή για να το πούμε διαφορετικά, ο χρόνος ζωής τους είναι μεγαλύτερος από την ηλικία του σύμπαντος, όπως για… Read More ›

Ισόχρονη χορδή

Πάνω σε ένα οριζόντιο επίπεδο στερεώνουμε μία κυκλική στεφάνη κέντρου Κ και ακτίνας R, με το επίπεδό της κατακόρυφο. Η διάμετρος ΑΒ είναι κατακόρυφη με το σημείο Α να είναι το ανώτερο σημείο της στεφάνης, όπως φαίνεται στο σχήμα. Στερεώνουμε το… Read More ›

Τι θα πίνατε; έναν χυμό μπανάνας ή ένα ποτήρι νερό από τη Φουκουσίμα;

Φουκουσίμα: Κάτω από το όριο η συγκέντρωση ραδιενέργειας στη θάλασσα, λέει το Τόκιο Έλεγχοι στο θαλασσινό νερό κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα δεν ανίχνευσαν ραδιενεργές ουσίες, υποστηρίζουν οι αρχές της Ιαπωνίας. Αυτό ανακοίνωσε την Κυριακή το υπουργείο Περιβάλλοντος της Ιαπωνίας,… Read More ›

Πόσα χιλιόμετρα διανύουμε κατά την διάρκεια της ζωής μας;

Περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα! Ας ξεκινήσουμε με την απόσταση που διανύει ένας άνθρωπος καθώς μετακινείται στην επιφάνεια της Γης για την δουλειά του, τα ταξίδια αναψυχής του κλπ. Προσεγγιστικά, αυτή η απόσταση εκτιμάται στα 50.000 έως 80.000 χιλιόμετρα κατά τη… Read More ›

Ο θόλος του Norton: Η απροσδιοριστία στη νευτώνεια φυσική;

Θα εκτελέσουμε – επιστρατεύοντας την φαντασία μας – το εξής πείραμα: Ισορροπούμε στην κορυφή ενός ημισφαιρικού λείου θόλου μια σημειακή μάζα. Δεν υπάρχει αέρας ή κάποια άλλη αιτία που θα μπορούσε να ασκήσει κάποια επιπλέον δύναμη. Σε μια τέτοια περίπτωση… Read More ›

Το αυτοπαρατηρούμενο σύμπαν και το Γ θέμα φυσικής

… των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων Γνωστοί φυσικοί, όπως Eugene Wigner και ο John Archibald Wheeler προβληματιζόμενοι με τα θεμέλια της κβαντικής θεωρίας, υποστήριζαν πως δεν αρκεί μόνο η μετρητική συσκευή για να αποκτήσει νόημα η θεωρία, αλλά και η ίδια… Read More ›

Tα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων Φυσικής 2023

Δείτε τα θέματα στο μάθημα της Φυσικής (;) των πανελλαδικών εξετάσεων 2023 ΕΔΩ: Ακολουθούν ενδεικτικές τηλεγραφικές απαντήσεις: Και συνεχίζεται η παράδοση των τελευταίων ετών με ένα ακόμα αντιαισθητικά απεχθές 4ο θέμα «Φυσικής», σκοπός του οποίου είναι να κάνει τους μαθητές… Read More ›

‘Μερικές’ ερωτήσεις Φυσικής στα θέματα Ηλεκτροτεχνίας

… των σημερινών πανελλαδικών εξετάσεων των ΕΠΑΛ Κι αν χτες, στις πανελλαδικές εξετάσεις των Γενικών Λυκείων τα θέματα της Χημείας περιείχαν μερικές ερωτήσεις καθαρής Φυσικής, στο σημερινό μάθημα της Ηλεκτροτεχνίας των ΕΠΑΛ, ΟΛΑ τα θέματα μπορούν να απαντηθούν με γνώσεις… Read More ›

Μερικές ερωτήσεις Φυσικής στα θέματα Χημείας

… των σημερινών πανελλαδικών εξετάσεων Οι παρακάτω ερωτήσεις μπορούν να απαντηθούν με γνώσεις Φυσικής: Θα μπορούσε να πεί κανείς πως περιέχονται κι άλλες ερωτήσεις φυσικής στα θέματα της χημείας … αν θεωρήσει την χημική ισορροπία ως κεφάλαιο της θερμοδυναμικής 😉… Read More ›

Η Αφροδίτη ως UFO

Αν χτες βγήκατε για βόλτα μετά τη δύση του ήλιου και έτυχε να στρέψετε το βλέμμα σας χαμηλά προς τον δυτικό ουρανό, θα είδατε να αιωρείται ένα εκπληκτικά λαμπερό «αντικείμενο». Ήταν ελικόπτερο, σουπερνόβα ή UFO;Τίποτε από αυτά. Ήταν ο πλανήτης… Read More ›

Βαρυτικές μηχανές και άλλες «προφητείες»

… του Φρίμαν Ντάισον Ως βαρυτική μηχανή ορίζεται μια κατάλληλη διάταξη μαζών της οποίας η βαρυτική δυναμική ενέργεια μπορεί να μετατραπεί σε ωφέλιμο έργο. Θα μπορουσε να πει κανείς ότι οι νερόμυλοι, τα υδροηλεκτρικά εργοστάσια ή το φιλόδοξο υποβοηθητικό σύστημα… Read More ›

Πώς υπολογίζεται η «μισή» παράγωγος της συνάρτησης f(x)=x

Έχει νόημα η μισή παράγωγος της συνάρτησης f(x)=x, δηλαδή μια έκφραση της μορφής ; Θα ξεκινήσουμε με την συνάρτηση , παραγωγίζοντάς την διαδοχικά: Χρησιμοποιώντας την γενίκευση του παραγοντικού με την συνάρτηση γάμμα , παίρνουμε: Θέτοντας και προκύπτει: και δεδομένου ότι… Read More ›

Η τροχιά ενός ‘εμφιαλωμένου’ βορείου πόλου

Τα βιβλία φυσικής χρησιμοποιούν την έννοια των μαγνητικών δυναμικών γραμμών για να οπτικοποιήσουν το μαγνητικό πεδίο, ώστε να γίνουν κατανοητά φυσικά μεγέθη όπως η ένταση και η ροή του μαγνητικού πεδίου (το ίδιο ισχύει και για τις δυναμικές γραμμές του… Read More ›

Κβαντομηχανική ελεύθερη πτώση

Ένα από τα απλούστερα και σημαντικότερα προβλήματα της κλασικής φυσικής, είναι η μελέτη της κίνησης μιας μπάλας μάζας m που αφήνεται να πέσει ελεύθερα από ύψος H και ανακλάται ελαστικά από το οριζόντιο επίπεδο έδαφος. Aν g είναι η σταθερή… Read More ›

Το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο χωρίς φωτόνια

Η θεωρητική ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων του φωτοηλεκτρικού φαινομένου είναι ένα πολύ δύσκολο πρόβλημα, αν δεν είμαστε υποψιασμένοι εκ των προτέρων για την σωματιδιακή φύση του φωτός. Υποψιασμένος ήταν και ο Einstein (από τον Planck) όταν ερμήνευε το φωτοηλεκτρικό φαινόμενο…. Read More ›

Η κυματική φύση της σκοτεινής ύλης

Η σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να αποτελείται από σωματίδια με τόσο μικρή μάζα, ώστε να κυριαρχεί η κυματική φύση τους  Αν και οι κινήσεις των γαλαξιών μας δίνουν ενδείξεις ότι η σκοτεινή ύλη σίγουρα υπάρχει, μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν… Read More ›

Τα ξεχασμένα πειράματα οριζόντιας βολής του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Απεικονίζουν την ελεύθερη πτώση ως ομαλά επιταχυνόμενη κίνηση Οι ερευνητές Morteza Gharib, Chris Roh και Flavio Noca σε ένα άρθρο που δημοσίευσαν στο περιοδικό Leonardo, μελετώντας ένα από τα σημειωματάρια του Λεονάρντο ντα Βίντσι δείχνουν ότι ο Ιταλός πολυμαθής είχε… Read More ›

Η προέλευση της αρχής της αβεβαιότητας

Για να εντοπίσουμε την θέση ενός αντικειμένου παρατηρώντας το, πρέπει να το φωτίσουμε. Να ρίξουμε πάνω του φωτόνια, μερικά από τα οποία αφού προσκρούσουν στο αντικείμενο, θα ανακλαστούν και θα φτάσουν στα μάτια μας. Το φως, αν και σπάνια το… Read More ›

Εναντίον της ερμηνείας «σκάσε και υπολόγιζε»

ή με άλλα λόγια εναντίον της ερμηνείας της Κοπεγχάγης Η πλειοψηφία των φυσικών θεωρούσε ότι εφόσον οι κανόνες που βάζει η κβαντική θεωρία κάνουν επιτυχείς προβλέψεις, τότε δεν υπάρχει λόγος να εξηγήσουμε γιατί αυτοί οι πρακτικοί κανόνες λειτουργούν σωστά. Γιατί… Read More ›

Κυκλώματα και μιγαδικοί αριθμοί

Τα τρία βασικά στοιχεία που εμφανίζονται στα κυκλώματα εναλλασσομένου ρεύματος είναι: ο ωμικός αντιστάτης R, ο πυκνωτής χωρητικότητας C και το πηνίο με συντελεστή αυτεπαγωγής L. Το καθένα από αυτά τα στοιχεία «δυσκολεύει» με τον δικό του τρόπο τη ροή… Read More ›

Αστρολογία: Η επίδραση των άστρων στις ζωές μας

Ένα ανύπαρκτο φαινόμενο με ανύπαρκτη επιστημονική βάση Πόσες φορές μικρότερη είναι η βαρυτική δύναμη που μας ασκούν διάφορα ουράνια σώματα σε σχέση με τη γήινη βαρύτητα:Ήλιος <-> Χίλιες φορές μικρότερη από την γήινη βαρύτηταΣελήνη <-> Εκατομμύρια φορές μικρότερη από τη… Read More ›

Το μυστήριο του σπιν

Σύμφωνα με τα σχολικά βιβλία «ο κβαντικός αριθμός του σπιν ενός ηλεκτρονίου καθορίζει την ιδιοπεριστροφή του ηλεκτρονίου…. Σε κάθε τροχιακό δε μπορούμε να έχουμε περισσότερα από δύο ηλεκτρόνια και επιπλέον το ένα περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του αντίθετα από… Read More ›

Εκπέμπει νετρόνια η Σελήνη;

Κάθε πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα βομβαρδίζεται συνεχώς με τα πρωτόνια των κοσμικών ακτίνων. Η Σελήνη δεν έχει ατμόσφαιρα, επομένως αυτά τα πρωτόνια βομβαρδίζουν ανενόχλητα την σεληνιακή επιφάνεια αλληλεπιδρώντας με τους πυρήνες των πετρωμάτων που συνιστούν το σεληνιακό έδαφος. Έτσι… Read More ›

Πού βρίσκεται το μέγιστο στο φάσμα μέλανος σώματος;

Το 1893 ο Γερμανός Wilhelm Wien (Νόμπελ Φυσικής 1911) απέδειξε χρησιμοποιώντας κλασική θερμοδυναμική, αυτό που είχε ήδη παρατηρήσει ποιοτικά ο Αμερικανός Samuel Langley: ότι το μήκος κύματος στο οποίο εκπέμπεται η περισσότερη ποσότητα ακτινοβολίας ενός θερμού (μέλανος) σώματος είναι αντιστρόφως… Read More ›

Ένα σχοινί κρέμεται από ελικόπτερο

Ένα ελικόπτερο πετάει οριζόντια με σταθερή ταχύτητα. Ένα εύκαμπτο (μή εκτατό) ομοιόμορφο σχοινί κρέμεται από το ελικόπτερο. Η αντίσταση του αέρα δεν είναι αμελητέα. Ποιό από τα παρακάτω σχήματα θα πάρει το σχοινί καθώς το ελικόπτερο θα κινείται προς τα… Read More ›

Η πρώτη φορά που ο άνθρωπος άλλαξε την τροχιά ενός αστεροειδούς!

Πριν από δυο εβδομάδες η NASA καθοδήγησε ένα διαστημόπλοιο έτσι ώστε να συντριβεί σε έναν μικρό αστεροειδή που ονομάζεται Δίμορφος. O Δίμορφος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από έναν μεγαλύτερο αστεροειδή, τον Δίδυμο. Η εν λόγω αποστολή της NASA αναφέρεται επίσημα… Read More ›

Το ενεργειακό παράθυρο Gamow

Στο εσωτερικό των άστρων πραγματοποιούνται πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης, όπως συνέβη και κατά την διάρκεια των πρώτων λεπτών μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Για να συμβεί μια πυρηνική αντίδραση σύντηξης πρέπει δύο πυρήνες να έρθουν πολύ κοντά ώστε οι ελκτικές ισχυρές πυρηνικές… Read More ›

Οι τελευταίες εικόνες του DART πριν την πρόσκρουσή του με τον Δίμορφο

… και η καταγραφή της πρόσκρουσης από γήινα τηλεσκόπια! (νεώτερη ενημέρωση) Η αποστολή DART της NASA πραγματοποίησε με επιτυχια την πρώτη δοκιμή πλανητικής άμυνας με σκοπό την εκτροπή αστεροειδούς. Το διαστημικό σκάφος της NASA, DART συγκρoύστηκε με τον αστεροειδή Δίμορφο (*),… Read More ›

Τα θέματα Φυσικής στις πανελλαδικές εξετάσεις του 1974

Οι πανελαδικές εξετάσεις το 1974 πραγματοποιήθηκαν με καθυστέρηση (από τις 30 Αυγούστου έως στις 13 Σεπτεμβρίου) εξαιτίας της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και της γενικής επιστράτευσης που επακολούθησε, συμπεριλαμβάνοντας πολλούς καθηγητές δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης. Στο βίντεο που ακολουθεί πρακολουθούμε… Read More ›

Νέο παγκόσμιο ρεκόρ έντασης μαγνητικού πεδίου

Η Κινεζική Ακαδημία Επιστημών ανακοίνωσε ότι ένας υβριδικός μαγνήτης στην Εγκατάσταση Σταθερού Υψηλού Μαγνητικού Πεδίου(SHMFF)στην πόλη Χεφέι πέτυχε νέο παγκόσμιο ρεκόρ έντασης σταθερού μαγνητικού πεδίου, παράγοντας ένα σταθερό μαγνητικό πεδίο έντασης 45,22 Τέσλα στις 12 Αυγούστου [αν και το 2019 είχαν παραχθεί 45,5 Tesla… Read More ›

Ένα κυματοπακέτο με πολλές συνιστώσες

Η μελέτη του κυματοπακέτου που προκύπτει από την επαλληλία πολλών αρμονικών κυμάτων, μπορεί να μας οδηγήσει στην απόδειξη του θεωρήματος εύρους ζώνης – το «κλασικό ανάλογο» της αρχής αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ. Αρχικά θα προσεγγίσουμε την επαλληλία n αρμονικών κυμάτων με… Read More ›

Το θεώρημα εύρους ζώνης και η αρχή της αβεβαιότητας

Η αρχή της αβεβαιότητας του Χάιζενμπεργκ είναι συνέπεια της αρχής του κυματοσωματιδιακού δυϊσμού της ύλης. Σύμφωνα με αυτή ένα σωματίδιο με απόλυτα καθορισμένη ορμή – και επομένως με αβεβαιότητα στην ορμή , είναι ταυτόχρονα και ένα κύμα με καθορισμένο μήκος… Read More ›

Μια κλασική προσέγγιση της εξίσωσης διαστολής του σύμπαντος

Ταχύτητα διαφυγής και διαστολή του σύμπαντος Ένα κλασικό πρόβλημα απλής φυσικής είναι ο προσδιορισμός της ταχύτητας διαφυγής υδ ενός σώματος που εκτοξεύεται από την επιφάνεια ενός σφαιρκού και ομογενούς πλανήτη (χωρίς ατμόσφαιρα). Και όταν λέμε ταχύτητα διαφυγής εννοούμε την αρχική… Read More ›

Βομβαρδισμός από ρεκόρ «μετατοπίσεων προς το ερυθρό»

… εξαιτίας των παρατηρήσεων του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb Αναμένεται ένα κύμα επιστημονικών δημοσιεύσεων που θα καταρρίπτουν διαδοχικά το ρεκόρ του ‘αρχαιότερου γαλαξία‘, χρησιμοποιώντας τα νέα στοιχεία που συλλέγει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Ήδη σε πρόσφατες δημοσιεύσεις οι αστρονόμοι… Read More ›

Κινητική ενέργεια: Νεύτωνας εναντίον Αϊνστάιν

Σύμφωνα με τη Νευτώνεια φυσική η κινητική ενέργεια υπολογίζεται από την εξίσωση: Όμως ο Αϊνστάιν βρήκε μια τελείως διαφορετική εξίσωση για την κινητική ενέργεια(*): ή Η εξίσωση (2) θα προβληματίζει από φέτος μαθητές και καθηγητές της Γ’ Λυκείου, μετά από… Read More ›

Μια άσκηση Φυσικής για το διαστημικό τηλεσκόπιοJames Webb

Ένα από τα θέματα της 52ης Διεθνούς Ολυμπιάδας Φυσικής Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (12 Μονάδες) Το θέμα αυτό αφορά στη Φυσική που σχετίζεται με τη λειτουργία του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Αρχικά, ακτινοβολία από έναν αστέρα, προσπίπτει στο πρωτεύον… Read More ›

Με τι ισοδυναμούν τα 13,6 TeV του LHC;

Μετά από τρία χρόνια διακοπής της λειτουργίας του Μεγάλου Επιταχυντή Αδρονίων (Large Hadron Collider – LHC) προκειμένου να συντηρηθεί και να αναβαθμιστεί, ο επιταχυντής επαναλειτουργεί εγκαινιάζοντας τη νέα περίοδο συλλογής δεδομένων (LHC Run 3). Οι συγκρούσεις των πρωτονίων θα γίνονται… Read More ›

Τεχνητή νοημοσύνη λύνει ασκήσεις φυσικής και μαθηματικών

«Ένας ομογενής δίσκος ξεκινώντας από την ηρεμία, κυλίεται χωρίς να ολισθαίνει σε κεκλιμένο επίπεδο. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ποιο κλάσμα της συνολικής κινητικής ενέργειας του δίσκου είναι περιστροφική κινητική ενέργεια; (A) 1/4 (B) 1/3 (C) 1/2 (D) 2/3 Ποιά… Read More ›

Τι γνωρίζετε για το σωματίδιο Ηiggs;

Στις 4 Ιουλίου συμπληρώνονται 10 χρόνια από την ανακάλυψη του μποζονίου Higgs. Έχουν γραφτεί τόσο πολλά που κάποιοι θεωρούν ότι ξέρουν σχεδόν τα πάντα γι αυτό. Εσείς τελικά πόσο ειδήμονας γίνατε σχετικά με το Higgs; Για να το βρείτε κάντε… Read More ›

Η εκδίκηση (της αρχής αβεβαιότητας) του Χάιζενμπεργκ

Την άνοιξη του 1923, ο Βέρνερ Χάιζενμπεργκ επέστρεφε στο Μόναχο από το Γκέτιγκεν προκειμένου να ολοκληρώσει τη διδακτορική του διατριβή: είχε ακολουθήσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα στη μαθηματική ρευστοδυναμική (ο τίτλος της διατριβής του είναι «Περί ευστάθειας και τύρβης υγρών ρευμάτων… Read More ›

FBI: Ο κανόνας του αριστερού χεριού

… του Sir John Ambrose Fleming Ας ξεχάσουμε για λίγο την ‘παραπλανητική’ εικόνα που περιέχει το σχολικό βιβλίο της Γ’ Λυκείου για την εύρεση της φοράς της δύναμης Laplace… … για να ασχοληθούμε με τον κανόνα του αριστερού (και του… Read More ›

Όταν η συνισταμένη δύναμη είναι ανάλογη με την απομάκρυνση στον κύβο

Τι συμβαίνει όταν η συνισταμένη δύναμη που ασκείται σε ένα σώμα δεν είναι απλά ανάλογη με την απομάκρυνση, όπως στην απλή αρμονική ταλάντωση, αλλά ανάλογη με την απομάκρυνση υψωμένη στην τρίτη δύναμη; Υπάρχει κάποιο φυσικό σύστημα που να συμπεριφέρεται με… Read More ›

Η κβαντική γέφυρα Wheatstone

Υπάρχουν μερικοί έξυπνοι τρόποι, πέραν των καθιερωμένων, με τους οποίους μπορούμε να μετρήσουμε τις τιμές αγνώστων φυσικών μεγεθών εύκολα και με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκει η εξαιρετικά ακριβής μέθοδος της γέφυρας Wheatstone για την μέτρηση των… Read More ›

Το βαρυτικό ανάλογο του ατόμου του υδρογόνου

H «Εισαγωγή στην Κβαντική Μηχανική» του David J. Griffiths στην σελίδα 144 περιέχει μια άσκηση (την 4.16), όπου εξετάζεται το σύστημα Γης-Ήλιου ως ένα βαρυτικό ανάλογο του ατόμου του υδρογόνου. Η δυναμική ενέργεια στο άτομο του υδρογόνου είναι και με… Read More ›

Διακροτήματα και αρχή της αβεβαιότητας

Από την σύνθεση δυο αρμονικών ταλαντώσεων ίδιας διεύθυνσης, που γίνονται γύρω από το ίδιο σημείο, με το ίδιο πλάτος Α, αλλά διαφορετικές συχνότητες και , προκύπτει μια ιδιόμορφη κίνηση που παρουσιάζει διακροτήματα: Παρατηρούμε ότι το πλάτος της σύνθετης κίνησης μεταβάλλεται… Read More ›

Μια επιβεβαίωση (της αρχής) της αβεβαιότητας

Η αρχή της αβεβαιότητας (ή αρχή της απροσδιοριστίας), διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1927 από τον Γερμανό φυσικό Werner Heisenberg. Σύμφωνα με την πρώτη (και πιο γνωστή) διατύπωσή της, όσο ακριβέστερα μετράται η θέση ενός σωματιδίου, τόσο μεγαλύτερη θα είναι… Read More ›

Γιατί η κινητική ενέργεια είναι ανάλογη του τετραγώνου της ταχύτητας;

Γιατί η κινητική ενέργεια ενός σώματος δεν αυξάνεται γραμμικά συναρτήσει του μέτρου της ταχύτητας; Γιατί χρειάζεται περισσότερη ενέργεια για να αυξήσουμε την ταχύτητα ενός σώματος από 1m/s σε 2m/s, απ’ ότι για να την αυξήσουμε από  0m/s σε 1m/s; Μπορούμε να αποδείξουμε… Read More ›

Η γωνιακή ταχύτητα ενός ρολογιού χειρός

Σε ένα οριζόντιο τραπέζι στην πόλη της Αθήνας βρίσκεται ένα ρολόι με το καντράν προς τα πάνω, όπως στην παραπάνω εικόνα. Θέλουμε να προσδιορίσουμε την γωνιακή ταχύτητα του ωροδείκτη. Ποιά από τις παρακάτω επιλογές καθορίζει την κατεύθυνση του διανύσματος της… Read More ›

Η αδιαβατική μεταβολή ενός απλού αρμονικού ταλαντωτή

Θεωρούμε έναν απλό αρμονικό ταλαντωτή για τον οποίο: ή , όπου , η κυκλική ιδιοσυχνότητά του. Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Τι συμβαίνει όταν με τον κατάλληλο τρόπο μεταβάλλουμε αργά τη κυκλική συχνότητα του ταλαντωτή; Για να πάρουμε… Read More ›

H δύναμη της συμμετρίας

… και το μαγνητικό πεδίο στο κέντρο του κύβου Με ένα λεπτό χάλκινο σύρμα κατασκευάζουμε έναν κύβο ABCDEFGH. Όταν οι 4 ακμές της πλευράς ABCD διαρρέονται από ηλεκτρικό ρεύμα Ι, όπως στο παραπάνω σχήμα, τότε στο κέντρο του κύβου δημιουργείται… Read More ›

Αδιαβατικά αναλλοίωτα

Το πρώτο συνέδριο του Solvay το 1911 είχε ως θέμα την ακτινοβολία και τα κβάντα. Εκεί οι φυσικοί καθώς ασχολούνταν με τα προβλήματα της εισαγωγής κβαντικών εννοιών στη φυσική, συζητήθηκε και ένα φαινομενικά απλό πρόβλημα από την κλασική μηχανική: Θεωρούμε… Read More ›

Η σταθερά του Πλανκ και η παγκόσμια κβαντική ημέρα

Η Παγκόσμια Κβαντική Ημέρα ‘γιορτάζεται’ στις 14 Απριλίου. Η ημερομηνία αυτή (4/14) επιλέχθηκε από τα ψηφία της στρογγυλοποιημένης παγκόσμιας σταθεράς του Πλανκ: h=4,14×10−15 eV∙s = 0,00000000000000414 electronvolt∙second. Η μονάδα μέτρησης της σταθεράς Πλανκ εκφράζει το μέγεθος της στροφορμής. Στο διεθνές σύστημα μονάδων… Read More ›

Ο μαθηματικός τύπος ρήτρας αναπροσαρμογής χρεώσεων της ΔΕΗ

Η ρήτρα αναπροσαρμογής χρεώσεων προμήθειας που εφαρμόζει η ΔΕΗ αντικατοπτρίζει τις διακυμάνσεις κόστους προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και εφαρμόζεται αποκλειστικά σε εκκαθαριστικούς λογαριασμούς. Από την εφαρμογή της ρήτρας ενδέχεται να προκύπτει χρεωστική ή πιστωτική χρέωση αναπροσαρμογής. Η χρέωση αναπροσαρμογής σε ευρώ/kWh… Read More ›

Η κλιματική αλλαγή στον πλανήτη Ποσειδώνα

Η ανεξήγητη πτώση της θερμοκρασίας του κατά 8 βαθμούς Κελσίου Ο Ποσειδώνας είναι ο όγδοος, κατά σειρά απόστασης από τον ήλιο, πλανήτης του ηλιακού συστήματος. Ολοκληρώνει μια περιφορά γύρω από τον ήλιο κάθε 164,8 χρόνια και η μέση απόστασή του… Read More ›

Τι μας διδάσκει το απλούστερο κβαντομηχανικό πρόβλημα

Σύμφωνα με την εφημερίδα της κυβέρνησης (βλέπε ΕΔΩ) το μεταβατικό πρόγραμμα σπουδών του μαθήματος της Φυσικής της Ομάδας Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών και Σπουδών Υγείας της Γ’ τάξης Γενικού Λυκείου, που θα ισχύσει  από το σχολικό έτος 2022-2023 (αφορά τους μαθητές… Read More ›

Σωματίδιο παγιδευμένο σε πηγάδι δυναμικού απείρου βάθους

… ή ένα σωματίδιο μέσα σε μονοδιάστατο σωλήνα Θεωρούμε ένα σωματίδιο μάζας m που βρίσκεται μέσα σε έναν πολύ λεπτό σωλήνα μήκους L, έτσι ώστε να κινείται χωρίς τριβές μόνο κατά την οριζόνται διεύθυνση του άξονα χ, σύφωνα με το… Read More ›

Η ταχύτητα του ήχου στην ατμόσφαιρα του Άρη

Το διαστημικό όχημα της NASA Perseverance είναι το πρώτο που κατέγραψε και έστειλε στην Γη ήχους από τον κόκκινο πλανήτη (ακούστε ΕΔΩ και ΕΔΩ). Στη συνέχεια οι επιστήμονες ανέλυσαν τις ηχογραφήσεις και μέσα από αυτές κατάφεραν να υπολογίσουν για πρώτη… Read More ›

Το μικρό ρομπότ, οι μαύρες τρύπες και η σπαγγετοποίηση

Οι παλιρροϊκές δυνάμεις που δημιουργούνται από μια μαύρη τρύπα μπορεί να είναι τόσο ισχυρές ώστε να προκαλέσουν σε κάποιο αντικείμενο απεριόριστο τέντωμα – αυτό που είναι γνωστό ως μακαρονοποίηση ή σπαγγετοποίηση. H λεπτομερής ανάλυση αυτού του φαινομένου απαιτεί την χρήση… Read More ›

Η δυναμική του γαλαξία μας

Ραμαντάς Άρης – ylikonet.gr Θα παραθέσω μία άσκηση για την κίνηση του ήλιου μας στον γαλαξία, απλά για να δούμε τάξεις μεγέθους. Η πραγματικότητα είναι εξαιρετικά πολύπλοκη λόγω δύο δεδομένων. Α) Ο γαλαξίας μας όπως ο ήλιος και οι αέριοι… Read More ›

Πλάγιες βολές σε άλλους πλανήτες

Μια μπάλα εκτελεί πλάγια βολή στην επιφάνεια των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος (συν την Σελήνη και τον Πλούτωνα), υποθέτοντας ότι δεν επηρεάζεται από την ατμόσφαιρά τους. Η αρχική ταχύτητα της μπάλας είναι 72 km/h και σχηματίζει γωνία 45ο με… Read More ›

Η λύση της εξίσωσης log(lnx)=ln(logx)

Στην εξίσωση log(lnx)=ln(logx) με log συμβολίζεται ο λογάριθμος με βάση το 10, ενώ με ln ο λογάριθμος με βάση το e. Η λύση είναι: … και η απόδειξη περιγράφεται στο βίντεο που ακολουθεί:

Εξωγήινοι και χλωροφθοράνθρακες

Οι χλωρoφθοράνθρακες (CFCs) είναι οργανικές χημικές ενώσεις που περιέχουν άνθρακα, φθόριο και χλώριο. Χρησιμοποιούνται ως ψυκτικά, ως προωθητικά αέρια για καταναλωτικά αερολύματα (αεροζόλ) και ως διαλύτες. Η παρουσία των CFCs στην ατμόσφαιρα της Γης είναι άμεσο αποτέλεσμα της τεχνολογίας. Η… Read More ›

Η φυσική του άλματος με σκι

Αν εσείς ή εγώ πηδήξουμε όσο το δυνατόν πιο ψηλά στον αέρα, μπορούμε να μείνουμε πάνω από το έδαφος για περίπου μισό δευτερόλεπτο. Ο Νίκος Γκάλης μπορούσε να μείνει ατον άερα για σχεδόν ένα δευτερόλεπτο. Ενώ υπάρχουν πολλά αθλήματα στους… Read More ›

Η φυσική του τετραπλού άξελ

Ένας από τους νόμους της φυσικής από τον οποίο εξαρτώνται οι εντυπωσιακότερες φιγούρες του καλλιτεχνικού πατινάζ είναι η αρχή διατήρησης της στροφορμής. Όπως για παράδειγμα το τετραπλό άξελ της Καμίλα Βαλίεβα στους φετινούς χειμερινούς ολυμπιακούς αγώνες: Παρατηρείστε ότι όταν η… Read More ›

Απόδειξη μαθηματικής ανισότητας με ηλεκτρικό βραχυκύκλωμα

Θεωρούμε το παρακάτω κύκλωμα τεσσάρων αντιστατών (δυο με αντίσταση α και δυο με αντίσταση b): H ολική αντίσταση θα είναι R=(α+b)/2. Στη συνέχεια συνδέουμε τα σημεία P και Q του κυκλώματος κλείνοντας τον διακόπτη. Παρατηρούμε ότι το αμπερόμετρο δείχνει πως… Read More ›

Μια «φυσική» απόδειξη του πυθαγορείου θεωρήματος

Θεωρούμε ένα ‘ενυδρείο’ σε σχήμα ορθογωνίου τριγωνικού πρίσματος με κάθετες πλευρές α , b και υποτείνουσα c. To ενυδρείο μικρού πλάτους ℓ βρίσκεται σε οριζόντιο επίπεδο και μπορεί να περιστρέφεται χωρίς τριβές γύρω από τον κατακόρυφο άξονα που φαίνεται στο… Read More ›

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Webb βρίσκεται στο σημείο Lagrange L2

Χθες, Δευτέρα 24 Ιανουαρίου 2022, οι τεχνικοί που χειρίζονται το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb το καθοδήγησαν στην τελική του τροχιακή θέση γύρω από το σημείο Lagrange L2. Καθώς το Webb περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, θα περιφέρεται και γύρω από… Read More ›

Με πόσα μηδενικά τελειώνει ο αριθμός 100! (εκατό παραγοντικό);

Στα μαθηματικά τo παραγοντικό ενός φυσικού αριθμού n συμβολίζεται με n! και ορίζεται ως το γινόμενο όλων των θετικών ακεραίων μικρότερων ή ίσων με του n: n! = 1∙2∙3∙ … ∙n. Το ερώτημα που τίθεται είναι: αν γράψουμε τον αριθμό 100! με όλα τα ψηφία του, με πόσα… Read More ›

Το χρώμα της άπειρης θερμοκρασίας

Αυτό είναι το χρώμα της ορατής εκπεμπόμενης ακτινοβολίας ενός σώματος του οποίου η θερμοκρασία τείνει στο άπειρο, έστω κι αν οι ακτίνες γάμμα που θα την συνοδεύουν είναι θανατηφόρες. Παρόμοιο θα είναι επίσης και το χρώμα ενός τυπικού αστέρα νετρονίων,… Read More ›

Όταν η απλή φυσική μας φαίνεται δύσκολη

… δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε, παρά μόνο τις αλυσίδες μας! O πρόγονος των τρομερών προβλημάτων φυσικής με ‘μεταβλητές μάζες’ που βασάνισαν γενιές μαθητών μέχρι σήμερα, ήταν η δημοσίευση με τίτλο ‘On a Class of Dynamical Problems‘ (1857) του μαθηματικού Arthur Cayley,… Read More ›

Μπορούν οι αστεροειδείς να μειώσουν την μέση θερμοκρασία της Γης

… χωρίς να την καταστρέψουν; Η τεχνική της βαρυτικής υποβοήθησης συνήθως αναφέρεται στην επιτάχυνση των διαστημικών σκαφών, χωρίς την κατανάλωση επιπλέον καυσίμων, έτσι ώστε αυτά να φτάνουν γρηγορότερα στους πιο μακρινούς προορισμούς του ηλιακού μας σύστημα. Η τεχνική προτάθηκε για… Read More ›

Μια κάποια κλιματική ευαισθησία

Ο Σουηδός φυσικοχημικός Svante August Arrhenius ήταν ο πρώτος που υπολόγισε την σχέση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη με την συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, στην εργασία του με τίτλο ‘On the Influence of Carbonic Acid in the… Read More ›

Γιατί κάνει κρύο τον χειμώνα (και ζέστη το καλοκαίρι);

Ξεκινά αύριο επίσημα ο χειμώνας. Την Τρίτη το απόγευμα 21 Δεκεμβρίου, περίπου στις 6 μ.μ. ώρα Ελλάδας, ο Ήλιος θα βρεθεί στο χειμερινό ηλιοστάσιο, σηματοδοτώντας έτσι την αρχή του φετινού χειμώνα στην Ελλάδα και γενικότερα στο βόρειο ημισφαίριο. Τι σημαίνει… Read More ›

Φαϊνμάνιο (Feynmanium): Το τέλος του περιοδικού πίνακα στοιχείων;

Θα τελειώσει κάποτε ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων; Ο αστικος μύθος λέει πως ο Ρίτσαρντ Φάυνμαν είχε θέσει ένα τέλος στο περιοδικό σύστημα μετά το υποθετικό στοιχείο 137, που ονομάζεται untriseptium ή ανεπίσημα feynmanium προς τιμήν του. Το επιβεβαιώνει και… Read More ›

Ο Ήλιος και η μπανάνα ως πηγές νετρίνων

Τα νετρίνα βρίσκονται παντού. Δύσκολα όμως εντοπίζονται γιατί αλληλεπιδρούν σπάνια με την ύλη. Παρά το γεγονός ότι εντοπίζονται δύσκολα οι φυσικοί έχουν κατασκευάσει μεγάλους ανιχνευτές που τα ανιχνεύουν. Kαι όχι μόνο. Πλέον μπορούν να κατασκευάζουν δέσμες νετρίνων σε επίγειους επιταχυντές… Read More ›

O «σιδερένιος» και «καυτός» εξωπλανήτης GJ 367b

… σε μια άσκηση Λυκείου Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε, σε απόσταση μόνο 31 ετών φωτός, έναν βραχώδη εξωπλανήτη μικρότερο από τη Γη (με περίπου τα τρία τέταρτα του μεγέθους της ή λίγο μεγαλύτερο από τον Άρη), ο οποίος έχει… Read More ›

Μια ‘σχολική’ απόδειξη του πρώτου νόμου του Κέπλερ

1ος νόμος Kepler: Οι τροχιά ενός πλανήτη είναι έλλειψη και Ήλιος βρίσκεται στην μία εστία της έλλειψης.2ος νόμος Kepler: Η ακτίνα που ενώνει τον Ήλιο και τον κάθε πλανήτη διαγράφει σε ίσους χρόνους ίσα εμβαδά.3ος νόμος Kepler: Το τετράγωνο της περιόδου περιφοράς του κάθε πλανήτη… Read More ›

Μια μεγάλη παρανόηση σχετικά με το ηλεκτρικό ρεύμα

Φανταστείτε έναν σουρεαλιστικό τρόπο σύνδεσης μιας ηλεκτρικής πηγής με έναν λαμπτήρα διαμέσου καλωδίων (μηδενικής αντίστασης) συνολικού μήκους 600.000 χιλιομέτρων, ενώ η πηγή και ο λαμπτήρας απέχουν μόνο 1 μέτρο! Τίθεται το ερώτημα: μετά από πόσο χρόνο από το κλείσιμο του… Read More ›

Πώς θα υπολόγιζε ένας μαθητής Λυκείου την μάζα μιας μαύρης τρύπας;

Οι αστρονόμοι του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, ενώ διερευνούσαν το αστρικό σμήνος NGC1850 διαπίστωσαν ότι ένα άστρο περιφερόταν μόνο του διαγράφοντας μια κυκλική τροχιά, χωρίς όμως να βλέπουν στο εσωτερικό της τροχιάς του κάποιο άλλο αντικείμενο, του οποίου η δύναμη… Read More ›

Ένας ανορθόδοξος τρόπος μέτρησης του g

… χρησιμοποιώντας ένα μπαλάκι, μια μετροταινία και ένα χρονόμετρο. Αφήνουμε ένα μπαλάκι να πέσει ελεύθερα από ύψος . Αν είναι το ύψος που φτάνει το μπαλάκι μετά την πρώτη αναπήδηση και το χρονικό διάστημα αναπηδήσεων, τότε να δείξετε ότι η… Read More ›

Ποιό ποτήρι είναι μισογεμάτο (ή μισοάδειο)

Τα 4 ποτήρια του σχήματος είναι πανοποιότυπα. Έστω Η το μέγιστο ύψος του ποτού μέσα στο ποτήρι όταν αυτό είναι γεμάτο. Σε ποιά περίπτωση το ποτήρι μπορεί να θεωρηθεί μισογεμάτο; Όταν το ύψος του ποτού μέσα στο ποτήρι είναι: Α)… Read More ›

Η ελαφρότητα του συνόλου

Γιατί ένα σύστημα έχει μικρότερη μάζα από το άθροισμα μαζών των μεμονωμένων συστατικών του;  Αν βάλετε σε μια ζυγαριά 10 κύβους, ο καθένας με μάζα 10g, τότε προφανώς θα διαπιστώσετε ότι η συνολική μάζα τους είναι 100g. Aν η ζυγαριά δείξει,… Read More ›

Βαλκανική Ολυμπιάδα Φυσικής

Τα θέματα της 3ης Βαλκανικής Ολυμπιάδας Φυσικής που διεξήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 2021: Στην 3η Βαλκανική Ολυμπιάδα Φυσικής διακρίθηκαν οι παρακάτω μαθητές (από την Ελλάδα, με χάλκινο μετάλλιο βραβεύθηκε ο Σπύρος Τερλεμές, ενώ έλαβαν εύφημο μνεία οι Μενέλαος Ράπτης και Μελίνα… Read More ›

Κύκλοτρο εναντίον καρκίνου

Πριν από μερικούς μήνες σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης ανακοινώθηκε ότι στο Νοσοκομείο «Μεταξά» εγκαταστάθηκε ένας επιταχυντής σωματιδίων – ένα κύκλοτρο που θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του καρκίνου. Έτσι, το νοσοκομείο θα είναι σε θέση να παράγει αυτόνομα το απαραίτητο… Read More ›

Από το σταφιδόψωμο στον ατομικό πυρήνα

Η πειραματική διάταξη του πειράματος των Geiger–Marsden-Rutherford Ο πρώτος που συνέλαβε μια πιο ακριβή εικόνα του ατόμου ήταν ο φυσικός Ernest Rutherford, ο οποίος το 1909 επέβλεψε το πασίγνωστο πλέον πείραμα των Geiger–Marsden με το φύλλο χρυσού. Το σπουδαίο αυτό… Read More ›

Ευκλείδεια γεωμετρία όχι επιχειρηματικότητα

Με την έναρξη σχολικού έτους ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Μιχαήλ Μισούστιν, επισκέφτηκε ένα από τα κορυφαία σχολεία της χώρας του – το Kapitsa Physics and Technology Lyceum. Μπαίνοντας σε μια τάξη είδε ότι μελετούσαν ένα πρόβλημα σχετικό με επιχειρήσεις. «Γιατί… Read More ›

Η ανθεκτική κατασκευή των ατόμων και των μορίων

Για να αντιληφθούμε κάτω από πόσο αντίξοες συνθήκες καταφέρνουν τα άτομα και τα μόρια να διατηρούν τη σταθερότητα της μορφής τους, θα εκτιμήσουμε την συχνότητα των κρούσεων μεταξύ των μορίων και του ατμοσφαιρικού αέρα υπό κανονικές συνθήκες. Θεωρούμε τα μόρια… Read More ›

Γιατί ο Δίας φαίνεται μεγαλύτερος και φωτεινότερος στον νυχτερινό ουρανό;

Αν παρατηρήσετε τον νυχτερινό ουρανό αυτές τις μέρες θα δείτε τον πλανήτη Δία στις δόξες του. Μάλιστα, το βράδυ της Πέμπτης 19 Αυγούστου ο Δίας θα φαίνεται μεγαλύτερος και λαμπρότερος από κάθε άλλη μέρα του 2021 (και θα είναι ορατός όλη τη νύχτα… Read More ›

Ποια θα ήταν η θερμοκρασία της Γης αν δεν υπήρχε η ατμόσφαιρα;

Μια εφαρμογή του νόμου των Stefan-Boltzmann Από την ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει στην Γη ένα μέρος της απορροφάται, ενώ το υπόλοιπο, έστω το α%, ανακλάται στο διάστημα (το μέγεθος αυτό συνήθως αναφέρεται ως λευκαύγεια ή albedo). Θέλουμε να υπολογίσουμε την… Read More ›

Παίζουν τα μαύρα και κερδίζουν

Theodore Taylor vs Fred Yates, Χέιστινγκς 1930-31. Παίζουν τα μαύρα και κερδίζουν. Στην ‘προφανή’ κίνηση 1…Bxc6 υπάρχει η απάντηση 2 Bxf7+ Kh8 3 Bxe8 κλπ, αλλά αποτυγχάνει εξαιτίας του 4 Nf7+ που απειλεί ταυτόχρονα βασιλιά και βασίλισσα των μαύρων. Ωστόσο,… Read More ›

Ολυμπιακοί Αγώνες Φυσικής

Τα θέματα της 51ης Διεθνούς Ολυμπιάδας Φυσικής 1ο Θεωρητικό Θέμα/Λύση (Πλανητική Φυσική) 2ο Θεωρητικό Θέμα/Λύση (Ηλεκτροστατικός Φακός)  3ο Θεωρητικό Θέμα/Λύση (Σωματίδια και Κύματα)  1ο Πειραματικό Θέμα/Λύση 2ο Πειραματικό Θέμα/Λύση διαβάστε επίσης: Ελληνική διάκριση στην 51η Διεθνή Ολυμπιάδα Φυσικής

Η διάσταση φράκταλ ενός κυκλώματος αντιστάσεων

H διάσταση φράκταλ των τριγώνων Sierpinski Σύμφωνα με την ευκλείδεια γεωμετρία λέμε ότι μια ευθεία είναι μονοδιάστατη, ένα επίπεδο είναι δύο διαστάσεων, ενώ ένας κύβος είναι τρισδιάστατος. Επίσης είναι γνωστό πως σύμφωνα με την θεωρία της σχετικότητας ζούμε σε έναν… Read More ›

Όμορφα ριζικά

Ισχύει ή όχι η παραπάνω εξίσωση; Όχι μόνο ισχύει αλλά μπορούμε να κατασκευάσουμε μια άπειρη ακολουθία τέτοιων σχέσεων. Πώς γίνεται αυτό; Ψάχνουμε θετικούς ακέραιους αριθμούς A>1, B και C, τέτοιους ώστε: και ο μέγιστος κοινός διαιρέτης των Β και C… Read More ›

Οι λευκοί νάνοι και το όριο Τσαντρασεκάρ

Ένα ταξίδι στο εσωτερικό των άστρων Πάνω στο πλοίο, την ώρα που η Βομβάη έσβηνε στον ορίζοντα ο δεκαενιάχρονος Τσαντρασεκάρ σκεφτόταν την θεωρία του Φάουλερ για τους λευκούς νάνους, αλλά θυμόταν και την Λαλίτα, τη νεαρή σύντροφό του που άφηνε… Read More ›

Tα θέματα Φυσικής 2021

Κατεβάστε τα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων 2021 στο μάθημα της Φυσικής σε μορφή PDF πατώντας: ΕΔΩ. Ακολουθούν τηλεγραφικές ενδεικτικές απαντήσεις: Γ1. V=12Volt, Iεν=√2 Α Γ2. P=96ημ2(100πt) (S.I.) και P1=96Watt Γ3. F=mα→α=1m/s2  , Rολ=RΚΛ+ R1R2/(R1+R2)=4Ω, υ=σταθ→F=FL→….. B=1T Γ4. Δx=½αΔt12 +υΔt2 =8m και… Read More ›

Η συνάρτηση Lambert W και το 2ο θέμα των Μαθηματικών

Σήμερα οι μαθητές της θετικής κατεύθυνσης των γενικών λυκείων εξετάστηκαν στα μαθηματικά. Όσοι ενδιαφέρονται για το σύνολο των θεμάτων θα τα βρούν ΕΔΩ: http://www.mathematica.gr. Δείτε τις ενδεικτικές απαντήσεις τις Κεντρικής Επιτροπής Εξετάσεωνι ΕΔΩ. Στη συνέχεια θα ασχοληθούμε εντελώς ‘φιλολογικά’ με… Read More ›

O κύκλος που σχηματίζουν οι ταχύτητες ενός πλανήτη

Έστω ένας πλανήτης που κινείται σε κυκλική τροχιά γύρω από τον ήλιο. Βέβαια, στην πραγματικότητα ο πλανήτης και ο ήλιος περιφέρονται γύρω από το κοινό κέντρο μάζας τους, αλλά αυτό μπορούμε να το παρακάμψουμε θεωρώντας την ανηγμένη μάζα του συστήματος… Read More ›

Τα θέματα των πανελληνίων εξετάσεων που ακυρώθηκαν

Υπήρξε μία και μοναδική περίπτωση στην ιστορία των πανελληνίων εξετάσεων για τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα στην οποία οι μαθητές έγραψαν δύο φορές σε διάστημα λίγων ημερών το ίδιο μάθημα. Το μεσημέρι της 13ης Ιουνίου του 1979 οι μαθητές όλης της… Read More ›

Μια προσέγγιση του μήκους κύματος της ακτινοβολίας Hawking

Ο Hawking συνδυάζοντας την γενική σχετικότητα, την κβαντομηχανική και την θερμοδυναμική απέδειξε ότι μια μαύρη τρύπα εκπέμπει προς όλες τις κατευθύνσεις ένα είδος θερμικής ακτινοβολίας, την επονομαζόμενη ακτινοβολία Hawking. Αυτή η ακτινοβολία έχει το φάσμα ενός μέλανος σώματος του οποίου… Read More ›

Πού μηδενίζεται το μαγνητικό πεδίο των ρευματοφόρων αγωγών;

Τρεις ευθύγραμμοι παράλληλοι αγωγοί απείρου μήκους διαρρέονται από ομόρροπα ρεύματα ίδιας έντασης Ι. Οι αγωγοί βρίσκονται στις θέσεις x=-1, x=+2, και x=+3 του άξονα χ. Ψάχνουμε να βρούμε σε ποιά σημεία μηδενίζεται η ένταση του μαγνητικού πεδίου που δημιουργούν οι… Read More ›

Η συμμετρία διασώζει την φυσική διαίσθηση

Ο κυκλικός αγωγός με τους δυο ίσους αντιστάτες σε κάθε ημικύκλιο είναι ομόκεντρος με σωληνοειδές απείρου μήκους. Συνδέουμε δυο πανομοιότυπα βολτόμετρα στα σημεία Α και Β, παράλληλα με τους αντιστάτες όπως φαίνεται στο παραπάνω σχήμα. Αν μεταβάλλουμε το ρεύμα που… Read More ›

Μια ακολουθία αριθμών με ένα τραγικό λάθος

Ο γκουρού των αριθμητικών ακολουθιών Neil Sloane, τα βρήκε σκούρα σε μια από τις ερωτήσεις ενός τεστ ευφυΐας. Το ζητούμενο ήταν να βρεθεί ο αριθμός που έλειπε στην ακολουθία των παρακάτω αριθμών: Μη μπορώντας να βρεί την λύση … κοίταξε… Read More ›

Η πολυδιάστατη απλότητα της Φυσικής

Συνήθως η ανάλυση των φυσικών φαινομένων γίνεται όλο και πιο περίπλοκη καθώς αυξάνονται οι διαστάσεις του χώρου στον οποίο εξελίσσονται αυτά. Για παράδειγμα, η μελέτη της πλάγιας κρούσης μεταξύ δυο σωμάτων που πραγματοποιείται σε δυο διαστάσεις είναι δυσκολότερη σε σχέση… Read More ›

Η κατσίκα που βόσκει σε κυκλικό λιβάδι

Έστω ένα περιφραγμένο κυκλικό λιβάδι με εμβαδόν ενός στρέμματος. Mια κατσίκα δεμένη με σχοινί στον φράχτη βόσκει το γρασίδι του λιβαδιού. Ποιο πρέπει να είναι το μήκος του σχοινιού έτσι ώστε η κατσίκα να έχει πρόσβαση στο μισό στρέμμα του… Read More ›

Η αιώρηση της Επινοητικότητας στον Άρη

Οι πτήσεις στον πλανήτη Άρη της Επινοητικότητας (Ingenuity), του μικρού ελικοπτέρου της NASA που εντυπωσιάζει μικρούς και μεγάλους μέσα στην ανία της καραντίνας, βασίζονται – όπως το κάθε τι στο σύμπαν μας – στους νόμους της Φυσικής. Μια πτήση στον… Read More ›

Το επιτάφιο του Stevinus

Στο κεκλιμένο επίπεδο του παρακάτω σχήματος, μια μάζα 1kg συνδέεται διαμέσου αβαρούς νήματος με μια άγνωστη μάζα m. Το ορθογώνιο τρίγωνο που σχηματίζεται έχει πλευρές των οποίων τα μήκη είναι ανάλογα με τους αριθμούς 3-4-5. Τριβές δεν υπάρχουν. Να υπολογίσετε… Read More ›