(νεώτερη ενημέρωση 14-1-2013)
Στα χέρια των Ρώσων τα πρώτα δείγματα της θαμμένης λίμνης Βοστόκ

Μια στήλη πάγου μήκους δύο μέτρων είναι το πρώτο δείγμα από την περιβόητη λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική, έναν μεγάλο όγκο γλυκού νερού που εδώ και εκατομμύρια χρόνια παραμένει θαμμένος κάτω από σχεδόν τέσσερα χιλιόμετρα πάγου.

Η ολοκλήρωση του αμφιλεγόμενου άθλου ανακοινώθηκε από τη ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική, η οποία προσπαθούσε για χρόνια να φτάσει μέχρι το νερό της λίμνης με την ελπίδα να ανακαλύψει εξωτικές μορφές ζωής που εξελίσσονται ανεξάρτητα από τον υπόλοιπο πλανήτη. Οι αστροβιολόγοι πιστεύουν μάλιστα ότι τα μικρόβια που ίσως ζουν στη λίμνη θα έδιναν μια εικόνα για το εάν μπορεί να υπάρχει ζωή σε υπόγειους ωκεανούς στα φεγγάρια του Δία και του Κρόνου.

Από τις 370 λίμνες γλυκού νερού που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια κάτω από το κάλυμμα πάγου της Ανταρκτικής, η Λίμνη Βοστόκ είναι μακράν η μεγαλύτερη, με έκταση 15,690 χιλιομέτρων. Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξή της ήρθαν από βρετανικά ραντάρ τη δεκαετία του 1970.

Έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, η ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική έφτασε μέχρι την επιφάνεια της λίμνης στις αρχές Φεβρουαρίου του 2012. Επιστήμονες από άλλες χώρες, πάντως, είχαν δηλώσει ανήσυχοι για ενδεχόμενη μόλυνση της λίμνης με υγρά γεώτρησης αλλά και μικρόβια από την επιφάνεια. Μια τέτοια μόλυνση, προειδοποιούσαν, θα ήταν μη αναστρέψιμη και θα έθετε αυτόματα εν αμφιβόλω κάθε μελλοντική έρευνα στη χημεία και τη βιολογία της λίμνης.

Για να αποφύγουν αυτό το ενδεχόμενο, οι Ρώσοι ρύθμισαν την πίεση μέσα στο φρεάτιο της γεώτρησης ώστε το νερό της λίμνης να αρχίσει να ανεβαίνει μέσα στο φρεάτιο. Αυτό σημαίνει ότι δείγματα νερού μπορούν να συλλεχθούν χωρίς να χρειαστεί να εισέλθουν τα όργανα μέσα στην ίδια τη λίμνη.

Δείγματα του πάγου που υπήρχε ακριβώς πάνω από την επιφάνεια της λίμνης παραδόθηκαν πανηγυρικά στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν στις αρχές του 2012.

Η ομάδα του Ρωσικού Ινστιτούτου Έρευνας Αρκτικής και Ανταρκτικής αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σταθμό του Βοστόκ τον επόμενο χειμώνα, επέστρεψε όμως φέτος για να συλλέξει το πρώτο πραγματικό δείγμα της λίμνης. Το νερό, που είχε πια παγώσει μέσα στη γεώτρηση, ανασύρθηκε ως πυρήνας πάγου στις 10 Ιανουαρίου, ανακοίνωσε η ομάδα στο πρακτορείο RIA Novosti.

Η επιτυχία των Ρώσων είναι τώρα πιθανό να στεναχωρήσει τους Βρετανούς συναδέλφους τους, οι οποίοι απέτυχαν φέτος να φτάσουν στο νερό μιας άλλης θαμμένης λίμνης, της λίμνης Έλσγουορθ. Άλλοι ειδικοί πάντως ίσως υποστηρίξουν ότι τα δείγματα της λίμνης είναι μολυσμένα.

Οι ΗΠΑ, στο μεταξύ, ετοιμάζονται να ξεκινήσουν γεώτρηση στη λίμνη Ουίλανς τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο.

Η ανακάλυψη ζωντανών οργανισμών που επιβιώνουν απομονωμένοι κάτω από τους πάγους για χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια θα αναπτέρωνε τις ελπίδες των αστροβιολόγων και για την ανακάλυψη ζωής σε άλλα παγωμένα μέρη του Ηλιακού Συστήματος: στους υπόγειους ωκεανούς που πιστεύονται ότι κρύβονται σε δορυφόρους του Δία όπως η Ευρώπη, και σε φεγγάρια του Κρόνου όπως ο Εγκέλαδος.
news.in.gr

(updated 13/2/2012)
Νερό ενός εκατομμυρίου ετών

Στη Ρωσία μεταφέρθηκαν τα πρώτα δείγματα από την «προϊστορική» Λίμνη Βοστόκ

Μόσχα
Μια γυάλινη φιάλη με νερό από την μυστηριώδη, υπόγεια Λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική παραδόθηκε συμβολικά στον Ρώσο πρωθυπουργό Βλαντιμίρ Πούτιν, λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της γεώτρησης σε βάθος σχεδόν τεσσάρων χιλιομέτρων μέσα στον πάγο.
Από τις 370 λίμνες γλυκού νερού που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια κάτω από το κάλυμμα πάγου της Ανταρκτικής, η Λίμνη Βοστόκ είναι μακράν η μεγαλύτερη, με έκταση 15,690 χιλιομέτρων. Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξή της ήρθαν από βρετανικά ραντάρ τη δεκαετία του 1970.
Τo νερό της Λίμνης Βοστόκ δεν έχει έρθει σε επαφή με τον ατμοσφαιρικό αέρα εδώ και 14 με 20 εκατομμύρια χρόνια, και οι επιστήμονες ελπίζουν να ανακαλύψουν εξωτικές μορφές ζωής που ακμάζουν στο αιώνιο, απομονωμένο σκοτάδι.
Πολλοί επιστήμονες θεωρούν μάλιστα ότι η εξερεύνηση της λίμνης θα δώσει στοιχεία για τις μορφές ζωής που ενδέχεται να φιλοξενούν οι υπόγειοι ωκεανοί της Ευρώπης, δορυφόρου του Δία, καθώς και του Εγκέλαδου, δορυφόρου του Κρόνου.
Έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, η ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική έφτασε μέχρι την επιφάνεια της λίμνης στις αρχές Φεβρουαρίου.
Η ρωσική γεώτρηση παρέμενε για χρόνια αμφιλεγόμενη, καθώς πολλοί ειδικοί ανησυχούσαν για μόλυνση των νερών από το γεωτρύπανο. Για να αποφύγουν αυτό το ενδεχόμενο, οι Ρώσοι ρύθμισαν την πίεση μέσα στο φρεάτιο της γεώτρησης ώστε το νερό της λίμνης να αρχίσει να ανεβαίνει μέσα στο φρεάτιο. Αυτό σημαίνει ότι δείγματα νερού μπορούν να συλλεχθούν χωρίς να χρειαστεί να εισέλθουν τα όργανα μέσα στην ίδια τη λίμνη.
Όπως αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο, το δείγμα νερού που παραδόθηκε στον Πούτιν προέρχεται από τον πάγο που υπήρχε ακριβώς πάνω από τη λίμνη, όχι όμως από το εσωτερικό της.
«Λίμνη Βοστόκ, ηλικίας άνω του ενός εκατομμυρίου ετών» έγραφε η ετικέτα στη φιάλη με το κιτρινωπό υγρό.
Σε ένα μάλλον… κρύο αστείο, ο Πούτιν ρώτησε τον Γιούρι Τρούτνεφ, υπουργό Φυσικών Πόρων και Οικολογίας, αν είχε πιει νερό από το δείγμα.
«Όχι» απάντησε ξερά ο υπουργός, για να πάρει την ανταπάντηση του πρωθυπουργού: «Αυτό θα ήταν όντως περίεργο. Πρώτα ήπιαν το νερό οι δεινόσαυροι και μετά ο Τρούτνεφ».
Newsroom ΔΟΛ

«Αγγιξαν» τη θαμμένη λίμνη
Παρέμενε ανέγγιχτη εδώ και 20 εκατ. χρόνια σε βάθος 4.000 μέτρων κάτω από τους πάγους της Ανταρκτικής
Aκόμα κι αν οι ρώσοι επιστήμονες κατάφεραν να διατρυπήσουν τα τέσσερα χιλιόμετρα πάγου και να φθάσουν στη θρυλική λίμνη Βοστόκ, τα μυστικά της θα παραμείνουν κρυφά για ακόμη μερικούς μήνες, έως ότου ληφθούν δείγματα νερού και αναλυθεί η σύστασή τους. Η γεώτρηση σταμάτησε στις 4 Φεβρουαρίου, λίγες μέρες δηλαδή προτού επέλθει ο δριμύς χειμώνας της Ανταρκτικής, όπου η θερμοκρασία πέφτει ακόμη και στους μείον 80 βαθμούς. Τη μέρα εκείνη, όπως ανέφερε ο επικεφαλής του Ερευνητικού Σταθμού Βοστόκ, Α. Μ. Γιελατζίν, το τρυπάνι ήρθε σε επαφή με το νερό της λίμνης σε βάθος 3.770 μέτρων.
Στη συνέχεια, όπως ανακοίνωσε ο διευθυντής της Ρωσικής Ανταρκτικής Αποστολής, Βαλερί Λουκίν, από την Αγία Πετρούπολη, το νερό της λίμνης ωθούμενο από την πίεση εισήλθε στο φρεάτιο σε ύψος 30 έως 40 μέτρων και απομάκρυνε τα χημικά υγρά του τρυπανιού. Εκεί πάγωσε δημιουργώντας ένα είδος πώματος, προστατεύοντας τη λίμνη από οποιαδήποτε μόλυνση…..
Μόλις περάσει ο χειμώνας, οι ρώσοι επιστήμονες θα επιστρέψουν στον Σταθμό για να λάβουν δείγματα νερού. Η λίμνη Βοστόκ παραμένει ανέγγιχτη εδώ και περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια. Είναι μια τεράστια λίμνη γεμάτη γλυκό νερό, η οποία, παρά το γεγονός ότι είναι θαμμένη κάτω από τους παγετώνες, διατηρεί το νερό σε ρευστή μορφή εξαιτίας της θερμότητας που εκπέμπει ο πυρήνας της Γης.
Σε αυτή τη λίμνη επιχειρούσαν να φθάσουν επί δύο δεκαετίες ρώσοι επιστήμονες επειδή πρόκειται για ένα οικοσύστημα εντελώς άγνωστο στον άνθρωπο. Το στοίχημα ήταν και παραμένει αν υπάρχει εκεί ζωή και τι είδους μπορεί αυτή να είναι.
Πολλοί επιστήμονες αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην προσπάθεια προσέγγισης στη λίμνη Βοστόκ. Εκτός από την πιθανότητα να ανακαλυφθούν νέες μορφές ζωής, αναμένεται να προκύψουν δεδομένα που θα βοηθήσουν να κατανοηθούν το παρελθόν της Γης και η συμπεριφορά του κλίματος.
Επιπροσθέτως, λένε οι ειδικοί, οι γνώσεις που θα προκύψουν από την επαφή με το άγνωστο αυτό οικοσύστημα θα διευρύνουν τους ορίζοντες της αστροβιολογίας και την αναζήτηση ζωής σε άλλους πλανήτες.
Η λίμνη Βοστόκ, όπως πιστεύουν οι επιστήμονες, αποτελεί μέρος ενός μεγάλου δικτύου 200 υποθαλάσσιων λιμνών, ορισμένες από τις οποίες υπήρχαν όταν η Ανταρκτική ήταν ενωμένη με την Αυστραλία και είχε ηπιότερο κλίμα.

Οδηγός για να βρεθεί ζωή στο Διάστημα

Αν υπάρχει μικροβιακή ζωή στη λίμνη, ίσως κάτι αντίστοιχο να συμβαίνει και στο φεγγάρι του Δία, την Ευρώπη, και στο φεγγάρι του Κρόνου, τον Εγκέλαδο. Και τα δύο ουράνια σώματα διαθέτουν παγετώδεις φλοιούς μεγάλου πάχους και επιστήμονες πιστεύουν ότι από κάτω τους βρίσκονται μεγάλες ποσότητες νερού σε υγρή κατάσταση που θερμαίνονται από άλλες πηγές και όχι από τον Ηλιο.
Ο Ντέιβιντ Μπλέικ, επικεφαλής σε θέματα τεχνολογίας και μηχανικής της Βρετανικής Ερευνας για την Ανταρκτική, ανέφερε ότι «διάφορα είδη μικροβίων και σκουληκιών είναι τα πιο πιθανά είδη ζωής που ενδεχομένως βρεθούν στη λίμνη». Πρόκειται για ένα μέρος που «κανείς ποτέ δεν αντίκρισε και πραγματικά δεν γνωρίζουμε τι μπορεί να υπάρχει εκεί».
Η λίμνη Βοστόκ, όπως πιστεύουν ειδικοί, αποτελεί μέρος ενός μεγάλου δικτύου 200 υποθαλάσσιων λιμνών, ορισμένες από τις οποίες υπήρχαν όταν η Ανταρκτική ήταν ενωμένη με την Αυστραλία και είχε ηπιότερο κλίμα.
www.tanea.gr – www.dailymail.co.uk

Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΓΕΩΛΟΓΙΑ, ΕΞΩΓΗΙΝΗ ΖΩΗ

Ετικέτες: Λίμνη Βοστόκ