Τι σημαίνει GBU-57/B;

GBU-57/B είναι η μόνη βόμβα που θα μπορούσε να καταστρέψει τις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – 100 μέτρα κάτω από το έδαφος

Δορυφορική φωτογραφία της (ανέγγιχτης προς το παρόν) εγκατάστασης εμπλουτισμού ουρανίου Fordo στο Ιράν στις 14 Ιουνίου 2025 (Maxar Technologies/Getty Images)

Τα τρία πρώτα γράμματα στο όνομα της βόμβας GBU-57/B είναι τα αρχικά της φράσης «guided bomb unit=μονάδα καθοδηγούμενης βόμβας». Ο αριθμός 57 δείχνει ότι πρόκειται για το 57ο σχέδιο στη σειρά αυτών των βομβών και το Β αναφέρεται στην έκδοση αυτής της βόμβας (ονομασίες όπως A/B, B/B, C/B, κ.λπ. χρησιμοποιούνται για κάθε προσαρμογή που γίνεται από τους στρατιωτικούς μηχανικούς). Μετά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003, οι μηχανικοί μελέτησαν τις επιθέσεις σε καταφύγια με μικρότερα και παλαιότερα μοντέλα GBU και διαπίστωσαν ότι δεν είχαν διεισδύσει αρκετά βαθιά και είχαν προκαλέσει περιορισμένη ζημιά. Ο αμερικανικός στρατός χρειαζόταν ένα πιο ισχυρό όπλο που δεν θα παραβίαζε το «πυρηνικό ταμπού», μια ευρέως αποδεκτή διεθνή συναίνεση ότι η χρήση πυρηνικών όπλων είναι ηθικά απεχθής και επικίνδυνη επειδή δημιουργεί ραδιενεργό νέφος, προκαλεί κλιμάκωση και κινδυνεύει να οδηγήσει συμμάχους και ουδέτερα κράτη στην καταστροφή. Η βόμβα GBU-57/B – γνωστή επίσης και ως Massive Ordnance Penetrator (MOP) – ήταν μια κάποια λύση. Το ενημερωτικό δελτίο της Πολεμικής Αεροπορίας το συνοψίζει ως «ένα οπλικό σύστημα σχεδιασμένο για να φέρει εις πέρας μια δύσκολη και περίπλοκη αποστολή προσέγγισης και καταστροφής των όπλων μαζικής καταστροφής των αντιπάλων μας που βρίσκονται σε καλά προστατευμένες εγκαταστάσεις».

Όταν ρίχνεται από τα 50.000 πόδια, το ανώτατο όριο πτήσης για το βομβαρδιστικό B-2 Spirit, η βόμβα GBU-57/B χρησιμοποιεί εξελιγμένα πτερύγια για να την καθοδηγήσουν προς τον στόχο της. Ενώ η ακριβής ταχύτητα πρόσκρουσης είναι απόρρητη, εκτιμάται ότι υπερβαίνει το Mach 1(την ταχύτητα του ήχου=343 m/sec). Kατά την πρόσκρουση η κινητική ενέργεια της βόμβας είναι 800 έως 900 MJ (μεγα-τζάουλ). Σύμφωνα με μια ενημέρωση της Υπηρεσίας Έρευνας του Κογκρέσου το 2012, η GBU-57/B διεισδύει σε 60 μέτρα σκυροδέματος ή βράχου με πυκνότητα περίπου 400 κιλά ανά τετραγωνικό εκατοστό (συγκρίσιμη με την αντοχή των καταστρωμάτων γεφυρών ή των πλακών στάθμευσης-γκαράζ). Στη συνέχεια, τα εκρηκτικά της με μάζα περίπου 2300 κιλών, εκρήγνυνται.

Η GBU-57/B έχει σχεδιαστεί για να διεισδύει βαθιά κάτω από την επιφάνεια της Γης. Η μύτη της έχει το σχήμα μιας γοτθικής αψίδας – δεν έχει αιχμηρές γωνίες που προκαλούν την αντίσταση του αέρα. Τέτοιες αψίδες είναι γνωστές για την αποτελεσματική κατανομή του βάρους. Κατά την πρόσκρουση, το στρογγυλεμένο σχήμα κατανέμει σταδιακά το αρχικό φορτίο σύγκρουσης σε όλο το χαλύβδινο περίβλημα της βόμβας, αντί να το συγκεντρώνει σε ένα εύθραυστο σημείο. Αυτό επιτρέπει στο περίβλημα να παραμένει άθικτο καθώς τρυπάει τη γη. Το περίβλημα έχει επίσης υψηλή πυκνότητα διατομής, η οποία αναφέρεται στην αναλογία της μάζας ενός αντικειμένου που κινείται προς το μέγεθος της επιφάνειας με το οποίο συγκρούεται. Ένα σφυρί που χτυπά μια τάβλα έχει υψηλή πυκνότητα διατομής επειδή συγκεντρώνει τη μάζα του σε μια μικρή περιοχή· ένα μαξιλάρι δεν την έχει. Στην περίπτωση της βόμβας, μεγάλη ποσότητα μάζας και ορμής συγκεντρώνεται πίσω από ένα μικρό σημείο. Ενώ η μύτη έχει το κατάλληλο σχήμα που ελαχιστοποιεί την αντίσταση και τους δομικούς κραδασμούς, η μεγάλη πυκνότητα διατομής συγκεντρώνει την ορμή και τη δύναμη, επιτρέποντας στη βόμβα να διεισύσει βαθιά στο έδαφος.

Περίπου το ένα πέμπτο της συνολικής μάζας των 2.420 κιλών της κεφαλής αποτελείται από δύο ειδών εκρηκτικά: 2080 κιλά AFX-757 και 340 κιλά PBXN-114. Και τα δύο δημιουργούν μεγαλύτερη έκρηξη σε σχέση με τις παλαιότερες βόμβες, ενώ επιβιώνουν – δεν εκρήγνυνται – από το σοκ του αρχικού χτυπήματος. Η ίδια η έκρηξη χρονίζεται με έναν ειδικό πυροκροτητή που μπορεί να προγραμματιστεί μέσα από το πιλοτήριο του βομβαρδιστικού. Ο πυροκροτητής «μετράει» στρώματα βράχου ή σκυροδέματος, «ακούει» την κοιλότητα μιας σήραγγας ή θαλάμου και στη συνέχεια πυροδοτεί την μικρότερη γόμωση PBXN-114, έτσι ώστε η κύρια γόμωση να εκραγεί μόνο αφού η βόμβα έχει εισχωρήσει για τα καλά μέσα στον στόχο. Η ενέργεια που απελευθερώνεται είναι ισοδύναμη με περίπου τρεις έως τέσσερις τόνους TNT. Αλλά επειδή ένα μεγάλο μέρος των 14.000 κιλών της βόμβας που διεισδύει με υπερηχητική ταχύτητα είναι σκληρυμένο ατσάλι, μεγάλο μέρος της καταστροφικότητας οφείλεται στην ορμή της.

H βόμβα GBU-57/B που καταστρέφει υπόγεια καταφύγια (Bunker Buster Bomb)

Αν και το Ισραήλ μάλλον διαθέτει πυρηνικά όπλα, μέχρι στιγμής έχει σεβαστεί το πυρηνικό ταμπού. Για να καταστρέψει το Fordo χωρίς αυτά, θα χρειαζόταν τόσο την βόμβα GBU-57/B όσο και ένα βομβαρδιστικό B-2 Spirit, το μόνο αεροσκάφος που έχει σχεδιαστεί για να ρίξει τη βόμβα. Το Fordo είναι τόσο καλά προστατευμένο που ένα άρθρο γνώμης του Βασιλικού Ινστιτούτου Ηνωμένων Υπηρεσιών αναφέρει ότι «πιθανότατα θα απαιτούνταν πολλές βόμβες GBU-57/B στο ίδιο σημείο στόχευσης για να καταστραφεί η εγκατάσταση». Παρά τους ισχυρισμούς των μέσων ενημέρωσης ότι οι βόμβες GBU-57/B χρησιμοποιήθηκαν για να χτυπήσουν στόχους των Χούθι στην Υεμένη, η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ δηλώνει ότι αυτά τα όπλα δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ σε μάχη και ότι μόνο μερικές δεκάδες είναι αποθηκευμένα.

διαβάστε περισσότερες λεπτομέρειες: Why This Is the Only Bomb That Could Destroy Iran’s Nuclear Bunker—Under 300 Feet of Rockhttps://www.scientificamerican.com/article/the-massive-ordnance-penetrator-bomb-israel-wants-to-destroy-irans-fordo/



Κατηγορίες:ΙΣΤΟΡΙΑ, ΦΥΣΙΚΗ

Ετικέτες:

4 replies

  1. Ο πρόδρομος αυτών των βομβών (με την ίδια αρχή λειτουργίας) ήταν η βόμβα 10 τόνων Grand Slam των Βρετανών, που φέρονταν μόνο από το βομβαρδιστικό Lancaster με ειδικές τροποποιήσεις και χρησιμοποιήθηκε προς το τέλος του Β’ΠΠ.

Αφήστε απάντηση στον/στην Jorge Ακύρωση απάντησης

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.