To βραβείο νόμπλελ Ιατρικής 2014 μοιραζονται οι Edvard Moser, May-Britt Moser και John O’Keefe
Το «μισό» βραβείο Νόμπελ Ιατρικής 2014 απονέμεται στον John O’Keefe και το άλλο «μισό» μοιράζονται οι
May-Britt Moser και Edvard I. Moser, για την έρευνά τους σχετικά με τα κύτταρα του εγκεφάλου που αποτελούν το σύστημα εντοπισμού της θέσης μας.
Πως ξέρουμε που βρισκόμαστε; Πως μπορούμε να βρούμε τον δρόμο από το ένα μέρος σε κάποιο άλλο; Και με ποιο τρόπο αποθηκεύουμε αυτή την πληροφορία, ώστε την επόμενη φορά να βρίσκουμε τον δρόμο;
Οι φετινοί νομπελίστες αποκάλυψαν πως λειτουργεί το κυτταρικό σύστημα εντοπισμού θέσης, το GPS του εγκεφάλου μας, βάσει του οποίου μπορούμε να προσανατολιστούμε στο χώρο.
Το 1971 ο John O´Keefe ανακάλυψε την πρώτη συνιστώσα του συστήματος προσανατολισμού, πειραματιζόμενος με αρουραίους. Βρήκε ότι ένας τύπος νευρικών κυττάρων στην περιοχή του εγκεφάλου που ονομάζεται ιππόκαμπος, ενεργοποιείτο όταν ένας αρουραίος βρίσκονταν σε συγκεκριμένη θέση του δωματίου και άλλα νευρικά κύτταρα ενεργοποιούνταν όταν ο αρουραίος βρίσκονταν σε άλλες θέσεις. Ο John O´Keefe συμπέρανε ότι αυτά τα «κύτταρα θέσης» σχημάτιζαν έναν χάρτη του δωματίου.
Μετά από τρεις και πλέον δεκαετίες, το 2005, οι May-Britt and Edvard Moser ανακάλυψαν μια ακόμα συνιστώσα του συστήματος προσανατολισμού του εγκεφάλου. Εντόπισαν έναν άλλο τύπο νευρικών κυττάρων, τα επονομαζόμενα «κύτταρα πλέγματος», τα οποία δημιουργούν ένα σύστημα συντεταγμένων και επιτρέπουν βέλτιστο προσδιορισμό θέσης και ακριβέστερη πλοήγηση.
Οι έρευνες των John O’Keefe, May-Britt Moser και Edvard Moser λύνουν ένα πρόβλημα που έχει απασχολήσει φιλοσόφους και επιστήμονες για αιώνες – το πώς ο εγκέφαλος καταφέρνει να δημιουργήσει έναν χάρτη του χώρου που μας περιβάλλει και πώς μπορούμε να βρίσκουμε το δρόμο μας μέσα σε ένα πολύπλοκο περιβάλλον;
Οι ανακαλύψεις αυτές θα βοηθήσουν στην κατανόηση του μηχανισμού της απώλειας χωρικής μνήμης και στην αντιμετώπιση της νόσου Αλτσχάιμερ, η οποία εκτός των άλλων πλήττει την αντίληψη του χώρου και την ικανότητα προσανατολισμού.
www.nobelprize.org
physicsgg 
Έλεος πια με τους «πιασάρικους» τίτλους!
Τι καταλαβαίνει κανείς με την έκφραση «gps του εγκεφάλου»;;
Μα φυσικά ότι ο εγκέφαλος στέλνει κάπου (σε κάποιον ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ παρατηρητή) την ερώτηση «που βρίσκομαι;» και από την απάντηση καταλαβαίνει που βρίκεται!
Γιατι θα ήταν τόσο δύσκολο να είναι ο τίτλος απλά «χάρτης του εγκεφάλου;»
Μέχρι στιγμής, είχα σχηματισει τη γνώμη ότι πρόκειται για ένα πολύ ποιοτικό επιστημονικό site. Δεν του ταιριάζουν/αξίζουν τα φτηνά κόλπα των έθετων των κυριακάτικων εφημερίδων!
Ας δούμε λοιπόν τι λέει η επίσημη ανακοίνωση της επιτροπής των Nobel, που δεν ακολουθεί τα φτηνά κόλπα των ένθετων κυριακάτικων φυλλάδων:
«This year´s Nobel Laureates have discovered a positioning system, an “inner GPS” in the brain that makes it possible to orient ourselves in space…»
http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2014/press.html
Τότε σας ζητώ συγγνώμη και μεταθέτω τους χαρακτηρισμούς προς στην επιτροπή Nobel!
Από το μπλόγκ του Σαραντάκου μια διευκρίνηση περί «gps του εγκεφάλου»:
«Στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου, που είναι μεγαλύτερος από τον θαλασσινό, γίνεται η τελική επεξεργασία της ‘ανίχνευσης θέσης’ στο χώρο του σώματος. Δηλαδή, από την ‘εν τω βάθει αίσθηση’ που εκλύεται από τους μυς, τους τένοντες και τις αρθρώσεις, ο οργανισμός αντιλαμβάνεται πού βρίσκεται το κάθε σημείο του σώματος σε σχέση με τ’ άλλα. αυτό εξετάζουμε κάπως όταν κλείνουμε τα μάτια και φέρνουμετο χέρι στη μύτη μας ή βρίσκουμε πού είναι ο πισινός μας και τον ξύνουμε χωρίς να τον βλέπουμε. επίσης ξέρουμε αν είμαστε ξαπλωμένοι, όρθιοι, συνεστραμμένοι κ.ο.κ. Φυσιολογικά πρέπει ν’ αντιλαμβανόμαστε π.χ. τι κάνει το μικρό μας δάχτυλο, αν π.χ. το ανασηκώνει μια πτυχή της κάλτσας. Επομένως ο χαρακτηρισμός GPS είναι τουλάχιστο καταχρηστικός αν όχι και παροδηγητικός (επιεικώς δημοσιογραφική φανφάρα), διότι δεν μας πληροφορεί πού βρισκόμαστε σε σχέση με το Χαλάνδρι.»
(ο γράφων σχολιαστής είναι γιατρός)