ΣΟΥΠΕΡΝΟΒΑ

Η ανίχνευση νετρίνων από την έκρηξη του σουπερνόβα 1987Α

… κατά την διάρκεια της νύχτας 22-23 Φεβρουαρίου του 1987 (νεώτερη ενημέρωση) – Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb βρίσκει για πρώτη φορά άμεσες αποδείξεις για την ύπαρξη άστρου νετρονίων στην καρδιά του υπολείμματος του σουπερνόβα 1987A Κατά την έκρηξη του… Read More ›

Οι χρωματικές εκρήξεις των σουπερνόβα

Οι αστρονόμοι Chen et al δημιούργησαν μια νέα εικόνα του υπολείμματος σουπερνόβα 30 Doradus B (ή 30 Dor B), συνδυάζοντας δεδομένα ακτίνων Χ από το παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra (μωβ χρώμα), οπτικά δεδομένα από το τηλεσκόπιο Blanco στη Χιλή (πορτοκαλί… Read More ›

Αναζήτηση εξωγήινων πολιτισμών στην γειτονιά ενός σουπερνόβα

Θα μπορούσε ένας υπερκαινοφανής αστέρας (ή σουπερνόβα) να χρησιμοποιηθεί από εξωγήινους για να τραβήξουν την προσοχή μας; Μια ομάδα αστρονόμων ψάχνουν στην γειτονιά του νέου σουπερνόβα SN 2023ixf στους σπειροειδείς βραχίονες του γαλαξία Messier 101, ελπίζοντας να βρουν σήματα από… Read More ›

Το άστρο που πέθανε 5 φορές και δείχνει πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν

Χάρη σε ένα περίεργο οπτικό φαινόμενο που είχε προβλέψει τον περασμένο αιώνα ο Αϊνστάιν, η έκρηξη ενός μακρινού σουπερνόβα εμφανίστηκε ως πέντε διαφορετικά είδωλα στον ουρανό, ένα σπάνιο φαινόμενο που ίσως βοηθήσει στη λύση ενός μεγάλου κοσμολογικού μυστηρίου: πόσο γρήγορα επιταχύνεται η διαστολή… Read More ›

Το πλησιέστερο σουπερνόβα στη Γη

… της τελευταίας δεκαετίας Ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμοι σε όλο τον πλανήτη παρακολουθούν στον γαλαξία M101 την εξέλιξη του πλησιέστερου στη Γη σουπερνόβα των τελευταίων δέκα ετών. To νέο σουπερνόβα ονομάστηκε SN2023ixf. To νέο σουπερνόβα που ανακάλυψε ο ερασιτέχνης αστρονόμος… Read More ›

Σουπερνόβα εναντίον πλανητών που φιλοξενούν ζωή

Κατά την διάρκεια των εκρήξεων σουπερνόβα (ή υπερκαινοφανών αστέρων) εκτινάσσονται στο διάστημα μεγάλες ποσότητες των στοιχείων Υδρογόνο, Ήλιο, Άνθρακα και Οξυγόνο και ταυτόχρονα σχηματίζονται όλα τα βαρύτερα στοιχεία του περιοδικού πίνακα. Σ’ αυτή την εκρηκτική πυρηνοσύνθεση των σουπερνόβα οφείλουν την ύπαρξή… Read More ›

Το James Webb παρατηρεί το σουπερνόβα Κασσιόπη Α

Η Κασσιόπη Α (Cas A) είναι ένα κατάλοιπο σουπερνόβα στον Γαλαξία μας, στον αστερισμό της Κασσιόπης σε απόσταση περίπου 11.000 έτη φωτός από την Γη. Τα απομεινάρια του εκτείνονται σε εύρος περίπου 10 ετών φωτός, ως προς την γήινη προοπτική. Υπολογίζεται ότι… Read More ›

Μια σύγκρουση αστέρων νετρονίων

Όταν ένα τεράστιο άστρο πεθαίνει σε μια έκρηξη σουπερνόβα, μπορεί να αφήσει πίσω του ένα μικρό, αλλά πολύ πυκνό υπόλειμμα που ονομάζεται άστρο νετρονίων. Μερικές φορές, δύο άστρα νετρονίων παγιδεύονται σε έναν βαρυτικό εναγκαλισμό, εκπέμποντας βαρυτικά κύματα καθώς χορεύουν το… Read More ›

Το τηλεσκόπιο Webb της NASA καταγράφει σπάνιο προοίμιο σουπερνόβα

Οι αστέρες Wolf-Rayet ανήκουν στην κατηγορία των μεταβλητών άστρων. Χαρακτηρίζονται από την μεγάλη φωτεινότητά τους και την υψηλή επιφανειακή τους θερμοκρασία 30.000 έως 50.000 Κ, και την φτωχή ατμόσφαιρα σε υδρογόνο αλλά πλούσια σε ήλιο, άνθρακα και άζωτο. Τα άστρα Wolf-Rayet… Read More ›

Μια ασυνήθιστα συμμετρική έκρηξη από την σύγκρουση δύο λευκών νάνων

Τέλειο σαν πυροτέχνημα – Αυτό το σουπερνόβα δεν θα έπρεπε να υπάρχει Τα σουπερνόβα συνήθως εκρήγνυνται ακανόνιστα, με τα συντρίμμια τους να σχηματίζουν χαοτικά σύννεφα σαν στραβοχυμένους λουκουμάδες. Όχι όμως το Pa 30, ένα σουπερνόβα που έσκασε σε μια σχεδόν… Read More ›

Πώς μπορούμε να δούμε στο εσωτερικό ενός σουπερνόβα;

Οι υπεκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα) ανήκουν στα πιο δυναμικά γεγονότα του σύμπαντος μετά την Μεγάλη Έκρηξη. Άστρα εκρήγνυνται, αναγγέλλοντας τον θάνατό τους στον κόσμο. Στο βίντεο, που ακολουθεί ο Don Lincoln από το Fermilab μας εξηγεί το πώς οι ερευνητές κατασκευάζουν… Read More ›

Όλο το χρυσάφι του Σύμπαντος δημιουργήθηκε (πιθανότατα) με αυτόν τον τρόπο

Επί δεκαετίες επικρατούσε η άποψη ότι ο χρυσός σχηματίστηκε κατά την διάρκεια των εκρήξεων σουπερνόβα, μαζί με δεκάδες άλλα βαριά στοιχεία που τοποθετούνται στις κάτω σειρές του περιοδικού πίνακα. Όμως, τα τελευταία χρόνια εδραιώνεται μια διαφορετική άποψη. Το 1957 οι φυσικοί  Margaret… Read More ›

Το Hubble παρακολουθεί την έκρηξη σουπερνόβα

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε τρεις διαφορετικές στιγμές της έκρηξης ενός σουπερνόβα στο αρχέγονο σύμπαν. Το άστρο εξερράγη πριν από 11 (και πλέον) δισεκατομμύρια χρόνια. Είναι η πρώτη λεπτομερής ματιά σε ένα σουπερνόβα τόσο νωρίς στην ιστορία του σύμπαντος. Η… Read More ›

Ο εντοπισμός ενός γαλαξιακού επιταχυντή σωματιδίων Pevatron

Είναι 100 φορές ισχυρότερος από τον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) Οι κοσμικές ακτίνες βομβαρδίζουν συνεχώς τη Γη από όλες τις κατευθύνσεις. Το ενεργειακό φάσμα αυτών των σωματιδίων – τα οποία είναι κυρίως πρωτόνια και άλλοι ατομικοί πυρήνες – προσεγγίζεται με… Read More ›

Το πρώτο σουπερνόβα του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb

Η αναπάντεχη ανίχνευση του σουπερνόβα υπόσχεται μια εντελώς νέα περιοχή ερευνητικών δυνατοτήτων του James Webb. Λίγες μέρες μετά την έναρξη της επιστημονικής έρευνας του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, η κάμερα NIRCam εντόπισε ένα απροσδόκητο φωτεινό αντικείμενο στον γαλαξία με το… Read More ›

Η εμφάνιση ενός νέου σουπερνόβα

Σε απόσταση 500 εκατομμύρια έτη φωτός από την Γη, στον αστερισμό του Γλύπτη βρίσκεται ένας περίεργος γαλαξίας, γνωστός ως γαλαξίας Cartwheel. Κάποτε ήταν ένας κανονικός σπειροειδής γαλαξίας, αλλά συγκρούστηκε μετωπικά με έναν μικρότερο συνοδό γαλαξία πριν από αρκετά εκατομμύρια χρόνια,… Read More ›

Η ακτινογραφία της Κασσιόπης Α

Η Κασσιόπη Α είναι ένα απομεινάρι σουπερνόβα στον αστερισμό της Κασσιόπης σε απόσταση περίπου 11.000 έτη φωτός από την Γη. Τα απομεινάρια του εκτείνονται σε εύρος περίπου 10 ετών φωτός, ως προς την γήινη προοπτική. Υπολογίζεται ότι το φως από… Read More ›

Η γιγαντιαία κοιλότητα στο διάστημα από έκρηξη σουπερνόβα και ο σχηματισμός των άστρων

Αστρονόμοι που χαρτογράφησαν για πρώτη φορά νέφη αερίου και σκόνης στον Γαλαξία ανακάλυψαν μια πελώρια κοιλότητα στο Διάστημα. Το σφαιρικό κενό, στο οποίο η πυκνότητα ύλης είναι ασυνήθιστα χαμηλή, έχει πλάτος 500 έτη φωτός και βρίσκεται ανάμεσα στους αστερισμούς του… Read More ›

Επιστροφή στο μέλλον με ένα σουπερνόβα

Είναι δύσκολο να κάνεις προβλέψεις, ειδικά στην αστρονομία. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες προβλέψεις της αστρονομίας οι οποίες επαληθεύονται με εκπληκτική ακρίβεια, όπως οι εκλείψεις Σελήνης και Ήλιου ή οι εμφανίσεις ορισμένων κομητών. Προσφάτως, οι αστρονόμοι πρόσθεσαν άλλη μια ‘σίγουρη’ πρόβλεψη για… Read More ›

Αμοιβαίος κανιβαλισμός μεταξύ άστρου και μαύρης τρύπας

… προκαλεί μια νέου τύπου έκρηξη σουπερνόβα Για πρώτη φορά, οι αστρονόμοι κατέγραψαν στοιχεία που αναδεικνύουν έναν σπάνιο αμοιβαίο κοσμικό κανιβαλισμό – άστρο καταπίνει ένα συμπαγές αντικείμενο που μπορεί να είναι μια μαύρη τρύπα ή ένας αστέρας νετρονίων. Στην συνέχεια… Read More ›

Σουπερνόβα από το πολύ υδρογόνο

Τα δεδομένα από το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble δείχνουν ότι ένα σχετικά ψυχρό και διογκωμένο άστρο, πλούσιο σε υδρογόνο, τελείωσε τη ζωή του ως σουπερνόβα χωρίς υδρογόνο. Μέχρι τώρα, εθεωρείτο πως τα σουπερνόβα χωρίς υδρογόνο προέρχονται μόνο από εξαιρετικά θερμά και… Read More ›

Η σκοτεινή ενέργεια μέσα από τους δίδυμους υπερκαινοφανείς αστέρες

Είναι γνωστό ότι το σύμπαν διαστέλλεται. Για να προβλέψουμε την μοίρα του πρέπει να βρούμε τι συμβαίνει με τον ρυθμό διαστολής του: μειώνεται; αυξάνεται; ή παραμένει σταθερός; Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό πρέπει να συγκρίνουμε τις ταχύτητες με τις… Read More ›

Πυροτεχνήματα πριν από το τέλος του σύμπαντος

Στο πολύ μακρινό μέλλον, μετά τον θάνατο όλων των άστρων του αχανούς σύμπαντος, θα εξακολουθούν να λάμπουν κάποια εκφυλισμένα απομεινάρια άστρων, οι λευκοί νάνοι. Ένα ανοιχτό ερώτημα που δεν έχει απαντηθεί οριστικά σχετίζεται με την τελική μοίρα των λευκών νάνων…. Read More ›

Χρονοκάψουλες κοσμικών ακτίνων

Μια νέα τεχνική προτείνεται για την μελέτη της ιστορίας των κοσμικών ακτίνων από τον Γαλαξία μας. Βασίζεται στην παρατήρηση των ιχνών που προκαλούν τα νετρίνα σε πετρώματα που βρίσκονται θαμμένα πολύ βαθιά στη Γη. Η επιφάνεια της Γης βομβαρδίζεται συνεχώς… Read More ›

Τα δέντρα θυμούνται τα σουπερνόβα

Αστρικές εκρήξεις ίσως ευθύνονται για απότομες αυξήσεις του άνθρακα-14 στους δακτυλίους των δέντρων. Βαγγέλης Πρατικάκης Γιγάντια άστρα που εκρήγνυνται τη στιγμή που πεθαίνουν λούζουν τη Γη με ακτινοβολία και αφήνουν τα ίχνη τους στη βιολογία και τη γεωλογία του πλανήτη,… Read More ›

Η ακτινογραφία ενός σπάνιου είδους σουπερνόβα

Σουπερνόβα με υπερ-πλούσια παραγωγή ασβεστίου μελετήθηκε για πρώτη φορά με ακτίνες Χ αποκαλύπτοντας τις τελευταίες στιγμές του Μια σπάνια περίπτωση (υπερ)καινοφανών αστέρων που ταυτοποιήθηκε τα τελευταία χρόνια από τον Alexei Filippenko και τους συνεργάτες του, χαρακτηρίζονται από την πλούσια παραγωγή… Read More ›

Περιμένοντας την έκρηξη του Μπετελγκέζ

Ορισμένοι αστρονόμοι υποψιάζονται ότι ένα σχετικά κοντινό στη Γη τεράστιο άστρο, ο ερυθρός γίγαντας Μπετελγκέζ στον αστερισμό του Ωρίωνα, μπορεί να εκραγεί, πράγμα που θα δημιουργούσε μια νέα υπέρλαμπρη σουπερνόβα κοντά στον πλανήτη μας. Το εν λόγω άστρο, που απέχει… Read More ›

Επιβεβαίωση της πυρηνοσύνθεσης κατά την σύγκρουση άστρων νετρονίων

Επιβεβαιώθηκε για πρώτη φορά η σύνθεση ενός βαρέως στοιχείου, του στροντίου, κατά την σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων. Η ταυτοποίηση έγινε από τον φασματογράφο X-shooter στο Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου (ESO) Μετά την ανίχνευση του βαρυτικού κύματος… Read More ›

Aναζητώντας την σκόνη σβησμένων άστρων στο χιόνι

Το ισότοπο του σιδήρου 60Fe που βρέθηκε στο χιόνι της Ανταρκτικής δημιουργήθηκε από τις εκρήξεις κοντινών υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) κατά το παρελθόν. Το εύρημα αυτό μπορεί να βοηθήσει την σχετική έρευνα για την προέλευση και τη δομή των διαστρικών νεφών…. Read More ›

Στην καρδιά του Καρκίνου

ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ* Πριν από περίπου 950 χρόνια, στις 4 Ιουλίου του 1054 μ.Χ. ο Γιανγκ Γουέι-Τε, ο αστρονόμος του Κινέζου αυτοκράτορα, παρατήρησε ένα νέο λαμπερό σημάδι στον ουρανό. Η λαμπρότητά του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε το άστρο αυτό φαινόταν… Read More ›

Ο παράξενος θάνατος των αρχέγονων άστρων του σύμπαντος

Ως γνωστόν ο όρος υπερκαινοφανής αστέρας ή σουπερνόβα αναφέρεται στο εκρηκτικό τέλος της ζωής άστρων συγκεκριμένου τύπου. Οι εκρήξεις των υπερκαινοφανών είναι τεραστίων διαστάσεων και μπορεί να ισοδυναμούν με τον θάνατο του άστρου, σηματοδοτούν όμως και μια «εκρηκτική» πυρηνοσύνθεση. Κατά… Read More ›

«Tο Αστέρι των Χριστουγέννων»

«Οδεύοντας προς την μεγαλύτερη νύχτα του έτους, το χειμερινό ηλιοστάσιο, και όσο οι νύχτες παραμένουν ξάστερες και λαμπερές, ευκαιρία, να στρέψουμε τα μάτια μας στον νυχτερινό ουρανό και να θαυμάσουμε τους χειμερινούς αστερισμούς. Ο Ωρίωνας, ο Ταύρος, οι Πλειάδες, ο… Read More ›

Ο υπερκαινοφανής του Tycho Brahe

Χάρης Βάρβογλης* Σαν σήμερα, στις 11 Νοεμβρίου του 1572, ο δανός αστρονόμος Tycho Brahe ανακάλυψε στον αστερισμό της Κασσιόπης τον υπερκαινοφανή αστέρα (supernova), που έκτοτε φέρει το όνομά του. Η παρατήρηση αυτού του «νέου» αστέρα ήταν ένα από τα πιο… Read More ›

Η σουπερνόβα του Tύχο

ΔΙΟΝΥΣΗΣ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ* Σ​​αν σήμερα, πριν από 446 χρόνια, στις 11 Νοεμβρίου 1572, ο Δανός αστρονόμος Tύχο Μπράχε παρατήρησε μια λαμπερή έκρηξη στον αστερισμό της Κασσιόπης. Το φαινόμενο αυτό ήταν για τον 26χρονο τότε αστρονόμο κάτι το εκπληκτικό, με αποτέλεσμα… Read More ›

Διονύσης Σιμόπουλος: Ο ανθρώπινος και κάποιος άλλος πολιτισμός, ίσως συναντηθούν

* «Είμαστε Αστρόσκονη» είναι ο τίτλος του ενδιαφέροντος βιβλίου σας. Μπορείτε να μας λύσετε το «μυστήριο» της ανθρώπινης εξέλιξης; Το «μυστήριο», όπως λέτε της ανθρώπινης εξέλιξης έχει μελετηθεί από την εποχή του Κάρολου Δαρβίνου και μέχρι σήμερα από τους ειδικούς… Read More ›

Πως πεθαίνει ένα άστρο (βίντεο)

Πρόσφατες προσομοιώσεις σε υπολογιστή μας αποκαλύπτουν τις εκπληκτικές λεπτομέρειες που συμβαίνουν στις εκρήξεις των σουπερνόβα που σηματοδοτούν τον θάνατο των άστρων. Δείτε το βίντεο «Πως εκρήγνυται ένα άστρο»: Διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες ΕΔΩ: https://www.nature.com/articles/d41586-018-04601-7

Ερασιτέχνης αστρονόμος φωτογράφισε τυχαία το αρχικό φως από έκρηξη σουπερνόβα

Ένας ερασιτέχνης αστρονόμος -ο οποίος θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πιο τυχερός φωτογράφος στον κόσμο- φωτογράφισε τυχαία το φευγαλέο πρώτο φως από την έκρηξη ενός άστρου, δηλαδή την αρχή ενός σουπερνόβα. Είναι η πρώτη φορά που κάποιος καταγράφει το πρώτο-πρώτο… Read More ›

Ένα σουπερνόβα που δεν πεθαίνει

Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε ένα άστρο που εξερράγη πολλές φορές μέσα σε διάστημα 50 ετών. Η σχετική δημοσίευση έγινε στο περιοδικό Nature [«Energetic eruptions leading to a peculiar hydrogen-rich explosion of a massive star», Γ.Λελούδας, N. Κονιδιάρης et al],… Read More ›

Πως γνωρίζουμε ότι το σύμπαν «επιταχύνεται»;

Το σύμπαν διαστέλλεται. Αυτό είναι γνωστό από την φασματική ανάλυση του φωτός μακρινών γαλαξιών που αποκαλύπτει την μετατόπιση των σκοτεινών γραμμών απορρόφησης προς το ερυθρό. Όμως το γεγονός ότι η διαστολή του σύμπαντος είναι επιταχυνόμενη, είναι πολύ πιο δύσκολο να αποδειχθεί. Απαιτείται και… Read More ›

Πως δημιουργείται ο χρυσός στο σύμπαν μας;

Για δεκαετίες οι ερευνητές πίστευαν ότι ο χρυσός και τα άλλα βαριά στοιχεία δημιουργούνται κατά την διάρκεια της έκρηξης των σουπερνόβα. Σήμερα όμως πολλοί υποστηρίζουν την ύπαρξη και ενός διαφορετικού τρόπου δημιουργίας του χρυσού: την συγχώνευση άστρων νετρονίων  Πως βρέθηκε ο χρυσός… Read More ›

Νέα έρευνα αμφισβητεί την ύπαρξη της σκοτεινής ενέργειας

… στην οποία αποδίδεται η επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος Πριν από 5 χρόνια, το Νόμπελ φυσικής απονεμήθηκε σε τρεις αστρονόμους που, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, ανακάλυψαν ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Η ανακάλυψή τους είχε βασισθεί… Read More ›

Έκρηξη σουπερνόβα πίσω από μαζική εξαφάνιση ειδών στη Γη;

Παρόλο που βρίσκονταν σε απόσταση~350 έτη φωτός, δύο υπερκαινοφανείς αστέρες επηρέασαν με τον «θάνατό» τους την εξέλιξη της ζωής στη Γη, παίζοντας ενδεχομένως ρόλο και σε μία από τις μαζικές εξαφανίσεις ειδών, η οποία συνέβη πριν από 2,59 εκατομμύρια χρόνια…. Read More ›

Βρέθηκαν τα ίχνη εκρήξεων πανάρχαιων σουπερνόβα

Οι επιστήμονες βρήκαν στοιχεία για πανάρχαιες ισχυρές εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σούπερ-νόβα) που έγιναν κάποτε σχετικά κοντά στον πλανήτη μας και τον «έλουσαν» με κοσμική ακτινοβολία, ραδιενεργά κατάλοιπα της οποίας υπάρχουν μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, βρέθηκαν στον πλανήτη μας ίχνη που δείχνουν… Read More ›

Βίντεο: η μεγαλειώδης έκρηξη ενός σουπερνόβα

To βίντεο που ακολουθεί αρχίζει με την θέα ενός ερυθρού υπεργίγαντα, ενός άστρου 500 φορές μεγαλύτερο και 20000 φορές λαμπρότερο από τον ήλιο. Όταν στο εσωτερικό του άστρου εξαντλούνται οι πυρηνικές αντιδράσεις σύντηξης το άστρο καταρρέει εξαιτίας της βαρύτητας. Η… Read More ›

Έλληνες ερασιτέχνες κυνηγοί σουπερνόβα

Μεσοζωική εποχή. Περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια πριν. Στη Γη εμφανίζονται οι δεινόσαυροι και τα πρώτα θηλαστικά μετά την Πέρμια, που ολοκληρώθηκε με τη μαζικότερη εξαφάνιση των ειδών που έχει καταγραφεί στην Παλαιοντολογία. Εκείνη την εποχή κάπου στον Γαλαξία ένα αστέρι… Read More ›

Ποιο είναι το τρίτο σε αφθονία στοιχείο στο σύμπαν;

Τις δυο πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν με διαφορά τα στοιχεία Υδρογόνο (H) και το Ήλιο (4He). Ποιο στοιχείο βρίσκεται στην τρίτη θέση; Αρχέγονη πυρηνοσύνθεση Αν πάμε πίσω στο χρόνο στα πρώτα στάδια του σύμπαντος, στα πρώτα λεπτά μετά την Μεγάλη Έκρηξη, το… Read More ›

Βίντεο: η έκρηξη ενός άστρου που πεθαίνει

Τα σουπερνόβα αποκτούν «πατατοειδές» σχήμα όταν εκρήγνυνται Το τιτάνιο-44 (44Ti ) είναι ένα ραδιενεργό ισότοπο που παράγεται κατά τη διάρκεια της έκρηξης των υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα). Έχει χρόνο ημιζωής περίπου 60 χρόνια και κατά τη διάσπασή του εκπέμπονται εκτός από ποζιτρόνια,… Read More ›

Παρακολουθώντας την έκρηξη καινοφανούς αστέρα

Αστρονόμοι από το πανεπιστήμιο της Georgia στις ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας την διάταξη τηλεσκοπίων CHARA (Center for High Angular Resolution Astronomy) κατέγραψαν με εξαιρετική λεπτομέρεια την εξέλιξη της έκρηξης ενός καινοφανούς αστέρα, που πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2013 στον αστερισμό του Δελφίνου…. Read More ›

Gaia14aaa: το πρώτο σουπερνόβα που ανακάλυψε η Γαία

Η Γαία (Gaia), το νέο ευρωπαϊκό διαστημικό τηλεσκόπιο που θα καταγράψει με ακρίβεια τη θέση και την ταχύτητα τουλάχιστον ενός δισεκατομμυρίου άστρων του Γαλαξία μας, εντόπισε τυχαία την πρώτη της έκρηξη υπερκαινοφανούς (σουπερνόβα) η οποία συνέβη σε ένα μακρινό γαλαξία…. Read More ›

Προσομοίωση σχηματισμού υπολείμματος σουπερνόβα

… στο εργαστήριο Οξφόρδη Ακτίνες λέιζερ 60 δισεκατομμύρια φορές πιο ισχυρές από έναν δείκτη λέιζερ χρησιμοποιήθηκαν στην Οξφόρδη για τη δημιουργία ενός σουπερνόβα εργαστηρίου. Τα σουπερνόβα, ή υπερκαινοφανείς αστέρες, πυροδοτούνται όταν ο πυρήνας ενός γερασμένου άστρου καταρρέει κάτω από το… Read More ›

Tο μυστήριο του υπέρλαμπρου σουπερνόβα PS1-10afx

Την εντυπωσιακή φωτεινότητα μακρινού άστρου σουπερνόβα ερμήνευσαν επιστήμονες, αποδίδοντάς τη σε σπάνιο οπτικό φαινόμενο. Σύμφωνα με δημοσίευση επιστημονικής ομάδας του Πανεπιστημίου του Τόκιο στο τελευταίο τεύχος της επιθεώρησης Science, η φωτεινότητα του σουπερνόβα PS1-10afx είναι τέτοια, λόγω της μεγέθυνσης που… Read More ›

Οι «ραδιοφωνικές εκπομπές» του σουπερνόβα SN1987Α

Τα υπολείμματα του υπερκαινοφανούς αστέρα (σουπερνόβα) SN1987Α αποκαλύπτουν τα μυστικά του Διεθνής ομάδα επιστημόνων έδωσε στη δημοσιότητα μια ασυνήθιστη και ταυτόχρονα εντυπωσιακή εικόνα ενός υπερκαινοφανούς αστέρα. Η εικόνα αποκαλύπτει με λεπτομέρεια τις ραδιοφωνικές εκπομπές σε μήκη κύματος της τάξης του… Read More ›

SN Wilson: τo πιο μακρινό σουπερνόβα

Ανακαλύφθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble Πριν από πολύ καιρό, σε έναν γαλαξία μακρινό, πολύ μακρινό, ένα άστρο εξερράγη απελευθερώνοντας τόση ενέργεια ώστε να λάμψει όσο δισεκατομμύρια ήλιοι σαν τον δικό μας. Το φως που εκπέμφθηκε έφτασε στη Γη μετά… Read More ›

Σουπερνόβα Iax: ένα νέο είδος αστρικής έκρηξης

Ένα τρίτο είδος σχετικά πιο αδύναμης έκρηξης υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα), που έρχεται να προστεθεί στα δύο που είναι ήδη γνωστά και έχουν μεγαλύτερη ισχύ ανακάλυψαν οι αστρονόμοι. Παλιά και νέα είδη Το πρώτο είδος (Ia) προκύπτει από την πλήρη διάλυση… Read More ›

H νεότερη μαύρη τρύπα στον γαλαξία μας

Tη νεότερη σε ηλικία μαύρη τρύπα στο γαλαξία μας, εικάζουν ότι εντόπισαν επιστήμονες αξιοποιώντας δεδομένα από διαστημικά και επίγεια τηλεσκόπια: Δημιουργήθηκε πριν από περίπου 1.000 χρόνια και απέχει από τη Γη 26.000 έτη φωτός. Η εντυπωσιακή εικόνα που συνέθεσαν οι… Read More ›

Κύρια πηγή της κοσμικής ακτινοβολίας τα σουπερνόβα

Αν και σε εμάς περνάει απαρατήρητο, καθημερινά και ανά πάσα στιγμή η Γη βομβαρδίζεται από φορτισμένα σωματίδια που φθάνουν ως εδώ από το Διάστημα. Αυτό είναι γνωστό εδώ και έναν αιώνα στους επιστήμονες, οι οποίοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι… Read More ›

«Mingus»: το πιο μακρινό σουπερνόβα …

… θα μπορούσε να ρίξει φως στη σκοτεινή ενέργεια Αμερικανοί ερευνητές ανακάλυψαν, με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, την πιο μακρινή στον χώρο και τον χρόνο έκρηξη σουπερνόβα τύπου Ια που έχει ποτέ παρατηρηθεί στο σύμπαν. Βρίσκεται σε απόσταση… Read More ›

Τα απομεινάρια ενός άστρου

Την παραπάνω εικόνα με τα απομεινάρια του σουπερνόβα W44 έδωσε στη δημοσιότητα ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA). Πρόκειται για μια σύνθεση φωτογραφιών που τράβηξαν τα διαστημικά τηλεσκόπια Herschel και XMM Newton. Το W44 βρίσκεται στον αστερισμό του Αετού, σε απόσταση… Read More ›

Είναι το σωματίδιο Wang το νέο μποζόνιο Higgs;

Τι είναι σωματίδιο Wang; Ίσως το σωματίδιο που θα μπορούσε να εξηγήσει τα σουπερνόβα – τις πιο εντυπωσιακές εκρήξεις στο Σύμπαν Μια νέα συνιστώσα της βαρύτητας, το βαθμωτό πεδίο βαρύτητας, μπορεί να εξηγήσει τον μηχανισμό που δημιουργεί τις τεράστιες εκρήξεις… Read More ›

Ετοιμο για εκτόξευση τηλεσκόπιο που θα «βλέπει» Μαύρες Τρύπες

Θα μελετήσει επίσης τους υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα) καθώς επίσης και τους σχετικιστικούς πίδακες σωματιδίων στους ενεργούς πυρήνες γαλαξιών που φιλοξενούν υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. H NASA ετοιμάζεται να στείλει στο διάστημα ένα νέο και πανίσχυρο «μάτι» για να αναζητήσει πληροφορίες στα… Read More ›

Υπόλειμμα υπερκαινοφανούς

Μια νέα εικόνα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra των υπολειμμάτων του σουπερνόβα G350.1+0.3, που απέχουν περίπου 14.700 έτη φωτός από τη Γη προς το κέντρο του Γαλαξία μας. Τα στοιχεία από τα τηλεσκόπια Chandra και XMM-Newton της ESA τηλεσκόπιο δείχνουν… Read More ›

Το πρώτο σουπερνόβα του 2012

To πρώτο σουπερνόβα (υπερκαινοφανής αστέρας) του 2012 εντοπίστηκε πριν από δεκαπέντε ημέρες: πρόκειται για το SΝ 2012a, που βρίσκεται στον γαλαξία NGC 3239 (ή Arp 263), στον αστερισμό του Λέοντα. Aπέχει περίπου 25 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Μια… Read More ›

Η έκρηξη του σουπερνόβα SN2011fe

Θυμάστε την έκρηξη του σουπερνόβα (ή υπερκαινοφανούς) SN2011fe; 1. Αναμένεται εντυπωσιακή έκρηξη σουπερνόβα 2. Πως θα δούμε το σουπερνόβα SN2011fe (PTF11kly) που ανακαλύφθηκε πρόσφατα Παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στον Γαλαξία M101, 21 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη, προς το τέλος του καλοκαιριού… Read More ›

Ένα σουπερνόβα ξεκίνησε τη δημιουργία του ηλιακού συστήματος

Προσομοίωση σε υπολογιστή αποδεικνύει ότι το πλανητικό μας σύστημα δημιουργήθηκε από τις «στάχτες»  της έκρηξης σουπερνόβα H προέλευση του ηλιακού συστήματος είναι ένα θεμελιώδες πρόβλημα της αστροφυσικής. Ο γενικός μηχανισμός έχει κατανοηθεί επαρκώς. Ένα γιγάντιο νέφος αερίων μεσοαστρικής ύλης κατέρρευσαν… Read More ›

Το σύμπαν χωρίς σκοτεινή ενέργεια

Το βραβείο Νομπέλ Φυσικής 2011 απονεμήθηκε πριν από λίγο καιρό στους Adam Riess, Brian Schmidt και Saul Perlmutter, οι οποίοι μελετώντας το φως των υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) τύπου Ιa, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το σύμπαν διαστέλλεται με επιταχυνόμενο ρυθμό. Οι… Read More ›

Βραβείο Νομπέλ Φυσικής 2011

…. στην επιτάχυνση της διαστολής του Σύμπαντος (update) Το βραβείο Νομπέλ Φυσικής 2011 απονέμεται: μισό στον Saul Perlmutter (του προγράμματος Κοσμολογίας Σουπερνόβα, στο Lawrence Berkeley National Laboratory και στο Berkeley στην California), και το άλλο μισό μοιράζονται ο Brian P. Smith (της ερευνητικής… Read More ›

Ένας κίτρινος υπεργίγαντας σαν τηγανητό αυγό

Οι κίτρινοι υπεργίγαντες – άστρα με τεράστια μάζα και μικρό χρόνο ζωής – είναι πολύ σπάνια. Η παραπάνω εικόνα στο υπέρυθρο, που λήφθηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Νοτίου Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου (Very Large Telescope – European Southern Observatory), αποτελεί… Read More ›

Το Σύμπαν φαίνεται να έχει μια προτιμητέα κατεύθυνση

Η κοσμολογική αρχή υπό αμφισβήτηση Ένας από τους ακρογωνιαίους λίθους της σύγχρονης φυσικής είναι η κοσμολογική αρχή, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχουν προνομιακοί παρατηρητές στο Σύμπαν και οι νόμοι της φυσικής πρέπει να είναι ίδιοι παντού οι ίδιοι. Πολλές… Read More ›

Πως θα δούμε το σουπερνόβα SN2011fe (PTF11kly) που ανακαλύφθηκε πρόσφατα

Στις 23 Αυγούστου παρατηρήθηκε για πρώτη φορά ένα σουπερνόβα (που ονομάστηκε PTF11kly ή SN2011fe) στον γαλαξία M101, 21 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη – μια μικρή απόσταση για τα αστρονομικά δεδομένα. (Διαβάστε σχετικά: Αναμένεται εντυπωσιακή έκρηξη σουπερνόβα ) Η… Read More ›

Αναμένεται εντυπωσιακή έκρηξη σουπερνόβα

(update) Ένα νέο σουπερνόβα τύπου Ia ανιχνεύθηκε σε έναν σπειροειδή γαλαξία, που απέχει 25 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Καταχωρήθηκε αρχικά με το όνομα PTF11kly και στη συνέχεια ορίστηκε ως SN2011fe. Βρίσκεται 58″.6 δυτικά και 270″.7 νότια από το κέντρο… Read More ›

Νέος τύπος σουπερνόβα με έως και 10 φορές μεγαλύτερη λαμπρότητα

Παρατηρήθηκε μια νέα κατηγορία σουπερνόβα που δεν μπορεί να εξηγηθεί από τις τρέχουσες θεωρίες Υπολείμματα του υπερκαινοφανούς N 63A Όταν άστρα που έχουν μεγαλύτερη μάζα από τον ήλιο φτάνουν στο τέλος της ζωής τους, εκρήγνυνται δημιουργώντας το φαινόμενο που ονομάζεται… Read More ›

Έκρηξη σουπερνόβα στην γειτονιά του γαλαξία μας

Ο υπερκαινοφανής αστέρας (σουπερνόβα) παρατηρήθηκε στον ουρανό τη νύχτα μεταξύ 31ης Μαΐου και 1ης Ιουνίου σε έναν βραχίονα του γειτονικού μας M51 Ο υπερκαινοφανής (σουπερνόβα) παρατηρήθηκε από ερασιτέχνες πριν επιβεβαιωθεί από τους επαγγελματίες αστρονόμους. Ο τελευταίος υπερκαινοφανής που παρατηρήθηκε στον… Read More ›

Η σονάτα των σουπερνόβα

«Πώς ακούγεται άραγε μια έκρηξη supernova; Ας ελπίσουμε πως δε θα μάθουμε ποτέ από πρώτο χέρι, αφού το να βρίσκεται κανείς σε απόσταση ακοής από ένα αστέρι που εκρήγνηται δεν είναι και η καλύτερη ιδέα. Ωστόσο, ένα ζευγάρι ερευνητών βρήκε… Read More ›

Τα υπερνόβα καταστρέφουν την εξωγήινη ζωή

Η έλλειψη στοιχείων που αποδεικνύουν την ύπαρξη εξωγήινης ζωής είναι γνωστή στους επιστήμονες ως η «Μεγάλη Σιωπή». Αμηχανία προκαλεί το γεγονός ότι μετά από πολλά χρόνια αναζήτησης – τίποτε δεν επιβεβαιώνει την ύπαρξη ζωής πέρα από τον πλανήτη μας. Όμως… Read More ›

Μια αστρική έκρηξη "υπέρυθρου χρώματος"

Αυτό το παράδοξα πολύχρωμο νεφέλωμα είναι το υπόλειμμα του υπερκαινοφανούς (σουπερνόβα) αστέρα IC 443, όπως φαίνεται από το διαστημικό τηλεσκόπιο υπερύθρων, WISE (Wide-field Infrared Survey Explorer), της NASA. Ο IC 443, που είναι επίσης γνωστός και ως Νεφέλωμα Jellyfish, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον… Read More ›

10χρονη Καναδή ανακάλυψε …σουπερνόβα

Μία 10χρονη Καναδή, ερασιτέχνης αστρονόμος όπως και ο πατέρας της, ανακάλυψε έναν υπερκαινοφανή αστέρα (σουπερνόβα) κι έτσι έγινε ο πιο μικρός σε ηλικία άνθρωπος που έχει κάνει μία τέτοια ανακάλυψη, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Βασιλική Εταιρεία Αστρονομίας του… Read More ›