Μην το πετάς, επισκεύασέ το!

Χαλασμένες τηλεοράσεις, χαλασμένα πλυντήρια ακόμα και καφετιέρες. Παλαιότερα θα πήγαιναν για επισκευή. Τώρα πετιούνται στα σκουπίδια. Η τάση όμως ανατρέπεται.

Για όσους αγαπούν να επιδιορθώνουν παλιές χαλασμένες συσκευές οι ευκαιρίες διαρκώς μειώνονται. Σήμερα πετιούνται γρήγορα στα σκουπίδια. Οι σύγχρονες συσκευές πολύ δύσκολα επιδιορθώνονται, ακόμα και από επαγγελματίες του είδους. «Για τις μοντέρνες τηλεοράσεις δεν υπάρχουν καν ανταλλακτικά» λέει ο Ουγκούρ Τούρκογλου.

Ο Ουγκούρ Τούρκογλου είναι εκπρόσωπος της διαδικτυακής πύλης Vangerow στο Ρόιτλινγκεν. Η διαδικτυακή πύλη συνδέει ανεξάρτητα καταστήματα επιδιόρθωσης παλαιών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών και δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες να βρουν αυτό που τους ταιριάζει. Ο ίδιος θεωρεί υπεύθυνους για την παρούσα κατάσταση τους ίδιους τους κατασκευαστές συσκευών, που κάνουν ολοένα δυσκολότερη την εξεύρεση ανταλλακτικών για συσκευές που παρουσιάζουν προβλήματα. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σήμερα υπάρχουν 10 με 20% λιγότερα εργαστήρια επισκευής τηλεοράσεων σε σχέση με μια δεκαετία πριν.

Ο κεντρικός Σύνδεσμος Γερμανών Χειροτεχνών εκτιμά ότι σήμερα στη Γερμανία λειτουργούν 46.000 καταστήματα που ειδικεύονται σε αντίστοιχες επισκευές. Στο μεταξύ περίπου 720.000 τόνοι από παλιές συσκευές το χρόνο έχουν καταλήξει στα σκουπίδια νοικοκυριών κατά την τελευταία οχταετία, σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος. Κυρίως τηλεοράσεις αλλά και άλλες οικιακές συσκευές, όπως ψυγεία, πλυντήρια, φούρνοι μικροκυμάτων, ηλεκτρικές σκούπες.

Πρωτοβουλίες πολιτών

Αν και βάσει νόμου οι παλιές συσκευές θα πρέπει να συγκεντρώνονται στους διάφορους δήμους και να επιστρέφονται στη συνέχεια στους κατασκευαστές, πολλές από αυτές καταλήγουν ωστόσο σε αφρικανικές χώρες. Εκεί επιδιορθώνονται, ξαναπωλούνται και κάποια στιγμή καταλήγουν στα σκουπίδια δημιουργώντας όμως σοβαρά προβλήματα στην υγεία των κατοίκων αλλά και στο περιβάλλον.

Για το λόγο αυτό τα τελευταία χρόνια υπάρχει ένα κίνημα που γίνεται ολοένα και πιο ισχυρό από ανθρώπους που δεν πετάνε τις παλιές συσκευές τους αλλά τις επιδιορθώνουν. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν πλέον πάνω από 1.000 «καφέ όπου γίνονται επιδιορθώσεις», όπως αποκαλούνται. Στα καφέ αυτά -που το 2013 ήταν μόλις 50- άνθρωποι επιδιορθώνουν εθελοντικά παλιές συσκευές, όπως βραστήρες ή καφετιέρες. Ανάλογα με το know-how στο μεταξύ σε αυτά τα «καφέ» μπορεί κανείς να επισκευάσει ακόμη και ποδήλατα ή να επιδιορθώσει παλιά ρούχα. Πολλές από αυτές τις πρωτοβουλίες πολιτών συνεργάζονται μάλιστα πλέον με ήδη υπάρχοντα επαγγελματικά εργαστήρια της περιοχής. Δεν υπάρχει κλίμα ανταγωνισμού μεταξύ τους.

Τέλος, η Ένωση Καταναλωτών Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας ζητά από τους κατασκευαστές να διευκολύνουν την διαδικασία επισκευής, φτιάχοντας συσκευές με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό να είναι εφικτό. Επίσης είναι σημαντικό  να προμηθεύουν την αγορά με ανταλλακτικά, διότι αυτή είναι και μια από τις σημαντικότερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν όσοι θέλουν να μην πετάξουν τις παλιές τους συσκευές.

Ματίας Άρνολντ (DPA) – Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου – https://www.dw.com/el/%CE%BC%CE%B7%CE%BD-%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B5%CF%84%CE%AC%CF%82-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%8D%CE%B1%CF%83%CE%AD-%CF%84%CE%BF/a-48577442



Κατηγορίες:ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

1 replies

  1. Ο φετιχισμός της καινοτομίας
    Χάρης Ναξάκης*

    Η θεμελιώδης ώθηση που θέτει και διατηρεί την καπιταλιστική μηχανή σε κίνηση είναι οι ανάγκες για νέα καταναλωτικά αγαθά […] αυτή η συνεχής ανάγκη για το νέο διαρκώς διεγείρει, καταστρέφει την παλιά δομή. Ο καπιταλισμός είναι η αιώνια θύελλα της δημιουργικής καταστροφής.

    Με την παραπάνω οξυδερκή διαπίστωση, ο διάσημος Αυστριακός οικονομολόγος Γιόζεφ Σουμπέτερ (1883-1950) στο βιβλίο του «Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία» προέβλεψε ότι η καταναλωτική καινοτομία είναι η ατμομηχανή της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Ο δημόσιος διάλογος έχει κατακλυστεί τα τελευταία χρόνια από άρθρα και αναλύσεις, ειδικών και μη, ανεξαρτήτως ιδεολογικής απόχρωσης, που η κοινή τους συνισταμένη είναι η λατρεία της καινοτομίας. Η φετιχιστική λατρεία της καινοτομίας στηρίζεται σε ένα αυταπόδεικτο επιχείρημα, η καινοτομία είναι πρόοδος.

    Ως εκ τούτου, το συμπέρασμα είναι σαφές και ενέχει θέση νόμου: όποιος είναι ενάντια στην καινοτομία είναι οπισθοδρομικός, εχθρός της τάσης του ανθρώπου για συνεχή εξέλιξη. Το άρθρο αυτό είναι οι σημειώσεις ενός αιρετικού του δόγματος ότι η καινοτομία είναι πρόοδος. Αν πρόοδος είναι η πεποίθηση ότι διαμέσου της καινοτομίας το αύριο είναι καλύτερο από το χθες, επειδή καταναλώνουμε περισσότερα προϊόντα που έχει προγραμματιστεί ο θάνατός τους, τότε οικοδομούμε έναν πολιτισμό των απορριμμάτων.

    Η καινοτομία βέβαια προσφέρει ένα πλεονέκτημα, αυτό της εξελικτικής προσαρμογής με ευελιξία σε ένα μεταβαλλόμενο περιβάλλον. Η μεταβολή όμως του περιβάλλοντος δεν τρέχει με την ταχύτητα του φωτός και γι’ αυτό η προσαρμογή στη μεταβολή δεν γίνεται μέσω ενός αχαλίνωτου ατομικισμού και του συνοδοιπόρου του, του εξατομικευμένου καταναλωτισμού, της άμεσης δηλαδή ικανοποίησης των επιθυμιών και απόλαυσης των ηδονών, αλλά μέσω της κτήσης και κατανάλωσης αγαθών που καλύπτουν τις βασικές μας ανάγκες και προσφέρουν την υπόσχεση της ασφάλειας, εξυπηρετούν τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας.

    Για να εξυπηρετεί όμως η παραγωγή, η κτήση και η κατανάλωση τα μακροπρόθεσμα συμφέροντά μας πρέπει τα αγαθά αυτά να είναι ποιοτικά, ανθεκτικά και επισκευάσιμα. Γιατί όμως δεν σχεδιάζονται και δεν επιλέγονται σήμερα εκείνες οι καινοτομίες που επιτρέπουν μια βιώσιμη προσαρμογή του ανθρώπου στις αλλαγές του περιβάλλοντος, αλλά η καινοτομική δραστηριότητα εστιάζει στον σχεδιασμό και την παραγωγή αγαθών που έχουν αποκλειστικό στόχο την εφήμερη απόλαυση επιθυμιών και ηδονών; Γιατί οι θεσμοί, με τη σειρά τους, οι επίσημες πολιτικές ευνοούν τη χρηματοδότηση της καταναλωτικής καινοτομίας;

    Το σύνολο σχεδόν της καταναλωτικής καινοτομίας σήμερα έχει στόχο την καταστροφή της μακροβιότητας των αγαθών και των υποδομών, που εκτός των άλλων ξοδεύει ανελέητα τους περιορισμένους πόρους του πλανήτη. Η καταναλωτική καινοτομία σχεδιάζεται με μοναδικό γνώμονα την προγραμματισμένη βραχυβιότητα των προϊόντων, τη συντόμευση του κύκλου ζωής τους, τον προγραμματισμένο θάνατό τους. Σήμερα τα προϊόντα κατασκευάζονται με τέτοιο τρόπο ώστε να περιέχουν τον προγραμματισμένο θάνατό τους είτε πρόκειται για οικιακές συσκευές είτε για κινητά τηλέφωνα, ηλεκτρονικούς υπολογιστές και αυτοκίνητα.

    Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας Nokia, Samsung και LG για τα κόστη αντικατάστασης και επιδιόρθωσης των εξαρτημάτων των κινητών αποκαλύφθηκε ότι στα φθηνότερα κινητά (30 ευρώ) το κόστος συντήρησης είναι ασύμφορο, είναι τριπλάσιο από το να αγοράσεις ένα άλλο μοντέλο, στα κινητά μεσαίου κόστους (100 ευρώ) τα κόστη των εξαρτημάτων είναι όσο η αγορά ενός καινούργιου, ενώ στα κινητά υψηλού κόστους (400 ευρώ) η συντήρηση και η επισκευή κοστίζει το 60% της αρχικής τιμής αγοράς.

    Η σχεδιασμένη μέσω της καινοτομίας θνησιμότητα των προϊόντων είναι η συνταγή για να δημιουργείται νέα ζήτηση των προϊόντων. Η κοινωνία της απεριόριστης κατανάλωσης μέσω της καινοτομίας απαξιώνει την ανθεκτικότητα, ως χαρακτηριστικό των αγαθών, ταυτίζοντάς την με το παλιό και το ακατάλληλο, στη συνέχεια μειώνει τεχνητά το προσδόκιμο ζωής ενός προϊόντος και μέσω του μάρκετινγκ δημιουργεί μια καταναλωτική κουλτούρα που αποθεώνει το σημερινό προϊόν και αρνείται το χθεσινό. Αυτή η διαρκής ανανέωση των προϊόντων έχει ως στόχο να αισθανόμαστε συνεχώς στερημένοι, δυστυχείς, σε αναμονή για την νέα γενιά καινοτομιών, να χρειαζόμαστε πάντα περισσότερα και να μην έχουμε ποτέ αρκετά.

    Η καταναλωτική καινοτομία υπονομεύει την ανθρώπινη ανάγκη για σταθερότητα και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, την παρουσιάζει ως στασιμότητα και οπισθοδρόμηση, προωθεί την ανηλεή πρωτοτυπία εις βάρος της ανθεκτικότητας. Η καινοτομία καταστρέφει συστηματικά την αιώνια σοφία των ανθρώπων και των κοινοτήτων, που θεωρούσε ότι τα γερά είναι καλύτερα και τα λίγα είναι αρκετά.

    Τα διαρκή, ανθεκτικά, στέρεα και απρόσβλητα από τη φθορά του χρόνου αγαθά δίνουν στην κοινωνία ένα αίσθημα μακροπρόθεσμης αναπαραγωγής, σταθερότητας και ασφάλειας από τις ιδιοτροπίες της μοίρας. Στον αντίποδα αυτής της σοφίας για ανθεκτικά αγαθά και υποδομές, που προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια, η καινοτομία εστιάζει στην εφήμερη απόλαυση επιθυμιών που γεννά με τη σειρά της την αιώνια αίσθηση του ανικανοποίητου. Είναι πρόοδος η εσπευσμένη αντικατάσταση των αγαθών, ο καταναλωτικός ατομικισμός και ηδονισμός, το κυνήγι της καινοτομίας, ο δανεισμός χρημάτων για να αγοράσουμε προϊόντα που είναι προγραμματισμένα να χαλάσουν;

    καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
    https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/194468_o-fetihismos-tis-kainotomias

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.