… και οι δυο Υπερ-Πανσέληνοι
Αυτόν τον Αύγουστο θα δούμε δυο Υπερ-Πανσελήνους:
α) την Πανσέληνο της 1ης Αυγούστου, που είναι γωστή ως Φεγγάρι του Οξύρρυγχου (λόγω της αφθονίας αυτού του ψαριού στις Μεγάλες Λίμνες τον Αύγουστο πριν από εκατοντάδες χρόνια). Η απόσταση της Σελήνης από τη Γη θα είναι 357.530 χλμ (μέση απόσταση Γης – Σελήνης είναι 384.403)
β) την Πανσέληνο της 31ης Αυγούστου, που είναι γωνστή ως Μπλε Φεγγάρι. Η απόσταση από τη Γη θα είναι 357.344 χλμ.
Η φράση «Μπλε Φεγγάρι» χαρακτηρίζει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σ’ ένα μήνα, με τη δεύτερη να ονομάζεται «Μπλε». Ένα τέτοιο φαινόμενο, αν και ασυνήθιστο, δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο. Ο Φεβρουάριος είναι αδύνατο να περιλάβει ποτέ ένα «Μπλε Φεγγάρι», ενώ κατά μέσο όρο ένας μήνας με δύο πανσελήνους συμβαίνει μια φορά κάθε κάθε 2,72 χρόνια.
Η τελευταία φορά που εμφανίστηκαν δύο πανσέληνοι τον ίδιο μήνα ήταν το 2018 – και δεν θα συμβεί ξανά μέχρι το 2037, σύμφωνα με τον Ιταλό αστρονόμο Gianluca Masi, τον ιδρυτή του Virtual Telescope Project.
Οι δυο πανσέληνοι του φετινού Αυγούστου θεωρούνται Υπερ-Πανσέληνοι. Όταν η πανσέληνος συμβαίνει κοντά στο περίγειο, τότε θεωρείται ότι υπάρχει υπερ-Σελήνη, σούπερ-Σελήνη ή υπερ-πανσέληνος, όροι που δεν είναι αστρονομικοί. Ο όρος, σύμφωνα με την Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA), εφευρέθηκε από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979. Μια πανσέληνος στο περίγειο, καθώς είναι πιο κοντά σε μας, φαίνεται έως 14% μεγαλύτερη και 30% φωτεινότερη σε σχέση με μια πανσέληνο στο απόγειο. Επίσης μια υπερ-πανσέληνος είναι περίπου 8% μεγαλύτερη και 15% φωτεινότερη σε σχέση με μια μέση πανσέληνο.
Οι μύθοι της Πανσελήνου
Σύμφωνα με τον Διονύση Σιμόπουλο, πολλοί μύθοι για την Πανσέληνο έχουν καλλιεργηθεί κατά καιρούς στους διάφορους λαούς, μεταξύ των οποίων η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» τη μέρα της πανσελήνου, εξ ου και η λέξη «σεληνιασμός», αλλά και η σύνδεσή του φεγγαριού με την επιληψία. Στατιστικές μελέτες όμως που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά (Annals of Emergency Medicine, Journal of Emergency Nursing, Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση ανάμεσα στη συμπεριφορά του ανθρώπου και στην πανσέληνο.
Μύθος είναι, επίσης, ότι τη μέρα της πανσελήνου γεννιούνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα, παρ’ όλα αυτά οι μύθοι αυτοί δεν λένε να «πεθάνουν» έως σήμερα.
Ένας άλλος μύθος αφορά τον χρωματισμό της πανσελήνου που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε». Κάτω από ορισμένες σπάνιες συνθήκες πράγματι η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού γκρίζου), όταν π.χ. στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883.
Ανάμεσα στους μύθους και τις οπτικές απάτες, ανήκει και το γεγονός ότι από την αρχαιότητα στο ορατό «πρόσωπο» της Σελήνης (υποτίθεται ότι) διακρίνονταν διάφορες μορφές και σχήματα. Οι περισσότεροι μάλιστα έλεγαν ότι μπορούσαν να διακρίνουν ένα ανθρώπινο πρόσωπο στη Σελήνη. Στη Γροιλανδία απαγόρευαν στις νέες κοπέλες να κοιτάζουν την πανσέληνο γιατί πίστευαν ότι θα έμεναν έγκυοι (προφανώς από τον «άνθρωπο» του φεγγαριού).
Οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν κατανοήσει ότι το φως της Σελήνης δεν ήταν παρά η αντανάκλαση των ακτίνων του Ήλιου στην επιφάνειά της. Πολλοί είχαν αντιληφθεί από νωρίς ότι ο διαφορετικός φωτισμός των περιοχών της Σελήνης οφειλόταν στις ανωμαλίες του εδάφους της. Έτσι, μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της, όπως τον μηχανισμό των φάσεων της.
| Αύγουστος 2023 – Συνοπτικό αστροημερολόγιο | |
| 1 | Πανσέληνος |
| 2 | Η Σελήνη στο περίγειο της τροχιάς της |
| 3 | Η Σελήνη σε απόσταση 6ο από τον Κρόνο (μεσουράνηση Σελήνης 17 ημερών 3:44π.μ. 4/8) |
| 5 | Απόκρυψη του αστέρα 27 των Ιχθύων (μέγεθος 4,9 διπλός) από την Σελήνη (πρωινός ουρανός 3:49-5:03 π.μ) |
| 7 | Η Σελήνη στον αναβιβάζοντα σύνδεσμο |
| 8 | Η Σελήνη 4ο νότια από τον Δία (πρωινός ουρανός, ανατολή Σελήνης 22 ημερών 23:53 π.μ. 7/8) |
| 10 | Η Σελήνη σε απόσταση 6,5ο από τις Πλειάδες (πρωινός ουρανός, ανατολή Σελήνης 24 ημερών 00:54 π.μ) |
| 12 | 12-13/8 Μέγιστο βροχής διαττόντων «Περσείδες» (ενεργές 17/7-24/8, μέγιστος ρυθμός υπό ιδανικές συνθήκες περίπου 100 μετέωρα/ώρα) – Η Σελήνη σε μέγιστη βόρεια απόκλιση (28ο) |
| 16 | Η Σελήνη στο απόγειο της τροχιάς της (απώτατο έως το 2025) |
| 18 | Η Σελήνη σε απόσταση 5ο από τον Ερμή και τον Άρη (πολύ χαμηλά στη δύση κατά λυκόφως, φωτισμός δίσκου Σελήνης 5%) |
| 21 | Η Σελήνη στον καταβιβάζοντα σύνδεσμο και σε απόσταση 3ο από τον Στάχυ (α Παρθένου) |
| 24 | Η Σελήνη σε απόσταση 4ο από τον Αντάρη (α Σκορπιού) (δύση Σελήνης 8 ημερών 00:01 π.μ., 25/8) |
| 26 | Η Σελήνη σε μέγιστη απόκλιση (-28,1ο) |
| 27 | Ο Κρόνος σε αντίθεση (σε απόσταση περίπου 1.310 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη) |
| 30 | Η Σελήνη στο περίγειο της τροχιάς της (απόκρυψη των αστέρων 37 (μέγεθος 5,7) και ε (μέγεθος 4,5) του Αιγόκερου στον πρωινό ουρανό) |
| 30 | Η Σελήνη 3ο νότια από τον Κρόνο (μεσουράνηση Σελήνης 15 ημερών 01:27 π.μ. 31/8) |
| 31 | Μεγαλύτερη Πανσέληνος για το 2023 «Μπλε Φεγγάρι» (δεύτερη Πανσέληνος του Μήνα) |
Οι θέσεις των πλανητών:
Ερμής: Σε μέγιστη ανατολική αποχή (απογευματινός ουρανός) στις 10/8, με φαινόμενο μέγεθος 0,4
Αφροδίτη: Κρυμμένη στο λυκόφως, σε κατώτερη σύνοδο (μποροστά από τον Ήλιο) στις 13/8
Άρης: Πολύ χαμηλά στη δύση κατά το λυκόφως
Δίας: Στον πρωινό ουρανό, ανατέλλει 23:51 στο μέσο του μήνα (Κριός, φαινόμενο μέγεθος -2,4, φαινόμενη διάμετρος 42′ ‘)
Κρόνος: Ορατός όλη νύχτα, μεσουρανεί 2:24 π.μ. στο μέσο του μήνα (Υδροχόος, φαινόμενο μέγεθος 0,5, φαινόμενη διάμετρος 19′ ‘, κλίση δακτυλίων 9ο)
πηγή: αστρονομικό ημερολόγιο 2023, εκδόσεις Πλανητάριο Θεσσαλονίκης – https://stellarium-web.org/ – https://www.theguardian.com/science/2023/jul/30/supermoons-to-serve-up-double-treat-for-uk-stargazers-in-august
Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ
physicsgg 
Σχολιάστε