Ο Stanisław Marcin Ulam (1909 – 1984) ήταν Πολωνός φυσικο-μαθηματικός ο οποίος μετανάστευσε στις ΗΠΑ την δεκαετία του 1930. Συμμετείχε στο πρόγραμμα για την κατασκευή της πρώτης πυρηνικής βόμβας (Manhattan Project) και στον σχεδιασμό της βόμβας υδρογόνου. Ανανακάλυψε την έννοια του κυψελικού αυτόματου, εφηύρε τη μέθοδο υπολογισμού Monte Carlo και πρότεινε την μέθοδο πυρηνικής πρόωσης διαστημικών σκαφών. Στα καθαρά και εφαρμοσμένα μαθηματικά, απέδειξε θεωρήματα και πρότεινε διάφορες εικασίες.
Σύντομα θα δούμε την περιπετειώδη ζωή του Stan Ulam ως κινηματογραφική ταινία με τίτλο ‘Adventures of a Mathematician’:
Το τρέιλερ της ταινίας ξεκινά με μια σκηνή όπου ο πρωταγωνιστής παίζει με τράπουλα πασιέντζα. Υποθέτω πως θα αναφέρεται στην στιγμή έμπνευσης της μαθηματικής μεθόδου Mode Carlo από τον Ulam. Θέλοντας να προβλέψει μαθηματικά μια επιτυχή έκβαση της πασιέντζας, σκέφτηκε να κάνει μια στατιστική προσομοίωση με χρήση γεννήτριας τυχαίων αριθμών, χρησιμοποιώντας τον πρώτο ηλεκτρονικό υπολογιστή γενικής χρήσης, τον ENIAC. Ο John von Neumann συνειδητοποίησε αμέσως τη σημασία αυτής της ιδέας και τον Μάρτιο του 1947 πρότεινε μια στατιστική προσέγγιση στο πρόβλημα της διάχυσης νετρονίων σε σχάσιμο υλικό. Ο Ulam με τον φίλο και συνεργάτη του Νικόλαο Μητρόπουλο υλοποίησαν τον υπολογισμό χρησιμοποιώντας μια πρωτότυπη στατιστική προσομοίωση, που ο Μητρόπουλος βάφτισε ‘μέθοδο Monte Carlo’ (γιατί άκουγε τον Ulam να λέει για τον τον θείο του, τον Michał Ulam που πήγαινε συχνά στο Monte Carlo για να τζογάρει). Κάπως έτσι προέκυψε η πρώτη δημοσίευση για την πασίγνωστη πλέον μέθοδο Monte Carlo από τους Mητρόπουλο και Ulam.
Όσον αφορά τον Έλληνα φυσικό Νικόλαο Μητρόπουλο, μπορεί η ζωή του να μην έγινε ακόμα ταινία, εμφανίστηκε όμως στην αρχή της ταινίας του Woody Allen, ‘Husbands and Wives’, όπου παίζοντας τον ρόλο του επιστήμονα στην τηλεόραση, αναφέρει την γνωστή άποψη του Αϊνστάιν ‘ότι ο Θεός δεν παίζει ζάρια με το σύμπαν’, για να σχολιάσει ο Woody Allen ‘όχι παίζει κρυφτό'(*):
(*) παραπέμποντας μάλλον στην απάντηση του Steven Hawking «Ο Θεός όχι μόνο παίζει ζάρια με το σύμπαν, αλλά και τα ρίχνει και σε μέρη που δεν μπορούμε να τα βρούμε»
Κατηγορίες:ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ, ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ, ΣΙΝΕΜΑ
physicsgg 
Υπάρχει μία ιστορία με τον Ulam τον Metropollis και τον john Von Neumann όπου όταν έπαιζαν κάποια στιγμή χαρτιά ο Metropollis κέρδισε 10 δολάρια από τον Neumann και με τα χρήματα αυτά έδωσε πέντε δολάρια να αγοράσει το καινούργιο τότε βιβλίο των Neumann και Μorgenstern για τη θεωρία παιγνίων και τα άλλα πέντε τα έβαλε μέσα στο βιβλίο για να του θυμίζει ότι κάποτε κέρδισε κάποιον σαν τον John Von Neumann. Αυτό νομίζω δείχνει και τη ταπεινότητα του χαρακτήρα του Metropolis αλλά και το ποιόν των ανθρώπων εκείνης της εποχής γενικότερα. Παρόλα αυτά δε τον κάλεσαν ποτέ σε μία διάλεξη στη Ελλάδα ή έστω να του πάρει κάποιος μία συνέντευξη (τουλάχιστον από όσο γνωρίζω ) αν και ο Μητρόπουλος ήταν Έλληνας δεύτερης γενιάς
Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του (‘Adventures of a Mathematician’ – ίδιος τίτλος με την ταινία) ο Stan Ulam αναφέρει σχετικά: «… Μια από τις συνήθειες που ξεκούραζαν τον ίδιο και τους συνεργάτες του στο Λος Άλαμος κατά συμμετοχή τους στο πρόγραμμα Μanhattan, ήταν όταν έπαιζαν πόκερ με μικρά χρηματικά ποσά μια φορά την εβδομάδα. Η ομάδα περιλάμβανε τους Nicholas Metropolis, Davis, Calkin, Flanders, Langer, Long, Konopinski, von Neumann (όταν βρίσκονταν εκεί), και μερικές φορές οι Kistiakowski, Teller και άλλοι. Σύμφωνα με τον Ulam, οι Von Neumann, Teller και ο ίδιος όταν έπαιζαν σκέφτονταν εντελώς άσχετα θέματα και τις περισσότερες φορές ήταν οι χαμένοι. O Nικόλαος Μητρόπουλος περιέγραψε κάποτε χιουμοριστικά την ‘αίσθηση θριάμβου’ που ένιωσε όταν κέρδισε δέκα δολάρια από τον John von Neumann, τον συγγραφέα του διάσημου βιβλίου ‘Theory of Games and Economic Behavior’ για την θεωρία παιγνίων. Στη συνέχεια αγόρασε το βιβλίο για πέντε δολάρια και κόλλησε τα άλλα πέντε στο εξώφυλλο ως σύμβολο της νίκης του….»
Υπάρχει κάπου διαθέσιμη η ταινία η το βιβλίο;
η ταινία παίζεται ήδη στις ΗΠΑ – το βιβλίο από amazon