ΣΥΜΠΑΝ

LISA, Βαρυτικά Κύματα και Σύμπαν

Στην πρωτοποριακή αποστολή LISA της ESA για την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων συμμετέχει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Ήταν Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2015, όταν τα δύο τεράστια συμβολόμετρα του Παρατηρητηρίου LIGO στη Λουιζιάνα και την Ουάσινγκτον παρατήρησαν κάτι συγκλονιστικό: ένα βαρυτικό κύμα,… Read More ›

Οι 7 πιο παράξενες μαθηματικές συμπτώσεις στους νόμους της φύσης

Το σύμπαν φαίνεται να κυβερνάται από εξισώσεις και αριθμούς. Μερικές φορές εμφανίζονται κάποιες περίεργες και εντυπωσιακές σχέσεις χωρίς να υπάρχει κάποια θεωρητική αιτιολόγηση. Συνήθως αντιμετωπίζονται ως μαθηματικές συμπτώσεις, χωρίς κάποια βαθύτερη φυσική σημασία. Ή μήπως πρέπει να μην είμαστε τόσο… Read More ›

Το μέγεθος του σύμπαντος υπερβαίνει τα όρια της ανθρώπινης αντίληψης

…. όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι το σύμπαν είναι πέρα ​​από την κατανόησή μας Το σύμπαν είναι μεγάλο. Αλλά πόσο μεγάλο είναι το «μεγάλο»; Αυτό είναι σχετικό. Όταν ένας αστρονόμος λέει ότι κάτι είναι κοντά, μπορεί να εννοεί μερικά εκατομμύρια χιλιόμετρα (αν… Read More ›

Η DESI μετράει την σκοτεινή ενέργεια του σύμπαντος

Οι αστροφυσικοί χρησιμοποιώντας το Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI) δημιούργησαν τον μεγαλύτερο τρισδιάστατο χάρτη του σύμπαντός μας και διερεύνησαν την σκοτεινή ενέργεια, την μυστηριώδη αιτία που προκαλεί την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος. Μια γενιά φυσικών αναφέρεται στην σκοτεινή ενέργεια που… Read More ›

14 δισεκατομμύρια χρόνια κοσμικής εξέλιξης

 Την αλματώδη πρόοδο που έχει γίνει στην κατανόηση του Σύμπαντος φωτίζει το βιβλίο των αστροφυσικών, Νιλ ντεΓκράς Τάισον και Ντόναλντ Γκόλντσμιθ «Η αρχή-14 δισεκατομμύρια χρόνια κοσμικής εξέλιξης», η αναθεωρημένη έκδοση του οποίου κυκλοφορεί στις 3 Απριλίου από τις εκδόσεις «Διόπτρα»… Read More ›

Η αιώνια επιστροφή του Νίτσε και οι εγκέφαλοι Μπόλτσμαν

Σε γενικές γραμμές, οι κοσμολογικές θεωρίες που έχουν διατυπωθεί μέχρι σήμερα κατατάσσονται σε τρεις κατηγορίες: (α) στις θεωρίες του «αναδυομένου σύμπαντος», οι οποίες υποστηρίζουν ότι το σύμπαν ξεφύτρωσε ξαφνικά σε κάποια στιγμή του παρελθόντος και έκτοτε εξελίσσεται (β) στις θεωρίες… Read More ›

Η αρχή διατήρησης της ενέργειας στο διαστελλόμενο σύμπαν

Παράξενο αλλά αληθινό: η ενέργεια δεν διατηρείται στο διαστελλόμενο σύμπαν Στο σχολείο οι μαθητές μαθαίνουν ότι η ενέργεια μπορεί να αλλάζει μορφές, αλλά ποτέ δεν δημιουργείται εκ του μηδενός, ούτε εξαφανίζεται. Πρόκειται για την αρχή διατήρησης της ενέργειας, έναν από… Read More ›

Kοσμολογία: η θρησκεία του επιστήμονα

«Η προέλευση του σύμπαντος είναι το απόλυτο αίνιγμα», σύμφωνα με τον θεωρητικό φυσικό και κοσμολόγο Τόνι Ρόθμαν Τασούλα Επτακοίλη –kathimerini.gr H ιδέα ότι το σύμπαν διαστέλλεται είναι σήμερα τόσο γνωστή, ώστε αποτελεί μέρος της λαϊκής κουλτούρας. Και όμως, κάθε φορά… Read More ›

Η χειρότερη πρόβλεψη της Φυσικής

Μια καλή επιστημονική θεωρία είναι αυτή που κάνει ακριβείς προβλέψεις. Ωστόσο, υπάρχει μια πρόβλεψη στη σύγχρονη φυσική που είναι πραγματικά πολύ κακή – ίσως η χειρότερη σε όλες τις επιστήμες. Η σύγχρονη φυσική μπορεί να προβλέψει αρκετά περίπλοκα πράγματα, π.χ… Read More ›

Τα τηλεσκόπια Webb και Hubble επιβεβαιώνουν τον ρυθμό διαστολής του σύμπαντος

Οι μετρήσεις του James Webb συμφωνούν με τις μετρήσεις του Hubble Ο ρυθμός με τον οποίο διαστέλλεται το Σύμπαν, γνωστός και ως σταθερά Hubble (Η0), είναι μία από τις θεμελιώδεις παραμέτρους στην κατανόηση της εξέλιξης και της τελικής μοίρας του… Read More ›

Το Σύμπαν (σε μία σελίδα)

Πριν περίπου 13,8 δισ. χρόνια, μέσω μιας «Μεγάλης Έκρηξης», το παρατηρήσιμο Σύμπαν έβγαινε από την εποχή Planck, έχοντας μέγεθος γύρω στα 10-35μέτρα και θερμοκρασία περίπου 1032Κ. Το τι έγινε πριν, δηλαδή αν τα πάντα ξεκίνησαν τη χρονική στιγμή μηδέν από… Read More ›

Η σκοτεινή επιστημονική γνώση

Η επίγνωση της άγνοιας ως προϋπόθεση της νέας επιστημονικής περιπέτειας ● Η σημερινή επιστημονική άγνοια για τη φύση και τη λειτουργία της σκοτεινής ύλης και ενέργειας είναι πολύ διαφορετική από την άγνοια του παρελθόντος. Διότι, παραδόξως, είναι μια «συνειδητή άγνοια»,… Read More ›

Ενέργεια από το τίποτα;

Οι φυσικοί έχουν εφεύρει δύο τύπους μυστηριωδών εννοιών: την σκοτεινή ενέργεια και την σκοτεινή ύλη. Και δεν τα ονομάζουν έτσι, μόνο και μόνο επειδή τους αρέσει το «σκοτάδι», αλλά γιατί στην πραγματικότητα δεν έχουν ιδέα από που προέρχονται και από… Read More ›

Η κατανομή του Κοσμικού Υποβάθρου Νετρίνων γύρω από την επιφάνεια της Γης

Το αρχέγονο σύμπαν, κλάσματα του δευτερολέπτου μετά την Μεγάλη Έκρηξη, περιείχε ηλεκτρόνια, ποζιτρόνια, φωτόνια και νετρίνα σε θερμική ισορροπία μεταξύ τους. Όταν η ηλικία του σύμπαντος ξεπέρασε το ένα δευτερόλεπτο, πραγματοποιήθηκε η αποδέσμευση των νετρίνων από την ύλη καθώς το σύμπαν… Read More ›

Το μεγαλύτερο και βαθύτερο εργαστήριο αναζήτησης σκοτεινής ύλης

… εγκαινιάζει η Κίνα Το Υπόγειο Εργαστήριο του Τζινπίνγκ (CJPL) χτίστηκε κάτω από 2,5 χιλιόμετρα βράχου και έχει όγκο 330.000 κυβικών μέτρων. Έπειτα από μεγάλο πρόγραμμα επέκτασης που διήρκεσε τρία χρόνια, η Κίνα εγκαινίασε το μεγαλύτερο και βαθύτερο εργαστήριο του… Read More ›

«Μεγάλος Δακτύλιος» και «Γιγάντιο Τόξο» εναντίον Κοσμολογικής Αρχής

Πριν από δυο χρόνια είχε ανακαλυφθεί μια τεράστια δομή γαλαξιών σε σχήμα τόξου με εύρος 3,3 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Χτες, στην 243η συνάντηση της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας (AAS) στη Νέα Ορλεάνη, ανακοινώθηκε η ανακάλυψη μιας νέας μεγάλης δομής γαλαξιών σε… Read More ›

Η ενοποιήση των νόμων της φύσης και η θεωρία των χορδών

Ο Αϊνστάιν ονειρευόταν την ενοποίηση όλων των νόμων της φύσης. Η θεωρία χορδών υποσχόταν εδώ και καιρό ότι θα πραγματοποιήσει μια μαθηματικά κομψή περιγραφή που ορισμένοι την αποκαλούν «θεωρία των πάντων». Στο βίντεο που ακολουθεί οι φυσικοί, David Gross, Andrew… Read More ›

Η ζωή λίγα δευτερόλεπτα μετά την Μεγάλη Έκρηξη

Η ζωή εμφανίστηκε στη Γη εδώ και περίπου 4 δισεκατομμύρια χρόνια. Αυτό ισοδυναμεί σχεδόν με το ένα τρίτο της ηλικίας του σύμπαντος (13,77 δισεκατομμύρια χρόνια). Είναι προφανές ότι εφόσον η ζωή εμφανίστηκε στη Γη, θα μπορούσε να είχε εμφανιστεί οπουδήποτε…. Read More ›

Τι είναι η «Κοσμική Άμπελος» που ανακάλυψε το James Webb;

Πρόκειται για μια γαλαξιακή δομή σε σχήμα τόξου και εκτιμάται ότι έχει μήκος πάνω από 13 εκατομμύρια έτη φωτός και πλάτος περίπου 650.000 έτη φωτός. Συγκριτικά, ο Γαλαξίας μας έχει πλάτος περίπου 100.000 έτη φωτός. Οι αστρονόμοι εντόπισαν την «κοσμική κληματαριά»… Read More ›

Τύχη, Θεός και Πολυσύμπαν

Είναι το σύμπαν ρυθμισμένο έτσι ώστε να εμφανιστεί σ’ αυτό τη ζωή; Υπάρχουν 3 απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα. Οι δύο από αυτές δεν ανήκουν στην επιστήμη της Φυσικής, αλλά σε κάτι άλλο που θα μπορούσαμε ίσως να το ονομάσουμε… Read More ›

Kινηματογραφώντας την τέταρτη διάσταση

«Είμαστε απειροελάχιστοι και τυχεροί» – Δύο λάτρεις της επιστήμης απεικόνισαν με πρωτότυπο τρόπο την εξέλιξη του Σύμπαντος στην έρημο Μοχάβι της Νεβάδας «Είμαστε σαν τις πεταλούδες που φτερουγίζουν για μια μέρα και πιστεύουν ότι είναι για πάντα». Τάδε έφη ο αστροφυσικός… Read More ›

Όλα τα αντικείμενα του σύμπαντος σε ένα διάγραμμα

Όταν το σύμπαν δημιουργήθηκε πριν από 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια μέσα από μια θερμή Μεγάλη Έκρηξη, δεν υπήρχαν αντικείμενα όπως πρωτόνια, άτομα, άνθρωποι, πλανήτες, άστρα ή γαλαξίες. Όλα αυτά δημιουργήθηκαν καθώς το σύμπαν ψυχόταν και διαστελλόταν. Για να δείξουν αυτή τη… Read More ›

Ψάχνοντας τα υπολείμματα της Μεγάλης Έκρηξης

Η Ασημίνα Αρβανιτάκη και ο Σάββας Δημόπουλος υποστηρίζουν ότι η Γη μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ανιχνευτής για να εντοπιστούν αρχέγονα νετρίνα Η μελέτη των πρώτων στιγμών του σύμπαντος μοιάζει λίγο με την αρχαιολογία. Περιλαμβάνει το σκάψιμο για την εύρεση λειψάνων… Read More ›

Ομιλία Καζάνα Δημοσθένη: Κοσμολογικός Πληθωρισμός-μια προσωπική θεώρηση

Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2023, 7 μ.μ. στο Θέατρο Μελίνα Μερκούρη, Καλαμαριά Κοσμολογικός Πληθωρισμός: μια προσωπική θεώρηση, με εισηγητή τον Δημοσθένη Καζάνα, Αστροφυσικό στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA και αντεπιστέλλον Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Δευτέρα 4 Σεπτεμβρίου 2023, 7 μ.μ…. Read More ›

Πόσα χιλιόμετρα διανύουμε κατά την διάρκεια της ζωής μας;

Περίπου 1,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα! Ας ξεκινήσουμε με την απόσταση που διανύει ένας άνθρωπος καθώς μετακινείται στην επιφάνεια της Γης για την δουλειά του, τα ταξίδια αναψυχής του κλπ. Προσεγγιστικά, αυτή η απόσταση εκτιμάται στα 50.000 έως 80.000 χιλιόμετρα κατά τη… Read More ›

Πώς το (σχεδόν) τίποτα μπορεί να λύσει τα μεγαλύτερα κοσμολογικά προβλήματα

Μετρώντας τους κενούς χώρους του σύμπαντος, οι επιστήμονες μπορούν να κατανοήσουν πώς συσσωρεύεται η ύλη και πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν Σαν μια φωτεινή πόλη στο μέσον μιας άγονης ερήμου, η γαλαξιακή μας γειτονιά περιβάλλεται από ένα κοσμικό κενό –… Read More ›

Ποιά είναι η ηλικία του σύμπαντος;

Από τα 13,8 στα 26,7 δισεκατομμύρια χρόνια Οι φυσικοί υπολογίζουν την ηλικία του σύμπαντος με βάση το φαινόμενο της μετατόπισης προς το ερυθρό (των γραμμών απορρόφησης) που παρατηρείται στο φάσμα φωτός των μακρινών γαλαξιών, εξαιτίας της διαστολής του σύμπαντος. Το 2021,… Read More ›

Ένας νέος χάρτης του σύμπαντος, ζωγραφισμένος με κοσμικά νετρίνα

Οι φυσικοί τελικά βρήκαν τις πηγές αρκετών κοσμικών νετρίνων υψηλής ενέργειας, κι αυτό θα βοηθήσει στην εξερεύνηση της θεμελιώδους φυσικής Από τα 100 τρισεκατομμύρια νετρίνα που περνούν από το σώμα μας κάθε δευτερόλεπτο, τα περισσότερα προέρχονται από τον ήλιο ή… Read More ›

Πολυσύμπαν, το απρόσιτο σύνορο της κοσμολογίας

Το πολυσύμπαν ξεπερνά τα όρια της επιστημονικής μεθόδου αφού δεν μπορούμε να αποδείξουμε την ύπαρξή του ● Μια απώτερη προσπάθεια για την κατανόηση του κόσμου μας είναι να σκεφτούμε ότι το σύμπαν μας αποτελεί μέρος κάτι μεγαλύτερου, μιας νοητικής συλλογής συμπάντων… Read More ›

Δυο δρόμοι προς την κβαντική βαρύτητα

● Αν το σύμπαν ξεκίνησε από μια Μεγάλη Έκρηξη, πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που εφαρμόζουμε την φυσική στην αρχή του χρόνου ● Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς; Οι προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας θεωρίας που συνδέει την κβαντική φυσική… Read More ›

Το αυτοπαρατηρούμενο σύμπαν και το Γ θέμα φυσικής

… των φετινών πανελλαδικών εξετάσεων Γνωστοί φυσικοί, όπως Eugene Wigner και ο John Archibald Wheeler προβληματιζόμενοι με τα θεμέλια της κβαντικής θεωρίας, υποστήριζαν πως δεν αρκεί μόνο η μετρητική συσκευή για να αποκτήσει νόημα η θεωρία, αλλά και η ίδια… Read More ›

Το υδρογόνο, αν του δοθεί αρκετός χρόνος, μετατρέπεται σε ανθρώπους

Ως «χλωμή μπλε κουκκίδα» αναφέρεται η φωτογραφία της Γης που τραβήχτηκε πριν από 33 χρόνια, στις 14 Φεβρουαρίου 1990, από το Voyager 1, όταν αυτό απείχε από την Γη απόσταση 6,5 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα: Βλέποντας αυτή τη φωτογραφία συνειδητοποιούμε την ασημαντότητα… Read More ›

Αποκαλύποντας το αόρατο Σύμπαν

Η αστρονομία των πολλαπλών αγγελιοφόρων Εκδήλωση του ΕΑΑ στη μνήμη του μεγάλου Έλληνα επιστήμονα και λόγιου, Σταύρου Κατσανέβα, ομότιμου καθηγητή Αστροσωματιδιακής Φυσικής και Κοσμολογίας του APC και διευθυντή του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Βαρυτικών Κυμάτων. Δευτέρα 12 Ιουνίου 2023, ώρα 7.30μ.μ. –… Read More ›

Το σύμπαν γεννήθηκε με μια «έκρηξη» κι όχι με μια «αναπήδηση»

Oι κοσμολογικές θεωρίες κατατάσσονται γενικά σε τρεις κατηγορίες:(1) Τις θεωρίες σταθερής κατάστασης, που υποστηρίζουν ότι το σύμπαν παραμένει αιώνια αμετάβλητο.(2) Τις θεωρίες, όπως η Μεγάλη Έκρηξη, συμφωνα με τις οποίες το σύμπαν εμφανίστηκε ξαφνικά κάποια συγκεκριμένη στιγμή του παρελθόντος και έκτοτε εξελίσσονται.(3) Και τις… Read More ›

Το άστρο που πέθανε 5 φορές και δείχνει πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν

Χάρη σε ένα περίεργο οπτικό φαινόμενο που είχε προβλέψει τον περασμένο αιώνα ο Αϊνστάιν, η έκρηξη ενός μακρινού σουπερνόβα εμφανίστηκε ως πέντε διαφορετικά είδωλα στον ουρανό, ένα σπάνιο φαινόμενο που ίσως βοηθήσει στη λύση ενός μεγάλου κοσμολογικού μυστηρίου: πόσο γρήγορα επιταχύνεται η διαστολή… Read More ›

Πώς ήταν το σύμπαν 1 δευτερόλεπτο μετά την Μεγάλη Έκρηξη;

Ο Σάββας Δημόπουλος εξετάζει την δυνατότητα κατασκευής ενός «τηλεσκοπίου αρχέγονων νετρίνων» που θα μας αποκαλύψει την εικόνα του σύμπαντος ένα δευτερόλεπτο μετά την Μεγάλη Έκρηξη Το «κοσμικό υπόβαθρο νετρίνων (Cosmic Neutrino Background ή CνB)» είναι ένα κοσμολογικό κατάλοιπο ανάλογο με το κοσμικό… Read More ›

Η κυματική φύση της σκοτεινής ύλης

Η σκοτεινή ύλη θα μπορούσε να αποτελείται από σωματίδια με τόσο μικρή μάζα, ώστε να κυριαρχεί η κυματική φύση τους  Αν και οι κινήσεις των γαλαξιών μας δίνουν ενδείξεις ότι η σκοτεινή ύλη σίγουρα υπάρχει, μέχρι σήμερα οι επιστήμονες δεν… Read More ›

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb «βλέπει» τους πρώτους γαλαξίες

Η αδιαμφισβήτητη ύπαρξη τεσσάρων γαλαξιών που χρονολογούνται όταν το Σύμπαν ήταν ηλικίας μόλις 300-500 εκατομμυρίων ετών επιβεβαιώνεται μέσα από εικόνες και φασματοσκοπική ανάλυση δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Η έρευνα παρουσιάζεται σε δύο δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Nature Astronomy»…. Read More ›

Άστρα δέκα χιλιάδες φορές μεγαλύτερα από τον Ήλιο

… στο αρχέγονο σύμπαν Στην πρόσφατη δημοσίευση με τίτλο «First emergence of cold accretion and supermassive star formation in the early universe» στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv, μια ομάδα ιαπώνων αστρονόμων υποστηρίζει ότι τα πρώτα άστρα στο σύμπαν μπορεί να… Read More ›

Σχετικά με το κοσμικό υπόβαθρο νετρίνων

… στην επιφάνεια της Γης Εκτός από το κοσμικό υπόβαθρο της μικροκυματικής ακτινοβολίας (Cosmic Microwave Background ή CMB) υπάρχει και το κοσμικό υπόβαθρο νετρίνων  (CνB), που συνίσταται από τα νετρίνα που περίσσεψαν μετά την Μεγάλη Έκρηξη και κυκλοφορούν μέχρι σήμερα ανάμεσά μας (όπως… Read More ›

Βραβείο όσκαρ στην θεωρία του πολυσύμπαντος

Η ταινία «Everything Everywhere All at Once (Τα Πάντα Όλα)» στην πρόσφατη απονομή των βραβείων όσκαρ, κατέκτησε συνολικά επτά αγαλματίδια, ενώ ήταν υποψήφια για 11. Μεταξύ αυτών ήταν και το σημαντικότερο όλων, το βραβείο της καλύτερης ταινίας. Βέβαια κάποιοι ισχυρίζονται… Read More ›

Το μακρύ ταξίδι από τη Μεγάλη Έκρηξη στο ανθρώπινο σώμα

Πώς βρήκαν τα κύτταρα, τα στοιχεία, τα άτομα και τα υποατομικά σωματίδια τον δρόμο τους προς τον εγκέφαλο, τα οστά και το σώμα μας; Στα πρώτα, βίαια χρόνια της, η Γη ήταν ένα τοπίο κόλασης που πέταξε από τα σπλάχνα… Read More ›

Μια εξίσωση φυσικής ως σύνθημα διαδηλωτών στην Κίνα

Οι φοιτητές διαμαρτύρονται απαιτώντας «δημοκρατία, κράτος δικαίου και ελευθερία έκφρασης» κατά τη διάρκεια διαδήλωσης στο Πανεπιστήμιο Tsinghua του Πεκίνου. Η πρωτοτυπία της διαμαρτυρίας βρίσκεται στα πλακάτ των φοιτητών που περιέχουν την εξίσωση Friedmann! Η εξίσωση του Friedmann περιγράφει την εξίσωση… Read More ›

Ο χάρτης του σύμπαντος που μπορούμε να δούμε

Από τον Γαλαξία μας μέχρι την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου Αστρονόμοι στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins δημιούργησαν έναν διαδραστικό χάρτη ο οποίος απεικονίζει το παρατηρήσιμο σύμπαν σε όλο του το μεγαλείο. Κάθε κουκίδα στον χάρτη είναι ένας γαλαξίας, ο οποίος περιέχει δισεκατομμύρια αστέρια και πλανήτες…. Read More ›

Αναζητώντας απαντήσεις για τα μεγαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος

Συνέντευξη του Σάββα Δημόπουλου Ο Σάββας Δημόπουλος είναι καθηγητής φυσικής στοιχειωδών σωματιδίων στο πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Γεννήθηκε το 1952 στην Κωνσταντινούπολη, αλλά πολύ γρήγορα μετακόμισε στην Αθήνα εξαιτίας του οργανωμένου πογκρόμ εναντίον της ελληνικής μειονότητας, που κατέληξε στην τουρκική νύχτα των… Read More ›

Πού βρίσκονται οι ψυχρότερες περιοχές του σύμπαντος;

Η κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων, το κατάλοιπο της Μεγάλης Έκρηξης που γεμίζει ολόκληρο το σύμπαν αντιστοιχεί σε μια θερμοκρασία περίπου 2,7 Κ. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι στο διάστημα, όπου υπάρχει μόνο η κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου, εμφανίζεται και η μικρότερη θερμοκρασία… Read More ›

Μήπως η θεωρία του πολυσύμπαντος πρέπει να εγκαταληφθεί;

Την ιδέα του πολυσύμπαντος στήριξαν(-στηρίζουν) αρκετοί φυσικοί (Stephen Hawking, Brian Greene κ.ά), ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι αντιεπιστημονική, αφού οι προβλέψεις της θεωρίας είναι αδύνατο να ελεγχθούν – μια θεμελιώδης απαίτηση που καθορίζει όλες τις επιστημονικές θεωρίες. Τι μας… Read More ›

Νέες ακριβέστερες εκτιμήσεις για τον ρυθμό διαστολής του σύμπαντος

Αστροφυσικοί και κοσμολόγοι του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν στις ΗΠΑ πραγματοποίησαν τον ακριβέστερο μέχρι σήμερα υπολογισμό σχετικά με τη σύνθεση και την εξέλιξη του σύμπαντος, κάνοντας μια νέα ανάλυση για τη σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια. Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, σχεδόν ακριβώς… Read More ›

Μια κλασική προσέγγιση της εξίσωσης διαστολής του σύμπαντος

Ταχύτητα διαφυγής και διαστολή του σύμπαντος Ένα κλασικό πρόβλημα απλής φυσικής είναι ο προσδιορισμός της ταχύτητας διαφυγής υδ ενός σώματος που εκτοξεύεται από την επιφάνεια ενός σφαιρκού και ομογενούς πλανήτη (χωρίς ατμόσφαιρα). Και όταν λέμε ταχύτητα διαφυγής εννοούμε την αρχική… Read More ›

Βομβαρδισμός από ρεκόρ «μετατοπίσεων προς το ερυθρό»

… εξαιτίας των παρατηρήσεων του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb Αναμένεται ένα κύμα επιστημονικών δημοσιεύσεων που θα καταρρίπτουν διαδοχικά το ρεκόρ του ‘αρχαιότερου γαλαξία‘, χρησιμοποιώντας τα νέα στοιχεία που συλλέγει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb. Ήδη σε πρόσφατες δημοσιεύσεις οι αστρονόμοι… Read More ›

Αυτός είναι ο αρχαιότερος γαλαξίας

… που έχουμε δει μέχρι σήμερα Εντοπίστηκε στα πρώτα δεδομένα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb. Σχηματίστηκε 300 εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη! Αυτό σημαίνει ότι έχει ηλικία ίση με το 97,8% της ηλικίας του Σύμπαντος. Η ανακάλυψη περιγράφεται στη… Read More ›

Στη δική μου απειροελάχιστη χωροχρονική κάψουλα

Ο Δημήτρης Νανόπουλος για το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb Το JWST κυκλοφόρησε πρόσφατα εικόνες, οι οποίες αφορούν τα πρώτα αστέρια και γαλαξίες που σχηματίστηκαν στο Σύμπαν, περίπου 180-300 εκατομμύρια χρόνια μετά το Big Bang. Όταν δηλαδή το Σύμπαν «άναψε τα… Read More ›

Ένα βήμα πιο κοντά στην ανίχνευση αρχέγονων νετρίνων

Η άμεση μέτρηση του κοσμικού υποβάθρου νετρίνων (CνB) που θα μας αποκαλύψει πτυχές της αρχέγονης ιστορίας του σύμπαντος, αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα προβλήματα της πειραματικής φυσικής. Μαζί με το κοσμικό υπόβαθρο της μικροκυματικής ακτινοβολίας υπάρχει και το κοσμικό υπόβαθρο… Read More ›

Η πυκνότητα των συστατικών του σύμπαντος από την Μεγάλη Έκρηξη μέχρι σήμερα

Στις πρώτες στιγμές της ύπαρξης του το σύμπαν ήταν πολύ θερμό και πυκνό. Τα σωματίδια και η ακτινοβολία αλληλεπιδρούσαν μεταξύ τους όντας σε θερμοδυναμική ισορροπία (σχεδόν). Καθώς το αρχέγονο πλάσμα ψύχθηκε, σχηματίστηκαν τα ελαφρά στοιχεία – υδρογόνο, ήλιο και πολύ… Read More ›

Το τέλος της κοσμικής αυγής

Πότε συνέβη ο επαναϊονισμός του υδρογόνου στο σύμπαν; Μια ομάδα αστρονόμων από το Ινστιτούτο Αστρονομίας Μαξ Πλανκ υπολόγισε ότι η λήξη της εποχής του επαναϊονισμού του ουδέτερου αερίου υδρογόνου συνέβη περίπου 1,1 δισεκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Ο επαναϊονισμός… Read More ›

Η κίνηση της Γης ως προς την αρχέγονη ακτινοβολία υποβάθρου

Μια εφαρμoγή της Ειδικής Θεωρίας Σχετικότητας σε δεδομένα γαλαξιών Οι επιστήμονες που μελετούν το σύμπαν στην πλειοψηφία τους αποδέχονται την «αρχή της μετριότητας», σύμφωνα με την οποία η Γη, ο Ήλιος ή ο Γαλαξίας μας δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό… Read More ›

Μια νέα εκτίμηση του ρυθμού διαστολής του σύμπαντος

… σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble Το μέγεθος που μας λέει πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν είναι η σταθερά του Hubble H0. Όμως από το μακρινό 1929, όταν έγινε πρώτη δημοσίευση του Edwin Hubble σχετικά με τον… Read More ›

Επανεξετάζοντας έναν κοσμολογικό γρίφο

Μια ασυμφωνία μεταξύ ανεξάρτητων μετρήσεων της σταθεράς Hubble θα μπορούσε να αρθεί από την υπόθεση ύπαρξης ενός είδους εξωτικής μορφής σκοτεινής ύλης. Aν ένας μόνο αριθμός περιγράφει την ιστορία και τη μοίρα του σύμπαντος, τότε αυτός είναι η σταθερά του… Read More ›

Θα σταματήσει κάποτε η διαστολή του σύμπαντος;

Αν και σήμερα δεχόμαστε ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό, μια νέα δημοσίευση των ερευνητών Cosmin Andrei, Anna Ijjas, και Paul J. Steinhardt με τίτλο ‘Rapidly descending dark energy and the end of cosmic expansion‘, παρουσιάζει έναν «απλό» μηχανισμό… Read More ›

Η κοσμολογική σημασία του δευτεριούχου υδρογόνου

Μερικά λεπτά μετά την Μεγάλη Έκρηξη, όταν το σύμπαν ψύχθηκε τόσο ώστε να σταματήσει η πυρηνοσύνθεση, η σύσταση των στοιχείων που προέκυψε ήταν ~75% υδρογόνο (1Η), ~25% ήλιο (4He) και πολύ μικρές ποσότητες των ελαφρών στοιχείων, κυρίως δευτέριο 2Η (D), 3He… Read More ›

H σκοτεινή ύλη ως κοσμικό υπόλειμμα επιπλέον διαστάσεων του Σύμπαντος

Μια νέα ενδιαφέρουσα θεωρία για τη μυστηριώδη σκοτεινή ύλη ανέπτυξε διεθνής ομάδα ερευνητών. Η σκοτεινή ύλη στην αστρονομία και στην κοσμολογία είναι ένας υποθετικός τύπος ύλης που συνεισφέρει κατά μεγάλο ποσοστό στη συνολική μάζα του Σύμπαντος. Η σκοτεινή ύλη δεν… Read More ›

Roger Penrose: μαύρες τρύπες, τέχνη και επιστήμη – η αρχή και το τέλος του χρόνου

Σε βίντεο που ακολουθεί, ο Lawrence Krauss συζητά με τον ενενηντάχρονο (!) Roger Penrose για την ζωή και το έργο του στις επιστήμες, τα μαθηματικά, την τέχνη, την εργασία του για την οποία βραβεύθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το… Read More ›

Τι τρώει το σύμπαν;

Όταν κανείς βλέπει τον τίτλο ενός βιβλίου να θέτει το ερώτημα ‘τι τρώει το σύμπαν;’ το μυαλό του ίσως πάει στην ταινία The Neverending Story (ή στην ομώνυμη νουβέλα στην οποία βασίστηκε η ταινία), όπου η χώρα της Φαντασίας καταβροχθίζεται… Read More ›

Μίκρυνε το μέγιστο όριο στη μάζα των νετρίνων

Σύμφωνα με το πείραμα KATRIN η μάζα ενός νετρίνου είναι μικρότερη από 0,85 ηλεκτρονιοβόλτ (eV) Το σύμπαν είναι γεμάτο από νετρίνα, αλλά παρά την αφθονία τους οι φυσικοί εξακολουθούν να γνωρίζουν ελάχιστα για αυτά τα σωματίδια που αλληλεπιδρούν ασθενέστατα με… Read More ›

Ζούμε ακόμα σε έναν Ευκλείδειο κόσμο

Η γεωμετρία της αρχαίας Ελλάδας αντέχει για περισσότερες από δύο χιλιετίες, ακόμη και μετά τη σχετικότητα και την κβαντομηχανική Ο Ευκλείδης έγραψε το διάσημο εγχειρίδιο γεωμετρίας του, τα «Στοιχεία», περί το 300 π.Χ. Πρόκειται για ένα αριστούργημα στοχασμού και παρουσίασης…. Read More ›

Δύο αινιγματικά μυστήρια του σύμπαντος

H κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου αποτελεί έναν θησαυρό πληροφοριών για το σύμπαν, καθώς επίσης και μια πηγή ερωτημάτων που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί. Στο βίντεο που ακολουθεί, ο Dr. Don Lincoln από το Fermilab περιγράφει δύο άλυτα μυστήρια της κοσμικής… Read More ›

Πολυσύμπαν και σωματίδιο Higgs

Μια νέα θεωρία που πρϋποθέτει την δημιουργία πολλών συμπάντων μαζί με το δικό μας σύμπαν, θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η μάζα του σωματιδίου Higgs είναι μικρότερη σε σχέση με αυτή που προβλέπεοι το καθιερωμένο πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων. Το… Read More ›

Οι μαύρες τρύπες σχηματίστηκαν αμέσως μετά την Μεγάλη Έκρηξη;

Πώς σχηματίστηκαν οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες; Τι είναι η σκοτεινή ύλη; Με ένα εναλλακτικό μοντέλο για το πώς δημιουργήθηκε το σύμπαν, σε αντίθεση με την μέχρι σήμερα αποδεκτή θεωρία της εξέλιξης του σύμπαντος, μια ομάδα αστρονόμων προτείνει ότι και τα… Read More ›

Κοσμικός πληθωρισμός – ένας λύτης προβλημάτων

Για τον Alan Guth, η κατανόηση της προέλευσης του σύμπαντος ξεκίνησε σε μια αίθουσα διαλέξεων του Πανεπιστημίου Cornell το φθινόπωρο του 1978. Ήταν εκείνο το εξάμηνο που ο Guth, τότε ως μεταδιδακτορικός ερευνητής, παρακολούθησε μια σειρά από ομιλίες του αστρονόμου… Read More ›

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα ξαναγράψει την κοσμική ιστορία

Εφόσον λειτουργήσει. Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (JWST) της NASA, προγραμματίζεται να εκτοξευθεί στις 22 Δεκεμβρίου 2021. Αναμένεται να γίνει το πιο ισχυρό τηλεσκόπιο στην ιστορία της ανθρωπότητας, αποτελώντας ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα του 21ου αιώνα. Θα γίνει… Read More ›

Τι είναι η κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου;

(νεώτερη ενημέρωση 23/11/21) Η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης καθιερώθηκε διότι εξηγεί (α) την διαστολή του σύμπαντος, (β) την περιεκτικότητα του Υδρογόνου και του Ηλίου στο σύμπαν και (γ) την κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία υποβάθρου. Κι αν η διαστολή του σύμπαντος ήταν… Read More ›

Πόσες μαύρες τρύπες υπάρχουν στο σύμπαν;

Η απογραφή των μαύρων τρυπών Είναι γεγονός πως οι μαύρες τρύπες είναι δύσκολο να εντοπιστούν, αφού είναι τόσο μαύρες όσο και ο χώρος που τις περιβάλλει. Μπορούμε να τις εντοπίσουμε μόνο σε ειδικές περιπτώσεις, όπως όταν γύρω τους περιφέρεται κάποιο… Read More ›

Βελτίωση των μετρήσεων της κοσμικής διαστολής με βαρυτικά κύματα

[Πρόκειται για το άρθρο ‘IMPROVING MEASUREMENTS OF THE COSMIC EXPANSION WITH GRAVITATIONAL WAVES» που δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο του LIGO. Το άρθρο έχει αναρτηθεί και στην Ελληνική γλώσσα, μεταφρασμένο από τους Παναγιώτη Ιωσήφ, Δημήτρη Πέσιο και Γεώργιο Παππά (AUTh Virgo group).]… Read More ›

Αν το σύμπαν είναι μια γιγάντια προσομοίωση σε υπολογιστή

… πόσα μπιτ πληροφορίας περιέχει; Το bit (=binary digit), στα ελληνικά δυφίο, είναι η στοιχειώδης μονάδα πληροφορίας στο δυαδικό σύστημα με τα γνωστά ψηφία 0 και 1. Στους υπολογιστές αποθηκεύεται σε κάποιο φυσικό σύστημα που μπορεί να βρίσκεται σε δυο καταστάσεις… Read More ›

Εκθετικά αυξανόμενη σκοτεινή ύλη

Ένα νέο μοντέλο ερμηνεύει την τωρινή πυκνότητα της σκοτεινής ύλης θεωρώντας ότι η συμβατική ύλη μετατράπηκε σε σκοτεινή ύλη στο αρχέγονο σύμπαν. Οι κοσμολόγοι προσδιορίζουν την ποσότητα της σκοτεινής ύλης που βρίσκεται στο σύμπαν μας από τα δεδομένα της κοσμικής… Read More ›

Συχνές Ερωτήσεις για το Σύμπαν

Η αναζήτηση απαντήσεων σε θεμελιώδεις ερωτήσεις μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που βλέπετε τον εαυτό σας και το περιβάλλον σας. Γιατί δεν μπορώ να ταξιδέψω πίσω στο χρόνο; Γιατί δεν μας έχουν επισκεφτεί οι εξωγήινοι; Ή μήπως το έκαναν; Υπάρχει… Read More ›

Το τέλος των πάντων

… σύμφωνα με την αστροφυσική  «(…) Όταν μιλάμε για πράγματα που θα έπρεπε πραγματικά να μας ανησυχούν, δεν είναι δυνατόν στην κορυφή της λίστας να βρίσκονται ο Θερμικός Θάνατος, η αποσύνθεση του κενού, η Μεγάλη Θραύση, ή οτιδήποτε τέτοιο, τέλος… Read More ›

Το επιταχυνόμενο σύμπαν μας

Τα πειραματικά δεδομένα και οι θεωρητικές ερμηνείες Μια ειδική έκδοση του EPJST (The European Physical Journal Special Topics), που επιμελήθηκαν οι Β. Ananthanarayan & Subhendra Mohanty, συγκεντρώνει μια συλλογή άρθρων που μελετούν το φαινόμενο της επιταχυνόμενης διαστολής του σύμπαντος και… Read More ›

Η αμφισβήτηση της Κοσμολογικής Αρχής

Για την περιγραφή της εξέλιξης του Σύμπαντος απαιτούνται ορισμένες υποθέσεις. Μεταξύ αυτών και η παραδοχή της ομογένειας και της ισοτροπίας του, που ονομάζεται Κοσμολογική Αρχή: «Η θέση μας στο Σύμπαν δεν έχει κανένα απολύτως πλεονέκτημα» . Πρόκειται για μια μαθηματικά… Read More ›

Νέα αποτελέσματα σχετικά με την δομή και εξέλιξη του σύμπαντος

Δημοσιεύθηκαν τα νέα αποτελέσματα από την ερευνητική ομάδα Dark Energy Survey (DES) που χρησιμοποιούν το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα δείγμα γαλαξιών σε ένα τεράστιο τμήμα του ουρανού, με σκοπό τον προσδιορισμό της σύνθεσης και της εξέλιξης του σύμπαντος. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν… Read More ›

Η σκοτεινή ενέργεια μέσα από τους δίδυμους υπερκαινοφανείς αστέρες

Είναι γνωστό ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Για να προβλέψουμε την μοίρα του πρέπει να βρούμε τι συμβαίνει με τον ρυθμό διαστολής του: μειώνεται; αυξάνεται; ή παραμένει σταθερός; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό πρέπει να συγκρίνουμε τις ταχύτητες με τις… Read More ›

Το Σύμπαν αμέσως μετά την Μεγάλη Έκρηξη

Οι αρχέγονες δομές του νεογέννητου σύμπαντος Οι πρώτες στιγμές του σύμπαντος δεν μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα, μπορούν όμως να ανακατασκευαστούν μαθηματικά. Οι φυσικοί από τα πανεπιστήμια Γκαίτινγκεν και Ώκλαντ εκτελώντας σύνθετες προσομοιώσεις σε υπολογιστές κατάφεραν να αναπαράγουν την αρχέγονη δομή… Read More ›

Διακύμανση του κενού γέννησε το σύμπαν μας

Η δημιουργία του κόσμου και η επιστήμη Το βιβλίο «Γένεση-Η μεγάλη ιστορία της προέλευσης του κόσμου» του Γκουίντο Ντονέλι περιλαμβάνει την ιστορία της προέλευσής μας όπως την περιγράφει η σύγχρονη επιστήμη Ο Γκουίντο Τονέλι, φυσικός στο CERN της Γενεύης, καθηγητής… Read More ›

Το πιο ενοχλητικό πρόβλημα στη Φυσική

… συμβολίζεται με το γράμμα Λ και ονομάζεται κοσμολογική σταθερά Ποιό είναι το πρόβλημα με την ενέργεια του κενού χώρου; Η κβαντική μηχανική, η θεωρία που περιγράφει τον μικρόκοσμο, απαγορεύει το κενό. Σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή στον χρόνο και στον… Read More ›

Mια νέα μέτρηση της ηλικίας του σύμπαντος και της σταθεράς Hubble

Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις το σύμπαν έχει ηλικία 13,77 δισεκατομμύρια χρόνια Η θεωρία της μεγάλης έκρηξης μας λέει ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Η διαστολή περιγράφεται από το νόμο του Hubble: Αν ένας γαλαξίας απέχει από τον δικό μας απόσταση… Read More ›

Μελετώντας τον πιο απομακρυσμένο γαλαξία του σύμπαντος

Και όπως κοίταξα τον ουρανό, Θεέ μου! Τι απεραντοσύνη; Πόσα άστρα! Με έπιασε πανικός. Από τότε ξέρω πως δεν θα προφτάσω Τάσος Λειβαδίτης, «Η στάχτη» Μια ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck I μελέτησε τον γαλαξία GN-z11, καταλήγοντας στο συμπέρασμα… Read More ›

Ζούμε σε μια προσομοίωση σύμπαντος;

Η ιδέα ότι η πραγματικότητα που βιώνουμε είναι μια προσομοίωση σε υπολογιστή ανήκει στην επιστημονική φαντασία. Μετά την προβολή της ταινίας «The Matrix» η ιδέα αυτή έγινε αρκετά δημοφιλής. Μάλιστα, κάποιοι επιστήμονες , όπως οι Eric Drexler, Ray Kurzweil, Hans… Read More ›

Ψάχνοντας το μήνυμα του Θεού στην κοσμική ακτινοβολία υποβάθρου

Το σύμπαν εξακολουθεί να παραμένει σχεδόν άγνωστο και μυστηριώδες. Δεν ξέρουμε γιατί υπάρχει, πως δημιουργήθηκε, ποια είναι η δομή του και ποια η εξέλιξή του. Προβληματιζόμαστε για το αν υπάρχει ή όχι Θεός, κι αν είναι αυτός που δημιούργησε το… Read More ›

Ενδείξεις νέας φυσικής στο πολωμένο φως από το αρχέγονο σύμπαν

Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της κοσμικής μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου από το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck, οι φυσικοί Yuto Minami και Eiichiro Komatsu υποστηρίζουν ότι ανακάλυψαν ενδείξεις νέας φυσικής. Ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο για την μέτρηση της γωνίας στροφής του επιπέδου πόλωσης της… Read More ›

Νέα θεωρία για την προέλευση της Σκοτεινής Ύλης

Η νέα θεωρία των φυσικών Michael J. Baker, Joachim Kopp, και Andrew J. Long δημοσιεύθηκε στο Physical Review Letters και περιγράφει το πως οι διαστελλόμενες φυσαλίδες εξαιτίας της μετατροπής φάσης στο αρχέγονο σύμπαν μπορεί να είναι το κλειδί για την… Read More ›

Η επιτάχυνση του σύμπαντος

ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ* Τον Φεβρουάριο του 2018 και επί ένα χρόνο η ερευνητική ομάδα του νομπελίστα Φυσικής Aνταμ Ρις μελετούσε μία ακόμη έκρηξη σουπερνόβα τύπου Ια, η οποία παρατηρήθηκε στον γαλαξία NGC 2525 που βρίσκεται σε απόσταση 70 εκατομμυρίων ετών… Read More ›

Επιστήμονες υπολόγισαν τη συνολική ποσότητα ύλης στο σύμπαν

Η ακριβής μέτρηση της συνολικής ποσότητας ύλης στο σύμπαν αποτελούσε ανέκαθεν έναν από τους κορυφαίους στόχους της κοσμολογίας- και επιστήμονες στο University of California, Riverside, κατάφεραν να κάνουν ακριβώς αυτό. Σε σχετική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Astrophysical Journal οι επιστήμονες… Read More ›

GW190521: ένα βαρυτικό κύμα βαρύνουσας σημασίας

Οι ερευνητές των ανιχνευτών Advanced LIGO και Advanced Virgo, ανακοίνωσαν προχθές, ότι τον Μάιο του 2019, κατέγραψαν ένα πολύ ενδιαφέρον σήμα βαρυτικών κυμάτων που ονομάστηκε GW190521, προερχόμενο από τη συγχώνευση ενός ασυνήθιστου ζεύγους μαύρων τρυπών. Σύμφωνα με το εκλαϊκευμένο άρθρο,… Read More ›

Το σύμπαν μας δεν είναι το μόνο

Ο καθηγητής Αστροφυσικής του Κέμπριτζ Γιώργος Ευσταθίου μιλάει στην «Κ» για τα μυστικά και το μέλλον της ανθρωπότητας (συνέντευξη στην Τασούλα Καραϊσκάκη) Το σύμπαν δεν είναι ένα, όπως δεν υπήρξε ένα και μοναδικό Big Bang. Οι μακρινοί γαλαξίες απομακρύνονται από… Read More ›

Alan Guth: το σύμπαν είναι στην πραγματικότητα αιώνιο

Ο φυσικός Alan Guth, ο πατέρας της κοσμικής θεωρίας του πληθωρισμού, περιγράφει τις νέες κοσμολογικές ιδέες Το σύμπαν ξεκίνησε με μια έκρηξη – μια μεγάλη έκρηξη. Η έκρηξη «τέντωσε» τον ίδιο τον χωροχρόνο, εκτοξεύοντας υπέρθερμη ύλη προς όλες τις κατευθύνσεις…. Read More ›

Η μεταβαλλόμενη ενέργεια του κενού ως μηχανισμός για την κατανόηση της κοσμικής ιστορίας του σύμπαντος

Επιμέλεια άρθρου: Δρ Σπύρος Βασιλάκος, Διευθυντής ΙΑΑΔΕΤ/Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, Διευθυντής Ερευνών ΚΕΑΕΜ της Ακαδημίας Αθηνών – magazine.noa.gr H επιστήμη της Κοσμολογίας έχει ως στόχο τη μελέτη της εξέλιξης και της δομής του Σύμπαντος συνολικά, αλλά και των επιμέρους δομών που αυτό… Read More ›

Η μεγάλη διαμάχη

«Δεν έχει καμιά σημασία πόσο όμορφη είναι μια θεωρία, ή πόσο έξυπνος είναι αυτός που την διαμόρφωσε, ή ακόμη και πιο είναι το όνομά του. Αν διαφωνεί με τα πειραματικά δεδομένα ή την παρατήρηση, τότε είναι σίγουρα λάθος. Τελεία και… Read More ›

Βίντεο: Τι υπήρχε πριν την Μεγάλη Έκρηξη;

Ένα θεμελιώδες ερώτημα που προβληματίζει επιστήμονες και φιλοσόφους είναι το «πως δημιουργήθηκε το σύμπαν;». Στο βίντεο που ακολουθεί ο Dr. Don Lincoln από το Fermilab, αναπτύσσει την επιστημονική άποψη το θέμα αυτό. Περιγράφει το τι γνωρίζουμε, τι υποθέτουμε και τι… Read More ›

Περί της φύσεως των πραγμάτων

Και πρώτο: απ’ όλες τες μεριές, δεξιά, ζερβά, από πάνου Και προς το βάθος, τέρμονες για μας δεν έχει ο κόσμος, Καθώς εγώ σου εδίδαξα, και το φωνάζουν τα ίδια Τα πράματα, και του άπατου του τόπου η φύση δείχνει,… Read More ›

Εξάγοντας το σύμπαν από την κυματοσυνάρτηση

Η κβαντική μηχανική είναι μια θεωρία των κυματοσυναρτήσεων στον χώρο Hilbert. Πολλά χαρακτηριστικά που τα θεωρούμε δεδομένα όταν χρησιμοποιούμε την κβαντική μηχανική – κλασικός χωροχρόνος, τοπικότητα, διαχωρισμός συστήματος/περιβάλλοντος, κατάρρευση/διακλάδωση, προτιμώμενα παρατηρήσιμα μεγέθη, ο κανόνας Born για τις πιθανότητες – πρέπει… Read More ›

Τα 12 μεγαλύτερα πράγματα που έχουν ανακαλυφθεί στο σύμπαν

Το σύμπαν είναι μεγάλο (αδιανόητα μεγάλο) και γεμάτο με μεγάλα «πράγματα». Όσο περνάνε τα χρόνια, ο κατάλογος με τα μεγαλύτερα αντικείμενα και δομές στο σύμπαν αλλάζει συνεχώς, καθώς οι επιστήμονες ολοένα κάνουν νέες ανακαλύψεις. Ας δούμε μερικά χαρακτηριστικά ρεκόρ και,… Read More ›

Η Βασίλισσα της Σκοτεινής Ύλης

Χρήστος Πάνος, π.Αναπληρωτής Καθηγητής Θεωρητικής Πυρηνικής Φυσικής Α.Π.Θ. – http://www.anixneuseis.gr Η Βέρα Ρούμπιν έφυγε τα Χριστούγεννα του 2016 για τους γαλαξίες που τόσο αγάπησε, στα ογδόντα οκτώ της χρόνια. Μητέρα τεσσάρων παιδιών υπερνίκησε ένα απόλυτα ανδροκρατούμενο περιβάλλον στην Αστρονομία και… Read More ›

James Peebles: Γιατί το όνομα «θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης» είναι λανθασμένο

«Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ξέρουμε για το επιστημονικό μου αντικείμενο είναι ότι η ονομασία του, η θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης (Big Bang), δεν είναι σωστή», λέει ο βραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής 2019 James Peebles. Ο όρος Μεγάλη… Read More ›

Το Σύμπαν που ζούμε είναι κλειστό ή ανοικτό;

Από μια νέα ανάλυση της αρχέγονης ακτινοβολίας που περίσσεψε από την Μεγάλη Έκρηξη προκύπτει το συμπέρασμα ότι το σύμπαν είναι σφαιρικό και κλειστό. Αυτό βρίσκεται σε αντίθεση με την μέχρι σήμερα αποδεκτή άποψη ότι το σύμπαν είναι επίπεδο και ανοικτό…. Read More ›

Πόσο μακριά βρίσκεται η άκρη του σύμπαντος;

ή ποιο είναι το μέγεθος του σύμπαντος Τρεις είναι οι πιθανές γεωμετρίες του σύμπαντος, οι οποίες καθορίζουν και την εξέλιξή του. Η ευκλείδεια γεωμετρία που περιγράφει το επίπεδο σύμπαν, η σφαιρική γεωμετρία που περιγράφει το κλειστό σύμπαν και η υπερβολική… Read More ›

Τα πρώτα βήματα της φυσικής κοσμολογίας και ο James Peebles (νόμπελ φυσικής 2019)

Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 συνέβη μια από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην σύγχρονη κοσμολογία. Η ιστορία ξεκινά το 1964, πάνω σε έναν λόφο στο New Jersey, όπου το εργαστήριο Bell διέθετε μια ασυνήθιστη ραδιοφωνική κεραία. Η κεραία είχε στηθεί… Read More ›

Oι αστρονόμοι διέκριναν τον μυστηριώδη κοσμικό ιστό που συνδέει τους γαλαξίες

Εκτιμάται ότι ο κοσμικός ιστός, ο οποίος σήμερα περιλαμβάνει πάνω από το 60% των συνολικών αερίων του σύμπαντος, εμφανίστηκε αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη «Μεγάλη Έκρηξη» μαζί με τους πρώτους γαλαξίες Ένας τεράστιος, σχεδόν αόρατος, ιστός μιας μυστηριώδους κοσμικής… Read More ›

Οι μαύρες τρύπες είναι φτιαγμένες από σκοτεινή ενέργεια;

Οι φυσικοί συνήθως υποθέτουν ότι ένα τεράστιο κοσμολογικό σύστημα, όπως το σύμπαν, δεν επηρεάζεται από τις λεπτομέρειες των μικρών συστημάτων που περιέχονται σ’ αυτό. Οι φυσικοί Kevin Croker και Joel Weiner , από το πανεπιστήμιο της Χαβάης, έδειξαν πως αυτή… Read More ›

Σημάδια από την εποχή πριν την Μεγάλη Έκρηξη;

Ο ιστότοπος του independent.co.uk θυμήθηκε σήμερα την εργασία των Penrose et al με τίτλο «Apparent evidence for Hawking points in the CMB Sky», σύμφωνα με την οποία στα δεδομένα της κοσμικής ακτινοβολίας υποβάθρου εμφανίζονται σημάδια από μια χρονική περίοδο πριν… Read More ›

Οι αστρονόμοι διαψεύδουν την Μεγάλη Έκρηξη;

Κατηγορηματικά όχι! Σύμφωνα με τη θεωρία της μεγάλης έκρηξης το σύμπαν διαστέλλεται. Η διαστολή περιγράφεται από το νόμο του Hubble: Αν ένας γαλαξίας απέχει από τον δικό μας απόσταση d, τότε απομακρύνεται με σχετική ταχύτητα v που υπολογίζεται από την εξίσωση: v… Read More ›

Ταξιδεύοντας στο πολυσύμπαν με οδηγό το γραφένιο

Καμιά φορά ακούμε από τους συνανθρώπους μας τόσο τρελά πράγματα, που μας κάνουν να αναρωτηθούμε αν ανήκουν στο ίδιο σύμπαν με μας ή αν εμείς βρεθήκαμε με κάποιο ανεξήγητο τρόπο σε ένα άλλο παράλληλο σύμπαν. Σε αυτές τις περιπτώσεις σύμφωνα… Read More ›

Η ερμηνεία της μεγαλύτερης «γκάφας» του Αϊνστάιν (βίντεο)

Όταν ο Αϊνστάιν το 1916 διατύπωσε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας το σύμπαν θεωρείτο στατικό. Για να αποφύγει την κατάρρευση του σύμπαντος εξαιτίας της βαρυτικής έλξης μεταξύ των μαζών, ο Αϊνστάιν εισήγαγε έναν επιπλέον όρο στις εξισώσεις του. Αυτός ο… Read More ›

Η διαφορά του 9%

Η σταθερά του Hubble είναι ένα κοσμολογικό μέγεθος που βασανίζει τους αστρονόμους εδώ και 90 χρόνια. Συμβολίζεται με Η0 και έχει πάρει το όνομά της από τον αστρονόμο Edwin Hubble. Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν την τιμή της για να κάνουν διάφορες… Read More ›

Γιατί οι φυσικοί πρέπει να γνωρίζουν φιλοσοφία

Αν θεωρούμε ότι το καθήκον της φυσικής είναι η ανακάλυψη μιας άχρονης μαθηματικής εξίσωσης που συλλαμβάνει κάθε πτυχή του Σύμπαντος, τότε πιστεύουμε πως η αλήθεια του Σύμπαντος βρίσκεται έξω από αυτό. Η συγκεκριμένη συνήθεια της σκέψης έχει καταστεί τόσο οικεία,… Read More ›

Η σκοτεινή ενέργεια λύση για την «σύγκλιση» της σταθεράς του Hubble

H διαφορά μεταξύ των δυο μεθόδων μέτρησης του ρυθμού της κοσμικής διαστολής μπορεί να επιλυθεί με την προσθήκη μιας επιπλέον μορφής σκοτεινής ενέργειας Ο ρυθμός με τον οποίο το σύμπαν διαστέλλεται  περιγράφεται από τη σταθερά του Hubble. Πρόκειται για ένα… Read More ›

Κοσμολογία, Μαύρες Τρύπες και Ουίσκι

PINT OF SCIENCE FESTIVAL Το Pint of Science, μετά την πρώτη επαφή με το ελληνικό κοινό, επανέρχεται για δεύτερη χρονιά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ για πρώτη φορά ανοίγει πανιά για το Ηράκλειο, τη Σέριφο και τον Βόλο. Τι  είναι  το… Read More ›

Οι «σκοτεινές δυνάμεις» του σύμπαντος κρατούν στο σκοτάδι τους επιστήμονες

Η ανακοίνωση των επιστημόνων προ ημερών, οι οποίοι επιβεβαίωσαν ότι βλέπουν το σύμπαν να επεκτείνεται ταχύτερα του αναμενομένου, με ρυθμό περίπου 9% πιο γρήγορο από ό,τι υπολογίζαμε μέχρι πρότινος, δημιούργησε νέο προβληματισμό στην επιστημονική κοινότητα. Αστρονόμοι, φυσικοί και κοσμολόγοι αντιλαμβάνονται… Read More ›

Νεότερες μετρήσεις δείχνουν ότι το σύμπαν διαστέλλεται ταχύτερα

Το σύμπαν διαστέλλεται πολύ ταχύτερα από ό,τι υπολογίζαμε μέχρι πρότινος, σύμφωνα με νεότερες μετρήσεις του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble της NASA και της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA). Το σύμπαν εξαπλώνεται, διαρκώς με συνέπεια οι αποστάσεις ανάμεσα στους γαλαξίες να αυξάνονται κάθε… Read More ›

Ταξίδι στο Τέλος του Χρόνου

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα πως θα είναι το τέλος του Σύμπαντος και ίσως να μην το μάθουμε ποτέ. Η πρόβλεψη των περισσότερων κοσμολόγων σήμερα είναι ότι το τέλος του Σύμπαντος δεν θα είναι ένα «μπαγκ», αλλά μια πορεία προς… Read More ›

Nima Arkani-Hamed: Είναι η καλύτερη εποχή για να είναι κανείς φυσικός

Η κατασκευή του επόμενου μεγάλου επιταχυντή είναι πλέον επιτακτική. Ο Nima Arkani-Hamed είναι ένας από τους κορυφαίους θεωρητικούς φυσικούς της εποχής μας. Εργάζεται στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών, στο Πρίνστον, και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με την θεωρία των χορδών,… Read More ›

Δύο ντοκιμαντέρ για τον Στίβεν Χόκινγκ

Σε τελική φάση δημιουργίας βρίσκονται δύο ντοκιμαντέρ για τον μεγάλο αστροφυσικό που πέθανε στις 14 Μαρτίου, πριν από έναν χρόνο: στο πρώτο οι θεατές θα ταξιδέψουν σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας στο Σύμπαν ενώ, στο δεύτερο, θα ξεφυλλίσουν το άλμπουμ της… Read More ›

Αναζητώντας σωματίδια σκοτεινής ενέργειας στον LHC

Η ερευνητική προσπάθεια του Σπύρου Αργυρόπουλου να επιλύσει το μυστήριο της σκοτεινής ενέργειας Πριν από 20 χρόνια οι φυσικοί συνειδητοποίησαν ότι το σύμπαν, δεν διαστέλλεται απλά, αλλά διαστέλλεται με έναν επιταχυνόμενο ρυθμό. Το αίτιο στο οποίο οφείλεται αυτή η επιταχυνόμενη… Read More ›

SPHEREx: Νέα αποστολή από τη NASA

Η NASA επέλεξε μια νέα διαστημική αποστολή, που θα βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν τόσο το πώς το σύμπαν μας εξελίχθηκε, όσο και το πόσο συχνά είναι τα «συστατικά» της ζωής στα πλανητικά συστήματα του γαλαξία μας. Η αποστολή Spectro-Photometer… Read More ›

Τι ώρα είναι;

Χάρης Βάρβογλης Τι ώρα είναι; Όπως συμβαίνει συχνά, οι πολύ απλές ερωτήσεις οδηγούν τελικά σε παράδοξες απαντήσεις. Έτσι, η «σωστή» απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν είναι ούτε τρεις παρά πέντε, ούτε δέκα και δέκα ούτε κάτι ανάλογο. Είναι: 13 δισεκατομμύρια… Read More ›

Ούτε κόκκος σκόνης δεν είμαστε κι όμως κατανοήσαμε το Σύμπαν

«Πολύ πριν από τους πρώτους χτύπους κάποιας ανθρώπινης καρδιάς, μια υπέρλαμπρη κοσμική σπίθα ξεκίνησε τους κτύπους του ρολογιού που καθοδηγεί την εξέλιξη του Σύμπαντος. Πολύ πριν από τη δημιουργία του πρώτου ανθρώπινου εγκεφάλου, ένας αμέτρητος αριθμός γαλαξιών έπλεαν σαν κοσμικά… Read More ›

Άλλο ένα κοσμολογικό πρότυπο της θεωρίας των χορδών

… που επιλύει το πρόβλημα της σκοτεινής ενέργειας Οι φυσικοί του πανεπιστημίου της Ουψάλα προτείνουν ένα νέο μοντέλο για το σύμπαν που θα μπορούσε να λύσει το αίνιγμα της σκοτεινής ενέργειας. Σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Physical Review… Read More ›

Μια θεωρία που ενοποιεί την σκοτεινή ενέργεια με την σκοτεινή ύλη

(νεώτερη ενημέρωση) Προς το παρόν, το «σκοτεινό» σύμπαν γίνεται μόνο έμμεσα αντιληπτό, μέσω των βαρυτικών επιδράσεων πάνω στην λοιπή ύλη που μπορεί να παρατηρηθεί. Επιστήμονες στη Βρετανία ελπίζουν ότι ίσως έχουν την απάντηση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια στη… Read More ›

Ήχοι του Σύμπαντος: Πραγματικότητα ή Ψευδαίσθηση;

Όταν αναλογιζόμαστε το αχανές σύμπαν, η ανθρώπινη σκέψη συνήθως εστιάζει στα βασικά – αντιδιαμετρικά χαρακτηριστικά του: το φως και το απόλυτο κενό. Η επιστήμη έχει καταδείξει ότι η πανταχού παρούσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία διαμορφώνει την αντιλαμβανόμενη – από τα φυσικά και… Read More ›