Οι αποστολές ExoMars και Mars Express της ESA παρατήρησαν για πρώτη φορά πρωινό παγετό στον ισημερινό του Άρη, ο οποίος στη συνέχεια εξατμίζεται. Η ανακάλυψη έχει προκαλέσει έκπληξη στην επιστημονική κοινότητα αφού πιστευόταν ότι είναι αδύνατον να υπάρξει παγετός σε αυτή την περιοχή του Κόκκινου Πλανήτη εξαιτίας της σχετικά υψηλής θερμοκρασίας που προκαλούν η ηλιοφάνεια και η αραιή του ατμόσφαιρα.

Τους ψυχρότερους μήνες, ο λεπτός πάγος, πιο λεπτός από μια ανθρώπινη τρίχα, φαίνεται να σχηματίζεται κατά τη διάρκεια της νύχτας στους κρατήρες των ηφαιστείων ή στις πλαγιές, και στη συνέχεια εξατμίζεται λίγες ώρες μετά την ανατολή του ηλίου. Ενώ το παγωμένο στρώμα είναι εξαιρετικά λεπτό, καλύπτει μια τεράστια περιοχή. Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι στις πιο κρύες εποχές του Άρη, στις κορυφές των πανύψηλων βουνών συμπυκνώνονται καθημερινά 150.000 τόνοι νερού, που ισοδυναμούν με 60 ολυμπιακές πισίνες.

Η ανακάλυψη μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη για τη μοντελοποίηση του πού υπάρχει νερό στον Άρη και πώς ανταλλάσσεται μεταξύ της ατμόσφαιρας του Κόκκινου Πλανήτη και της επιφάνειάς του. Αυτό θα μπορούσε να είναι ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική εξερεύνηση του Άρη με επανδρωμένες αποστολές. Τον παγετό εντόπισαν δύο διαστημικά σκάφη της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), πρώτα το ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO), που έφτασε στον Άρη το 2016, και στη συνέχεια το Mars Express που εξερευνά τον Άρη από το 2003.

Στην κορυφή του Ολύμπου

Ο «απαγορευμένος παγετός» όπως τον αποκαλούν οι ειδικοί βρίσκεται στην περιοχή Θαρσίς, τη μεγαλύτερη ηφαιστειακή περιοχή στον Άρη, που φιλοξενεί 12 μεγάλα ηφαίστεια ανάμεσα στο οποίο το Όρος Όλυμπος, το οποίο δεν είναι μόνο το ψηλότερο ηφαίστειο στον Άρη, αλλά είναι επίσης η ψηλότερη κορυφή του ηλιακού συστήματος με ύψος που φτάνει τα 21.900 μέτρα, όπως μετρήθηκε από το Mars Orbiter.

«Σκεφτήκαμε ότι ήταν αδύνατο να σχηματιστεί παγετός γύρω από τον ισημερινό του Άρη, καθώς ο συνδυασμός ηλιοφάνειας και λεπτής ατμόσφαιρας διατηρεί τις θερμοκρασίες σχετικά υψηλές τόσο στην επιφάνεια όσο και στην κορυφή του βουνού  σε αντίθεση με αυτό που βλέπουμε στη Γη, όπου θα περίμενε κανείς να δει παγωμένες κορυφές. Η ύπαρξή του εδώ είναι συναρπαστική και υπονοεί ότι υπάρχουν εξαιρετικές διεργασίες στο παιχνίδι που επιτρέπουν τη δημιουργία παγετού» λέει ο Adomas Valantinas μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Μπράουν που έκανε την ανακάλυψη.

Στην εργασία τους με τίτλο «Evidence for transient morning water frost deposits on the Tharsis volcanoes of Mars» οι ερευνητές Valantinas et al περιγράφουν πώς οι αρειανοί άνεμοι από τις βουνοπλαγιές των ηφαιστείων μεταφέρουν περισσότερο υγρό αέρα στις καλντέρες, όπου συμπυκνώνεται και σχηματίζεται παγετός σε συγκεκριμένες περιόδους του χρόνου. Η μοντελοποίηση της διαδικασίας δείχνει ότι πρόκειται για παγετό νερού καθώς οι κορυφές δεν είναι αρκετά κρύες ώστε να σχηματιστεί παγετός διοξειδίου του άνθρακα.

πηγή: https://www.naftemporiki.gr/techscience/1684571/entopistike-apagoreymenos-pagetos-ston-ari-metavallontas-ta-schedia-ton-epandromenon-apostolon/ – https://www.theguardian.com/science/article/2024/jun/10/early-morning-frost-spotted-mars-mountains – https://www.esa.int/

Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΔΙΑΣΤΗΜΑ

Ετικέτες: ΑΡΗΣ