Το διαστημικό τηλεσκόπιο SPHEREx ολοκληρώνει τον πρώτο κοσμικό χάρτη

… που δεν μοιάζει με κανέναν άλλο

Το παραπάνω βίντεο δείχνει μια τρισδιάστατη άποψη του σύμπαντος χρησιμοποιώντας δεδομένα από το τηλεσκόπιο SPHEREx της NASA. Το παρατηρητήριο SPHEREx εξερευνά στο διάστημα και χαρτογραφεί ολόκληρο τον ουρανό, σαν να σαρώνει το εσωτερικό μιας σφαίρας. Το βίντεο μεταβαίνει μεταξύ ενός χάρτη όλου του ουρανού που περιλαμβάνει υπέρυθρα μήκη κύματος που εκπέμπονται από θερμό αέριο υδρογόνο (μπλε) και κοσμική σκόνη (κόκκινο), και ενός δεύτερου όλου του ουρανού που δείχνει υπέρυθρα μήκη κύματος που εκπέμπονται κυρίως από άστρα και γαλαξίες.
Το βίντεο δείχνει μια ακολουθία εικόνων όλου του ουρανού από το τηλεσκόπιο SPHEREx της NASA. Κάθε καρέ της ταινίας δείχνει ολόκληρο τον ουρανό απεικονιζόμενο σε διαφορετικό υπέρυθρο μήκος κύματος φωτός. (Υπενθυμίζεται ότι τα υπέρυθρα μήκη κύματος δεν είναι ορατά στο ανθρώπινο μάτι, αλλά στις εικόνες των βίντεο απεικονίζονται ως ορατά χρώματα).

Το «κοσμικό μωσαϊκό» του ουρανού

Η NASA «χάραξε» έναν νέο κοσμικό χάρτη ολόκληρου του ουρανού, καταγεγραμμένο σε 102 διαφορετικά μήκη κύματος, μέσω του διαστημικού της παρατηρητηρίου SPHEREx.

Το SPHEREx (ακρωνύμιο του Spectro Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer) περιφέρεται γύρω από τη Γη σχεδόν 15 φορές την ημέρα. Κατά τη διάρκεια κάθε τροχιάς, το διαστημόπλοιο καταγράφει περίπου 3.600 εικόνες του ουρανού.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο ολοκλήρωσε την πρώτη πλήρη χαρτογράφηση ολόκληρου του ουρανού στο υπέρυθρο, αποτυπώνοντας τον Κόσμο σε 102 διαφορετικες συχνότητες. Ενα μικρό δείγμα αυτών των σαρώσεων παρουσιάζεται στα «μωσαϊκά» του ουρανού που δόθηκαν στη δημοσιότητα.

Ο χάρτης και το σύνολο των δεδομένων που συνέλεξε το SPHEREx -το οποίο είχε εκτοξευθεί μόλις τον Μάρτιο του 2025- αναμένεται να βοηθήσουν τους αστρονόμους να απαντήσουν σε μερικά από τα πιο θεμελιώδη ερωτήματα της κοσμολογίας. Μεταξύ των «αινιγμάτων» που θέλουν να λύσουν είναι τι ακριβώς συνέβη στο πρώτο απειροελάχιστο κλάσμα του χρόνου μετά τη Μεγάλη Εκρηξη και πώς εκείνα τα γεγονότα διαμόρφωσαν την τρισδιάστατη κατανομή εκατοντάδων εκατομμυρίων γαλαξιών στο Σύμπαν.

«Είναι απίστευτο πόσες πληροφορίες έχει συλλέξει το SPHEREx μέσα σε μόλις έξι μήνες — πληροφορίες που θα αποκτήσουν ακόμη μεγαλύτερη αξία όταν συνδυαστούν με τα δεδομένα των υπόλοιπων αποστολών μας για να κατανοήσουμε καλύτερα το Σύμπαν», δήλωσε ο Σον Ντόμαγκαλ Γκόλντμαν, διευθυντής της Διεύθυνσης Αστροφυσικής της NASA στην Ουάσιγκτον.
«Ουσιαστικά διαθέτουμε 102 νέους χάρτες ολόκληρου του ουρανού, ο καθένας σε διαφορετικό μήκος κύματος, και ο καθένας περιέχει μοναδικές πληροφορίες για τα αντικείμενα που καταγράφει».

«Κάθε αστρονόμος θα βρει κάτι πολύτιμο σε αυτό το υλικό, καθώς οι αποστολές της NASA επιτρέπουν στη διεθνή επιστημονική κοινότητα να απαντήσει σε θεμελιώδη ερωτήματα για το πώς γεννήθηκε το Σύμπαν και πώς εξελίχθηκε επιτρέποντας τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος κατάλληλο για τη ζωή», πρόσθεσε ο Γκόλντμαν. 

Οι επιστήμονες θα αξιοποιήσουν επίσης τα δεδομένα του SPHEREx για να μελετήσουν την εξέλιξη των γαλαξιών στα 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια, αναζητώντας απαντήσεις σχετικά με τον τρόπο που τα βασικά χημικά συστατικά της ζωής διασκορπίστηκαν στο Διάστημα.

«Το SPHEREx είναι μια αποστολή μεσαίας κλίμακας που μας τροφοδοτεί με επιστημονικά δεδομένα μεγάλης σημασίας», δήλωσε ο διευθυντής του εργαστηρίου JPL, Ντέιβ Γκάλαχερ. «Αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πώς υλοποιούμε τολμηρές ιδέες – και με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζουμε τεράστιες δυνατότητες για νέες ανακαλύψεις».

πηγή: https://www.kathimerini.gr/life/science/563993728/to-kosmiko-mosaiko-toy-oyranoy/ https://www.jpl.nasa.gov/news/nasas-spherex-observatory-completes-first-cosmic-map-like-no-other/



Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ, ΑΣΤΡΟΦΥΣΙΚΗ, ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Ετικέτες:

Σχολιάστε

Ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για την εξάλειψη των ανεπιθύμητων σχολίων. Μάθετε πως επεξεργάζονται τα δεδομένα των σχολίων σας.