… του 21ου αιώνα Mε το ξεκίνημα της νέας χιλιετίας, το έτος 2000, οι φυσικοί δημιούργησαν μια λίστα με τα δέκα σημαντικότερα άλυτα προβλήματα στον τομέα τους. Έκτοτε πέρασαν 25 χρόνια. Άραγε υπήρξε κάποια πρόοδος όσον αφορά την επίλυσή τους;… Read More ›
ΣΧΕΤΙΚΟΤΗΤΑ
Τι ώρα είναι στον Άρη;
Γιατί ο χρόνος τρέχει ταχύτερα στον γείτονα της Γης Εξαιτίας της θεωρίας της σχετικότητας του Αϊνστάιν, ένα ρολόι στην επιφάνεια του Άρη θα κέρδιζε 477 μικροδευτερόλεπτα ανά ημέρα σε σχέση με τα ρολόγια στη Γη Χάρη σε ένα δίκτυο συγχρονισμένων… Read More ›
Πόσες θεμελιώδεις μονάδες χρειάζεται εντέλει η Φυσική;
Στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων υπάρχουν επτά θεμελιώδεις μονάδες: το δευτερόλεπτο, το μέτρο, το χιλιόγραμμο, το αμπέρ, το κέλβιν, το mole και η καντέλα. Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι οι τέσσερις τελευταίες, αυστηρά μιλώντας, δεν είναι απαραίτητες· μπορούν να υπολογιστούν από τις… Read More ›
Τι απέγινε η Θεωρία Χορδών;
Στις αρχές του 21ου αιώνα, πολλοί φυσικοί πίστευαν ότι η θεωρία των χορδών μπορούσε να μας δώσει τις οριστικές απαντήσεις για όλα τα μυστήρια του σύμπαντος… Τις έχει δώσει όντως; Σε γενικές γραμμές, η θεωρία των χορδών είναι ένα μαθηματικό… Read More ›
Ο φωτοφόρος αιθέρας και το πείραμα Trouton–Noble
Ένα όχι και τόσο γνωστό πείραμα που ερμηνεύεται από την θεωρία της σχετικότητας Τον 19ο αιώνα είχε ολοκληρωθεί η θεωρία του Maxwell σύμφωνα με την οποία το φως ήταν εγκάρσιο ηλεκτρομαγνητικό κύμα. Όμως, επειδή κάθε γνωστό κύμα (ηχητικό, σεισμικό, κλπ)… Read More ›
Τα 5 μεγάλα προβλήματα της Φυσικής
Σε πόσο χρόνο θα λυθούν; Πώς θα ενοποιηθεί η κβαντομηχανική με την βαρύτητα; Τι είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια; Ποιά είναι η προέλευση του σύμπαντος; Είναι δυνατή μια φυσική θεωρία των πάντων; Σύμφωνα με την Sabine Hossenfelder… Read More ›
Ο σταυρός του Αϊνστάιν
Ραδιοαστρονόμοι ανακάλυψαν ένα σπάνιο κοσμικό μοτίβο, τον επονομαζόμενο «σταυρό του Αϊνστάιν» (Einstein Cross), που θα τους βοηθήσει να μάθουν περισσότερα για την σκοτεινή ύλη του σύμπαντος Ο σταυρός του Αϊνστάιν είναι ένα φαινόμενο βαρυτικού φακού, όπου το φως από ένα… Read More ›
Βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση μαύρων τρυπών δικαιώνουν τον Στίβεν Χόκινγκ
…και τον Άλμπερτ Αϊνστάιν (νεώτερη ενημέρωση 11/11/2025)Οι κυματισμοί του χωροχρόνου εξαιτίας της συγχώνευσης δύο μαύρων τρυπών στο σύμπαν επιβεβαίωσαν παράξενες πτυχές της φυσικής των μαύρων τρυπών Πριν από 1,3-1,4 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν στη Γη ζούσαν μόνο μικροοργανισμοί, σε ένα απόμακρο… Read More ›
To πιο ξεκάθαρο τιτίβισμα βαρυτικών κυμάτων
Στο βίντεο που ακολουθεί συγκρίνεται το σήμα του βαρυτικού κύματος GW250114 που ανιχνεύθηκε πρόσφατα, με το πρώτο σήμα βαρυτικού κύματος (GW150914) που εντοπίστηκε το 2015. Και τα δύο βαρυτικά κύματα προήλθαν από συγκρουόμενες μαύρες τρύπες, η καθεμία με μάζα από… Read More ›
Σάββας Δημόπουλος: Μικρά Εργαστήρια … Μεγάλο Σύμπαν
Πώς θα γίνουν οι μελλοντικές ανακαλύψεις στη Φυσική Τι έρχεται μετά την εποχή των γιγάντιων επιταχυντών; Μπορεί το Καθιερωμένο Πρότυπο των στοιχειωδών σωματιδίων να έχει εξηγήσει ένα μεγάλο φάσμα φαινομένων με εκπληκτική ακρίβεια, ωστόσο πολλά ερωτήματα παραμένουν ακόμα αναπάντητα: Τι… Read More ›
H μεγαλύτερη μαύρη τρύπα
… που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα (;) Η υπερμεγέθης μαύρη τρύπα που ανιχνεύθηκε είναι 36 δισεκατομμύρια φορές βαρύτερη από τον ήλιο, 10.000 φορές βαρύτερη από την μαύρη τρύπα που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας και προσεγγίζει το θεωρητικό ανώτατο… Read More ›
Φυσική Θερινής Νυκτός
Δέκα από τα μεγαλύτερα Παράδοξα και άλυτα Προβλήματα της Φυσικής που μπορούν να προκαλέσουν ατέρμονες συζητήσεις, ειδικά στις θερμές καλοκαιρινές νύχτες, όταν δεν μας κολλάει ο ύπνος: 1. Εγκέφαλοι Boltzmann Όταν αναφερόμαστε σε «εγκέφαλο Boltzmann», εννοούμε έναν παρατηρητή που εμφανίζεται… Read More ›
Δημήτρης Χριστοδούλου, ένας μεγάλος μαθηματικός
Από τον Γιώργο Λ. Ευαγγελόπουλο – the books’ journal, τεύχος166, Ιούλιος 2025 Ο Δημήτρης Χριστοδούλου είναι κορυφαίος σύγχρονος μαθηματικός. Μετά τη σπουδαία συνεισφορά των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών στον δυτικό πολιτισμό, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστήριξαν – μεταξύ τους και… Read More ›
Τρεις θεωρίες φυσικής και δύο κατηγορίες φυσικών
Ο 20ός αιώνας είδε τη γέννηση τριών φυσικών θεωριών που αποτελούν πλέον τα θεμέλια της σύγχρονης φυσικής. Αυτές είναι η κβαντομηχανική, η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν και το καθιερωμένο προτυπο της σωματιδιακής φυσικής. Από αυτές τις τρεις θεωρίες, η… Read More ›
Τι είναι χρόνος;
Κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος του 4ου συνεδρίου βαρύτητας στο Λονδίνο το 1965, ο A. Z. Petrov περπατούσε κατά μήκος του Τάμεση με τον V. A. Fock. Φοβούμενος ότι θα αργούσαν στην επανέναρξη του συνεδρίου, καθώς δεν είχε μαζί του… Read More ›
Το Παράδοξο της Ανδρομέδας
Το νοητικό πείραμα – γνωστό ως «Παράδοξο της Ανδρομέδας» – διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον νομπελίστα φυσικό Roger Penrose στο βιβλίο του «O νέος αυτοκράτορας (;)» . Όπως όλα τα παράδοξα μας προκαλεί σύγχυση θέτοντας το ερώτημα, αν το… Read More ›
Η γάτα του Αϊνστάιν
Ένα διασκεδαστικό πείραμα σκέψης για την διαστολή του χρόνου στην ειδική θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν Το πείραμα με την γάτα του Αϊνστάιν, περιλαμβάνει ένα ρολόι φωτός συγχρονισμένο με ένα μηχανικό ρολόι, όπου μια αστοχία στο συγχρονισμό ενεργοποιεί έναν θανατηφόρο… Read More ›
Βαρύτητα από εντροπία
Μια προκλητική προσέγγιση για την ενοποίηση της κβαντικής μηχανικής και της γενικής σχετικότητας δημοσίευσε στο Physical Review D, η Ginestra Bianconi, καθηγήτρια εφαρμοσμένων μαθηματικών στο πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. Στην εργασία της με τίτλο «Gravity from entropy» προτείνει μια νέα προσέγγιση… Read More ›
Πώς το θεώρημα της Νέδερ έφερε επανάσταση στη Φυσική
Η Emmy Noether απέδειξε ότι οι θεμελιώδεις φυσικοί νόμοι είναι μια συνέπεια απλών συμμετριών. Έναν αιώνα αργότερα, οι ιδέες της συνεχίζουν να διαμορφώνουν τη φυσική. Το φθινόπωρο του 1915, τα θεμέλια της φυσικής άρχισαν να ραγίζουν. Η νέα θεωρία για… Read More ›
Το τηλεσκόπιο Ευκλείδης φωτογράφισε εντυπωσιακό δακτύλιο του Αϊνστάιν
H αποστολή Ευκλείδης που εκτοξεύτηκε τον Ιούλιο του 2023, βρίσκεται τώρα στο σημείο Lagrange 2 – περίπου 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα από τη Γη (όπου βρίσκεται επίσης και το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb). Το διαμέτρου 1,2 μέτρων τηλεσκόπιο Ευκλείδης θα εξερευνήσει… Read More ›
Εντοπίζοντας το φαινόμενο της μνήμης Χριστοδούλου των βαρυτικών κυμάτων
Τα βαρυτικά κύματα είναι η διάδοση μιας διαταραχής στο υφάδι του χωροχρόνου, όπως τα κύματα που προκαλεί ένα βότσαλο στα ήρεμα μιάς ήσυχης λίμνης. Ο Δημήτριος Χριστοδούλου, πριν από μερικές δεκαετίες, έδειξε ότι τα βαρυτικά κύματα έχουν μια λεπτή διαφορά… Read More ›
Θα γίνουν όλα ατμός ακτινοβολίας Χόκινγκ;
(νεώτερη ενημέρωση 14 και 17 Μαΐου 2025)Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Journal of Cosmology and Astroparticulate Physics, η εργασία των Falcke et al με τίτλο «An upper limit to the lifetime of stellar remnants from gravitational pair production» στην οποία δείχνουν ότι το… Read More ›
Ρολόγια στη Σελήνη
Μέσα στην επόμενη δεκαετία, είναι πιθανό οι άνθρωποι να επιστρέψουν στη Σελήνη. Οποιεσδήποτε εργασίες στη σεληνιακή επιφάνεια, συμπεριλαμβανομένων των εξερευνήσεων, των χαρτογραφήσεων, των κατασκευών, των εξορύξεων και διαφόρων επιστημονικών εργασιών θα απαιτήσουν μεταξύ άλλων και την ακριβή τη μέτρηση του… Read More ›
Το γεωμετρικό εργαλείο που έλυσε το πρόβλημα της σχετικότητας του Αϊνστάιν
Οι τανυστές χρησιμοποιούνται σε όλα τα μαθηματικά και την επιστήμη για να αποκαλύψουν κρυμμένες γεωμετρικές αλήθειες. Τι είναι λοιπόν οι τανυστές; Μετά την δημοσίευση της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας το 1905, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν πέρασε την επόμενη δεκαετία προσπαθώντας να… Read More ›
Η θερμοκρασία μιας μαύρης τρύπας
Στίβεν Χόκιγκ για όλους Φέτος συμπληρώνεται μισός αιώνας από τότε που ο Stephen Hawking έκανε την μεγαλύτερη επιστημονική του ανακάλυψη το 1974, αποδεικνύοντας θεωρητικά πως οι μαύρες τρύπες δεν είναι τόσο μαύρες, αλλά συμπεριφέρονται σαν θερμά σώματα εκπέμποντας ακτινοβολία. Συνδυάζοντας… Read More ›
Χορδές, Κουάρκ, Μαύρες Τρύπες και άλλα
Ο φυσικός Leonard Susskind δίνει συνέντευξη στον φυσικό Lawrence Krauss Ο Leonard Susskind είναι καθηγητής θεωρητικής φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η θεωρία χορδών, η κβαντική θεωρία πεδίου , η κβαντική στατιστική μηχανική και η κβαντική κοσμολογία. Ο Susskind θεωρείται ως ένας από τους πατέρες… Read More ›
Η μνήμη των βαρυτικών κυμάτων
Η παρατήρηση της μνήμης βαρυτικών κυμάτων μπορεί να βοηθήσει τους φυσικούς να ελέγξουν τις προβλέψεις της γενικής σχετικότητας σχετικά με συμμετρίες μεγάλης κλίμακας στον ιστό του χωροχρόνου. Τα βαρυτικά κύματα παραμορφώνουν τον ίδιο τον χωροχρόνο. Έχουν όμως και μια λιγότερο… Read More ›
Βαρυτικά κύματα παντού
Νέα δεδομένα για το υπόβαθρο βαρυτικών κυμάτων στο σύμπαν Η δημοσίευση νέων δεδομένων της European Pulsar Timing Array (ΕΡΤΑ), σε συνδυασμό με τα αντίστοιχα στοιχεία του Indian Pulsar Timing Array, επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά την ύπαρξη υποβάθρου βαρυτικών κυμάτων… Read More ›
H NASA σχεδιάζει την ώρα Σελήνης
Παράλληλα με τη Συντονισμένη Παγκόσμια Ώρα (UTC), ίσως σύντομα υπάρξει και η Συντονισμένη Σεληνιακή Ώρα Η NASΑ φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν… εξωγήινο τρόπο μέτρησης του χρόνου στη Σελήνη. Δεν θα πρόκειται ακριβώς για μια νέα ζώνη ώρας, όπως αυτές που ισχύουν στη Γη,… Read More ›
Η αρχή διατήρησης της ενέργειας στο διαστελλόμενο σύμπαν
Παράξενο αλλά αληθινό: η ενέργεια δεν διατηρείται στο διαστελλόμενο σύμπαν Στο σχολείο οι μαθητές μαθαίνουν ότι η ενέργεια μπορεί να αλλάζει μορφές, αλλά ποτέ δεν δημιουργείται εκ του μηδενός, ούτε εξαφανίζεται. Πρόκειται για την αρχή διατήρησης της ενέργειας, έναν από… Read More ›
Τα τηλεσκόπια Webb και Hubble επιβεβαιώνουν τον ρυθμό διαστολής του σύμπαντος
Οι μετρήσεις του James Webb συμφωνούν με τις μετρήσεις του Hubble Ο ρυθμός με τον οποίο διαστέλλεται το Σύμπαν, γνωστός και ως σταθερά Hubble (Η0), είναι μία από τις θεμελιώδεις παραμέτρους στην κατανόηση της εξέλιξης και της τελικής μοίρας του… Read More ›
Ένα μικρό βήμα προς την κβαντική βαρύτητα
Mετρήθηκε βαρυτική έλξη ίση με 0,00000000000000003 Newton Η βαρύτητα διαφέρει από τις τρεις άλλες γνωστές θεμελιώδεις δυνάμεις (ηλεκτρομαγνητική, ασθενής πυρηνική και ισχυρή πυρηνική) επειδή περιγράφεται καλύτερα ως μια καμπυλότητα του χωροχρόνου. Γι αυτό το λόγο ‘αντιστέκεται’ στην ενσωμάτωσή της στην κβαντική… Read More ›
Ενέργεια από το τίποτα;
Οι φυσικοί έχουν εφεύρει δύο τύπους μυστηριωδών εννοιών: την σκοτεινή ενέργεια και την σκοτεινή ύλη. Και δεν τα ονομάζουν έτσι, μόνο και μόνο επειδή τους αρέσει το «σκοτάδι», αλλά γιατί στην πραγματικότητα δεν έχουν ιδέα από που προέρχονται και από… Read More ›
Γιατί E = mc^2;
Τι σημαίνει πραγματικά η εξίσωση E=mc2; Ο Δρ Brian Cox και ο Καθηγητής Jeff Forshaw μας προσκαλούν σε ένα ταξίδι στα σύνορα της επιστήμης του εικοστού πρώτου αιώνα για να ξεδιαλύνουμε τη διάσημη εξίσωση του Αϊνστάιν. Εξηγώντας και απλουστεύοντας τις… Read More ›
Πράσινο φως στην κατασκευή των διαστημοπλοίων της LISA
ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ LISA – Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΑΠΘ Η LISA (Laser Interferometer Space Antenna) είναι η μελλοντική διαστημική αποστολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) που στοχεύει στην ανίχνευση Βαρυτικών Κυμάτων σε χαμηλότερες συχνότητες από τους επίγειους… Read More ›
Τι σημαίνει το ότι «η βαρύτητα δεν είναι δύναμη»;
Ο Αϊνστάιν είναι διάσημος για τη θεωρία της γενικής σχετικότητας. Μας έχει διδάξει ότι η βαρύτητα δεν είναι δύναμη. Η βαρύτητα είναι συνέπεια της κίνησης σε έναν χωροχρόνο που έχει καμπυλωθεί από την παρουσία μαζών. Αν δεν υπάρχουν μάζες κοντά… Read More ›
Αχιλλέας Παπαπέτρου ένας κοσμοπολίτης φυσικός στα βήματα του Αϊνστάιν
Ο Αχιλλέας Παπαπέτρου υπήρξε μία εμβληματική μορφή της ελληνικής επιστήμης και ίσως ο σημαντικότερος Έλληνας θεωρητικός φυσικός μέχρι το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα. Παρόλα αυτά, σήμερα φαίνεται να είναι γνωστός, κυρίως, μόνο στους ειδικούς που ασχολούνται με τη θεωρία… Read More ›
Θεωρία χορδών, κβαντική βαρύτητα και μαύρες τρύπες
ή μήπως είμαστε ολογράμματα; Οι Brian Greene και Juan Maldacena συζητούν τις επιστημονικές εξελίξεις που συνδέουν τις μαύρες τρύπες, την θεωρία χορδών, την κβαντική βαρύτητα, την κβαντική σύμπλεξη, τις σκουληκότρυπες και την ολογραφική αρχή:
Δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει τον κόσμο χωρίς να τον αλλάξει
Δεν μπορεί κανείς να παρατηρήσει τον κόσμο χωρίς να τον αλλάξει. Αυτή η άποψη οδήγησε τον Βέρνερ Χάιζενμπεργκ στην κβαντομηχανική κι αυτή ήταν το δίλημμά του. Ήθελε να μελετήσει τον κόσμο, δεν τον ενδιέφερε να τον αλλάξει. Ωστόσο τον άλλαξε,… Read More ›
Το ΑΠΘ ανακοίνωσε την ανίχνευση μιας νέας υποψήφιας πηγής βαρυτικών κυμάτων
Την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου 2023 στις 10.11 π.μ, ήταν η πρώτη φορά που η ανίχνευση μιας νέας υποψήφιας πηγής βαρυτικών κυμάτων από τους ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ ανακοινώθηκε από ερευνητές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, μέσω του General Coordinates Circular (GCN)… Read More ›
Πώς ο Αϊνστάιν έσωσε την θεωρία των μαγνητών
Ο μαγνητισμός είναι ένα από τα πιο γνωστά αλλά και παράξενα φαινόμενα της κλασσικής φυσικής, που πολλές φορές μας δίνει αποτελέσματα που ξεπερνούν την διαίσθησή μας. Ακόμη πιο περίεργο είναι το γεγονός ότι, όταν κάποιος χρησιμοποιεί τις εξισώσεις του Maxwell… Read More ›
Η σπουδαιότερη εργασία του Οπενχάιμερ
Πώς οι σταλινικές εκκαθαρίσεις του 1936-38 έγιναν αφορμή για την σπουδαιότερη δημοσίευση του Οπενχάιμερ Πολύ πριν αρχίσει να εργάζεται στο Manhattan Project και την ανάπτυξη της ατομικής βόμβας, ο J. Robert Oppenheimer ήταν ένας πρωτοπόρος φυσικός με σημαντικές επιστημονικές δημοσιεύσεις… Read More ›
Στη θεωρία των χορδών το μετάλλιο Dirac 2023
To Διεθνές Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής Abdus Salam (ICTP) απένειμε το μετάλλιο Dirac 2023 σε τέσσερις φυσικούς για την συνεισφορά τους στη θεωρία των χορδών, ένα μαθηματικό πλαίσιο της θεμελιώδους φυσικής που στοχεύει να περιγράψει το σύνολο του σύμπαντος:Jeffrey Harvey, Πανεπιστήμιο… Read More ›
Charles W. Misner (1932-2023)
Ο Charles Misner σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο της Notre Dame και εκπόνησε διδακτορική διατριβή με θέμα «Outline of Feynman Quantization of General Relativity. Derivation of Field Equations. Vanishing of the Hamiltonian(1957)», στο Πανεπιστημίο του Πρίνστον υπό την επίβλεψη του John… Read More ›
Τι είναι αυτό που κινεί τα νήματα;
Ο Αϊνστάιν με την δημοσίευση της ειδικής θεωρίας της σχετικότητας το 1905, επισήμανε ότι το ταυτόχρονο δυο γεγονότων τα οποία συντελούνται σε διαφορετικές θέσεις δεν αποτελεί μία απόλυτη και άνευ όρων σχέση μεταξύ των γεγονότων: είναι περισσότερο ένας τρόπος να… Read More ›
Δυο δρόμοι προς την κβαντική βαρύτητα
● Αν το σύμπαν ξεκίνησε από μια Μεγάλη Έκρηξη, πρέπει να αναθεωρήσουμε τον τρόπο που εφαρμόζουμε την φυσική στην αρχή του χρόνου ● Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς; Οι προσπάθειες για την οικοδόμηση μιας θεωρίας που συνδέει την κβαντική φυσική… Read More ›
Μια εξωφρενική επιβράδυνση νετρίνων
Θα μπορούσαν οι κβαντικές ιδιότητες του χωροχρόνου να επιβραδύνουν τα νετρίνα; Οι εκρήξεις ή εκλάμψεις ακτίνων γ (GRB=Gamma-Ray Burst), έχουν τεράστιο ενδιαφέρον ως αστροφυσικό φαινόμενο. Δημιουργούνται κατά τη γέννηση άστρων νετρονίων ή μαύρων τρυπών από βίαια κοσμικά φαινόμενα όπως η… Read More ›
Βιώνουν το πέρασμα του χρόνου τα φωτόνια;
Στη θεωρία της σχετικότητας, τα κινούμενα ρολόγια χτυπούν πιο αργά σε σχέση με τα ακίνητα. Και το φαινόμενο αυτό εντείνεται καθώς πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός. Όμως τι συμβαίνει με τα φωτόνια που κινούνται με την ταχύτητα του φωτός; ‘Αισθάνονται’… Read More ›
Το σύμπαν γεννήθηκε με μια «έκρηξη» κι όχι με μια «αναπήδηση»
Oι κοσμολογικές θεωρίες κατατάσσονται γενικά σε τρεις κατηγορίες:(1) Τις θεωρίες σταθερής κατάστασης, που υποστηρίζουν ότι το σύμπαν παραμένει αιώνια αμετάβλητο.(2) Τις θεωρίες, όπως η Μεγάλη Έκρηξη, συμφωνα με τις οποίες το σύμπαν εμφανίστηκε ξαφνικά κάποια συγκεκριμένη στιγμή του παρελθόντος και έκτοτε εξελίσσονται.(3) Και τις… Read More ›
Η «Βαρύτητα» έγινε 50 ετών
Η Διεθνής Εταιρεία Γενικής Σχετικότητας και Βαρύτητας διοργάνωσε στις 3 Μαΐου μια διαδικτυακή εκδήλωση για τον εορτασμό της 50ής επετείου από την δημοσίευση του βιβλίου «Gravitation» , των Charles W. Misner, Kip S. Thorne και John Archibald, ένα βιβλίο που… Read More ›
Είναι η επιτάχυνση το κλειδί στη λύση του παραδόξου των διδύμων;
Το παράδοξο των διδύμων προκύπτει με τον εξής τρόπο: Ενώ ο ένας δίδυμος παραμένει στη Γη, ο άλλος γίνεται αστροναύτης μπαίνοντας σε ένα διαστημόπλοιο και ταξιδεύει με πολύ μεγάλη ταχύτητα προς ένα μακρινό άστρο, και τη συνέχεια επιστρέφει στη Γη…. Read More ›
Ένα ρολόι σταματημένο
Yποθέστε ότι βρίσκεστε πάνω σε ένα τρόλεϊ που αρχικά είναι ακίνητο δίπλα στο μεγάλο ρολόϊ στην κεντρική πλατεία της πόλης. Βλέπετε ότι το ρολόι δείχνει 12 το μεσημέρι, όπως και οι θαμώνες της πλατείας. Η φράση «δείχνει 12 το μεσημέρι»… Read More ›
Σκουληκότρυπες στο εργαστήριο
Στη Φυσική η σκουληκότρυπα, γνωστή και ως γέφυρα Αϊνστάιν-Ρόζεν, είναι μια υποθετική σήραγγα που συνδέει απομακρυσμένα σημεία του χωροχρόνου. Παρότι η ύπαρξη των σκουληκοτρυπών επιτρέπεται από την θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν, προς το παρόν δεν έχουν εντοπιστεί στο… Read More ›
Το συντομότερο κεφάλαιο σε βιβλίο Φυσικής
… περιλαμβάνει μόνο μία πρόταση Το συναντάμε στο βιβλίο του Joseph Conlon με τίτλο ‘Why String Theory?‘. Πρόκειται για το 7ο κεφάλαιο που αναφέρεται στην απευθείας πειραματική επαλήθευση της θεωρίας των χορδών: Αφού λοιπόν δεν υπάρχει καμία άμεση πειραματική απόδειξη… Read More ›
Τα ανεξιχνίαστα μυστήρια της θεμελιώδους φυσικής
Ποια είναι τα μεγαλύτερα μυστήρια στη θεμελιώδη φυσική; Και τι ακριβώς είναι η θεμελιώδης φυσική; Τα ερωτήματα αυτά εξετάζει στο βίντεο που ακολουθεί ο John Carlos Baez, καθηγητής μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας. Ταυτόχρονα κάνει και μια σύντομη εισαγωγή στο… Read More ›
Kατασκεύασαν οι φυσικοί μια σκουληκότρυπα σε έναν κβαντικό υπολογιστή;
(νεώτερη ενημέρωση 25/1/2022) Στη φυσική η σκουληκότρυπα είναι μια υποθετική τοπολογική ιδιότητα του χωροχρόνου – μία σήραγγα που συνδέει δύο απομακρυσμένα σημεία του επιτυγχάνοντας μια συντόμευση στο χωροχρόνο. Θεωρητικοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Einstein και Rosen το 1935 με την δημοσίευση ‘The… Read More ›
Η ευτυχέστερη στιγμή του Αϊνστάιν
Από την απλή παρατήρηση ότι ένα άτομο που πέφτει ελεύθερα δεν αισθάνεται το βαρυτικό πεδίο προέκυψε το μεγαλύτερο άλμα στην σκέψη του Αϊνστάιν, την συνειδητοποίηση ότι η βαρύτητα μπορεί να είναι ισοδύναμη με την επιτάχυνση. Ότι η βαρύτητα επηρεάζει όλα… Read More ›
Η αρχή της ισοδυναμίας κάτω από ένα «μικροσκόπιο»
Πρόκειται για τον τίτλο ενός κόμικ που περιγράφει τα αποτελέσματα της δορυφορικής αποστολής MicroSCOPE, η οποία διερεύνησε την ασθενή αρχή της ισοδυναμίας, επιβεβαιώνοντας με εκπληκτική ακρίβεια την ισότητα αδρανειακής και βαρυτικής μάζας: πηγή: https://physics.aps.org/articles/v15/95
Από τον πύργο της Πίζας στον δορυφόρο MicroSCOPE
Η γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν πέρασε επιτυχώς άλλο ένα τεστ της στο διάστημα Οι επιστήμονες για μια ακόμη φορά επιβεβαίωσαν ότι η γενική θεωρία σχετικότητας του Αϊνστάιν είναι σωστή. Η νέα επιβεβαίωση ήλθε από την γαλλική αποστολή MICROSCOPE που… Read More ›
Η διάδοση της «βασιλείας» του Καρόλου Γ’
Ο φυσικός John Stewart Bell (1928 – 1990) γενννήθηκε στο Μπέλφαστ της Βορείου Ιρλανδίας και έγινε γνωστός από την διατύπωση του θεωρήματος Bell, το οποίο έβαλε ταφόπλακα σε κάθε θεωρία κρυμμένων μεταβλητών στην Κβαντική Φυσική. Φημολογείται ότι τη χρονιά που πέθανε… Read More ›
Λύθηκε το παράδοξο της μαύρης τρύπας;
Mαύρες τρύπες, σκουληκότρυπες, κβαντική σύμπλεξη, Αϊνστάιν, μυστηριώδεις νήσοi και μια νέα φυσική που βλέπει πως το εσωτερικό μιας μαύρης τρύπας βρίσκεται μυστικά και στο εξωτερικό της! Οι μαύρες τρύπες είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη φυσική. Επί δεκαετίες, οι… Read More ›
Κινητική ενέργεια: Νεύτωνας εναντίον Αϊνστάιν
Σύμφωνα με τη Νευτώνεια φυσική η κινητική ενέργεια υπολογίζεται από την εξίσωση: Όμως ο Αϊνστάιν βρήκε μια τελείως διαφορετική εξίσωση για την κινητική ενέργεια(*): ή Η εξίσωση (2) θα προβληματίζει από φέτος μαθητές και καθηγητές της Γ’ Λυκείου, μετά από… Read More ›
Η σκοτεινή πλευρά
H σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια έχουν παρόμοιο χαρακτήρα, οπότε η από κοινού παρουσίασή τους έχει λογική βάση. Αμφότερες αναφέρονται σε παρατηρούμενες αστρονομικές κινήσεις δίχως εμφανή αιτία. Θα ήταν ακριβέστερο, αν και λιγότερο εντυπωσιακό, να αναφερόμαστε σε «ανεξήγητες επιταχύνσεις»… Read More ›
Στέφανος Αρετάκης: Ψάχνοντας τη γνώση στις μαύρες τρύπες
Συνέντευξη στην Τασούλα Καραϊσκάκη – kathimerini.gr Βαθιά µέσα στο σύμπαν, στο εσωτερικό των μελανών οπών, κρύβονται τα μεγάλα μυστικά του κόσμου μας. «Μέσα τους κρύβεται το εύρος της αντοχής των πραγμάτων. Η αντοχή είναι καθοριστική ως έννοια για την ύπαρξή… Read More ›
Η κίνηση της Γης ως προς την αρχέγονη ακτινοβολία υποβάθρου
Μια εφαρμoγή της Ειδικής Θεωρίας Σχετικότητας σε δεδομένα γαλαξιών Οι επιστήμονες που μελετούν το σύμπαν στην πλειοψηφία τους αποδέχονται την «αρχή της μετριότητας», σύμφωνα με την οποία η Γη, ο Ήλιος ή ο Γαλαξίας μας δεν έχουν κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό… Read More ›
Roger Penrose: μαύρες τρύπες, τέχνη και επιστήμη – η αρχή και το τέλος του χρόνου
Σε βίντεο που ακολουθεί, ο Lawrence Krauss συζητά με τον ενενηντάχρονο (!) Roger Penrose για την ζωή και το έργο του στις επιστήμες, τα μαθηματικά, την τέχνη, την εργασία του για την οποία βραβεύθηκε με το βραβείο Νόμπελ Φυσικής το… Read More ›
Το μικρό ρομπότ, οι μαύρες τρύπες και η σπαγγετοποίηση
Οι παλιρροϊκές δυνάμεις που δημιουργούνται από μια μαύρη τρύπα μπορεί να είναι τόσο ισχυρές ώστε να προκαλέσουν σε κάποιο αντικείμενο απεριόριστο τέντωμα – αυτό που είναι γνωστό ως μακαρονοποίηση ή σπαγγετοποίηση. H λεπτομερής ανάλυση αυτού του φαινομένου απαιτεί την χρήση… Read More ›
Μαύρες τρύπες με μαλλιά επιλύουν (ξανά) το παράδοξο του Hawking
Άλλη μια «λύση» στο παράδοξο της απώλειας πληροφοριών της μαύρης τρύπας που διατύπωσε για πρώτη φορά ο Steven Hawking. Οι μαύρες τρύπες είναι νεκρά άστρα που έχουν καταρρεύσει και το βαρυτικό τους πεδίο είναι τόσο ισχυρό που τίποτε, ούτε καν… Read More ›
Μια μοναχική περιπλανώμενη μαύρη τρύπα
(νεώτερη ενημέρωση) Σε δύο εργασίες με τίτλο ‘An Isolated Stellar-Mass Black Hole Detected Through Astrometric Microlensing‘ και «An isolated mass gap black hole or neutron star detected with astrometric microlensing» που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά Astrophysical Journal και Astrophysical Journal Letters, αναφέρεται η ανακάλυψη… Read More ›
Εξακολουθεί να ισχύει η θεωρία του Αϊνστάιν για την βαρύτητα μετά τις τελευταίες παρατηρήσεις των ανιχνευτών LIGO/VIRGO/KAGRA;
[Πρόκειται για το άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 13 Δεκεμβρίου 2021 στο ligo.org με τίτλο: DOES EINSTEIN’S THEORY OF GRAVITY HOLD UP TO THE LATEST LIGO/VIRGO/KAGRA OBSERVATIONS?, μεταφρασμένο στα Ελληνικά από τους Θ. Αποστολάτο, Ν. Στεργιούλα και Γ. Παππά (Virgo-AUTh group).]… Read More ›
Η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν και ο εξονυχιστικός έλεγχος του διπλού πάλσαρ
Η θεωρία Γενικής Σχετικότητας του Αϊνστάιν για μια ακόμη φορά επιβεβαιώθηκε, περνώντας άλλο ένα τεστ στο σύμπαν. Αφού παρακολούθησε επί 16 χρόνια ένα ζεύγος αστέρων νετρονίων (πάλσαρ) να κινούνται το ένα πέριξ του άλλου καμπυλώνοντας τον χωροχρόνο, μια μεγάλη διεθνής… Read More ›
Η ελαφρότητα του συνόλου
Γιατί ένα σύστημα έχει μικρότερη μάζα από το άθροισμα μαζών των μεμονωμένων συστατικών του; Αν βάλετε σε μια ζυγαριά 10 κύβους, ο καθένας με μάζα 10g, τότε προφανώς θα διαπιστώσετε ότι η συνολική μάζα τους είναι 100g. Aν η ζυγαριά δείξει,… Read More ›
Ατομικό ρολόι επιβεβαιώνει την γενική θεωρία της σχετικότητας σε αποστάσεις χιλιοστού
Η θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν μας λέει ότι ο ρυθμός των ρολογιών εξαρτάται από την βαρύτητα (ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως βαρυτική ερυθρή μετατόπιση). Ένα ρολόι τοποθετημένο σε κάποιο υψόμετρο χτυπά γρηγορότερα σε σχέση με ένα ρολόι… Read More ›
Ένας ΚΟΣΜΟΣ χωρίς σκοτεινή ύλη(*)
Η αστρονόμος Vera Rubin, η συνεισφορά της οποίας άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε το σύμπαν, είχε δηλώσει το 2005 σε μια συνέντευξή της στο περιοδικό New Scientist: «Αν μπορούσα να διαλέξω, θα προτιμούσα να μάθω ότι πρέπει να… Read More ›
Μια ταινία για την ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων
Η ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων αποτελεί αναμφισβήτητα μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές ανακαλύψεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο σκηνοθέτης Les Guthman γύρισε το ντοκιμαντέρ LIGO σχετικά με την ανακάλυψη βαρυτικών κυμάτων από την συγχώνευση δυο μαύρων τρυπών, αλλά και από την… Read More ›
Ένας σχεδόν τέλειος δακτύλιος του Αϊνστάιν
Ως βαρυτικός φακός χαρακτηρίζεται μια κατανομή ύλης που βρίσκεται ανάμεσα σε μία μακρινή πηγή φωτός και έναν παρατηρητή, η οποία καμπυλώνει την διαδρομή του φωτός από την πηγή μέχρι τον παρατηρητή. Το φαινόμενο ονομάζεται βαρυτική εστίαση και αποτελεί μία από… Read More ›
Ο Αϊνστάιν στην παραλία
Ιδιοφυία … αλλά δεν μπορεί παρά να ξεπεραστεί Με τις δύο θεωρίες της σχετικότητας (ειδική και γενική) ο Αϊνστάιν έφερε τα πάνω κάτω στη φυσική και άλλαξε τις αντιλήψεις μας σχετικά με τον χρόνο, τον χώρο και την ύλη που… Read More ›
Υδροστατική πίεση και ελεύθερη πτώση
Είναι γνωστό ότι η υδροστατική πίεση (Ρυδρ=ρgh) έχει νόημα μόνο εφόσον το υγρό βρίσκεται μέσα σε πεδίο βαρύτητας. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί με ένα απλό και καλοκαιρινό πείραμα. Αντί να πειραματιστούμε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό όπου επικρατούν συνθήκες έλλειψης βαρύτητας… Read More ›
Μια νέα πηγή βαρυτικών κυμάτων: Διπλό σύστημα αστέρα νετρονίων-μαύρης τρύπας
Οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO και Virgo παρατήρησαν για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα που προκλήθηκαν από την συγχώνευση αστέρα νετρονίων με μαύρη τρύπα (Υπενθυμίζεται ότι εκτός από τα συνηθισμένα βαρυτικά κύματα που προκαλούνται από συγχώνευση μαύρων τρυπών, είχαν ήδη παρατηρηθεί… Read More ›
Οι λευκοί νάνοι και το όριο Τσαντρασεκάρ
Ένα ταξίδι στο εσωτερικό των άστρων Πάνω στο πλοίο, την ώρα που η Βομβάη έσβηνε στον ορίζοντα ο δεκαενιάχρονος Τσαντρασεκάρ σκεφτόταν την θεωρία του Φάουλερ για τους λευκούς νάνους, αλλά θυμόταν και την Λαλίτα, τη νεαρή σύντροφό του που άφηνε… Read More ›
Το Θεώρημα Χωροχρονικών Ανωμαλιών του Roger Penrose
Ιωάννης Π. Ζώης – antifono.gr To βραβείο Νόμπελ Φυσικής για το 2020 απονεμήθηκε στον Βρετανό Roger Penrose. Ο Penrose γεννήθηκε το 1931 και μέχρι το 1999 που συνταξιοδοτήθηκε κατείχε την θέση του Rouse Ball Professor of Mathematics στο Πανεπιστήμιο της… Read More ›
Τι γράφει ο Αϊνστάιν στην επιστολή του αξίας 700.000 δολαρίων
(νεώτερη ενημέρωση: Η σπανιότητα της επιστολής οδήγησε σε πόλεμο προσφορών κατά τη δημοπρασία ανάμεσα σε πέντε υποψήφιους αγοραστές, οι οποίοι περιορίστηκαν σε δύο όταν η τιμή ξεπέρασε τα 700.000 δολάρια. Ο νικητής της δημοπρασίας και αγοραστής της επιστολής παρέμεινε ανώνυμος)… Read More ›
Βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση νάνων γαλαξιών
Όταν δυο μαύρες τρύπες συγκρουστούν, εκπέμπονται πανίσχυρα βαρυτικά κύματα. Μια τέτοια κολοσσιαία σύγκρουση τραντάζει τον χώρο προκαλώντας μια διαταραχή η οποία εξαπλώνεται στο σύμπαν με την ταχύτητα του φωτός. Όμως τα βαρυτικά κύματα δεν είναι τόσο «ειρηνικά» όσο τα ηλεκτρομαγνητικά… Read More ›
Όταν το ελικόπτερο της NASA βρίσκονταν κάπου «αλλού»
Οι επιστήμονες στο κέντρου ελέγχου της NASA περίμεναν το σήμα από τον Άρη για να δουν αν η πτήση του ελικοπτέρου Ingenuity ήταν επιτυχημένη. Η πτήση σύμφωνα με τους υπολογισμούς των επιστημόνων θα γινόταν όταν το ρολόι στο κέντρο ελέγχου… Read More ›
Συζητείστε με τον ψηφιακό Αϊνστάιν
Ένα ψηφιακό αντίγραφο τεχνητής νοημοσύνης του Άλμπερτ Αϊνστάιν συνομιλεί με όσους θέλουν απαντήσεις για την επιστήμη αλλά και την ζωή του. Με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από την απονομή του Νόμπελ Φυσικής στον κορυφαίο επιστήμονα η εταιρεία UneeQ που… Read More ›
Κάμπτοντας το φως μακρινών γαλαξιών
Το σμήνος γαλαξιών Abell 2813 (γνωστό επίσης και ως ACO 2813) σε μια εξαιρετική φωτογραφία από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble: Ανάμεσα στις μικροσκοπικές κουκκίδες, τα σπειροειδή και ωοειδή σχήματα που είναι οι γαλαξίες του σμήνους Abell 2813, υπάρχουν διάφορα σχήματα… Read More ›
Το σύμπαν του Αϊνστάιν και η ποίηση του Δάντη
Σύμφωνα με την θεωρία του Αϊνστάιν το σύμπαν δεν είναι ούτε άπειρο ούτε διαθέτει κάποιο όριο. Πως γίνεται αυτό; Ακριβώς όπως η επιφάνεια της Γης. Δεν είναι άπειρη αλλά και ούτε διαθέτει σύνορο εκεί που «τελειώνει». Αυτό μπορεί να συμβεί… Read More ›
Οι περιστρεφόμενες μαύρες τρύπες «ερωτεύονται»
Θα μπορούσε μια μαύρη τρύπα να έχει παλίρροιες; Η κοινή λογική έλεγε όχι. Αυτά τα πυκνά αντικείμενα είναι πολύ άκαμπτα για να σχηματίσουν τέτοιες επιφανειακές παραμορφώσεις. Όμως, ένας νέος θεωρητικός υπολογισμός διαπιστώνει ότι μια περιστρεφόμενη μαύρη τρύπα μπορεί να αναπτύξει… Read More ›
Γαλαξιακό Διαδίκτυο και βαρυτικοί φακοί
Το Γαλαξιακό Διαδίκτυο μπορεί να δημιουργηθεί (έστω … από εξωγήινους πολιτισμούς) εφόσον τα άστρα αξιοποιηθούν ως βαρυτικοί φακοί, υποστηρίζει ο Claudio Maccone, στην δημοσίευσή του με τίτλο «Galactic internet made possible by star gravitational lensing». Όμως, τι είναι ένας βαρυτικός… Read More ›
Τα βαρυτικά κύματα μας λένε πόσο γρήγορα διαστέλλεται το σύμπαν
Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν η ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων ανήκε ακόμα στην σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, ο Bernard F. Schutz δημοσίευε ένα άρθρο για το πως θα μπορούσαμε να μετρήσουμε την σταθερά του Hubble χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις (!) βαρυτικών… Read More ›
Σκουληκότρυπες που επιτρέπουν την διέλευση ανθρώπων
Νέες θεωρίες για τις σήραγγες στον χωροχρόνο (σκουληκότρυπες), διερευνούν αν θα μπορούσαν τις διασχίσουν οι άνθρωποι. Η πρώτη (;) αναφορά σε κάποιο είδος σκουληκότρυπας, έστω και παραμυθένια, αποτελεί ο καθρέφτης που χρησιμοποιεί η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Στην μια… Read More ›
Είναι δυνατή η ανίχνευση μαύρων τρυπών που έχουν «μαλλιά»;
Σύμφωνα με μια νέα δημοσίευση, οι σχεδόν ακραίες περιπτώσεις μαύρων τρυπών που παραβιάζουν το θεώρημα “no-hair” (όπως είχε προτείνει ο Στέφανος Αρετάκης), θα μπορούσαν να ανιχνευθούν από τα παρατηρητήρια βαρυτικών κυμάτων. Εκτός από το όνομά τους οι μαύρες τρύπες οφείλουν… Read More ›
Το πιο ενοχλητικό πρόβλημα στη Φυσική
… συμβολίζεται με το γράμμα Λ και ονομάζεται κοσμολογική σταθερά Ποιό είναι το πρόβλημα με την ενέργεια του κενού χώρου; Η κβαντική μηχανική, η θεωρία που περιγράφει τον μικρόκοσμο, απαγορεύει το κενό. Σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή στον χρόνο και στον… Read More ›
Όταν καταρρέουν και οι μαύρες τρύπες
Η συμβολή του Ρότζερ Πένρooυζ και η απονομή του Νομπέλ Φυσικής 2020 για τη μελέτη των μελανών οπών ΠΕΤΡΟΣ ΣΤΕΦΑΝΕΑΣ* Όταν «πέφτουν τ’ αστέρια» σβήνουν και χάνονται κατά τη λαϊκή αντίληψη. Επιστημονικά όμως, γνωρίζουμε σήμερα ότι όταν καταρρέουν στο τέλος… Read More ›
Ένα διπλό αστρικό σύστημα, το GPS και ο Αϊνστάιν
Τι κοινό έχει ένα διπλό αστρικό σύστημα σχεδόν 30.000 έτη φωτός μακριά με το GPS; Η απάντηση είναι το φαινόμενο της βαρυτικής ερυθρομετατόπισης που προβλέπεται από την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν. του Αλέξη Δεληβοριά, Διδάκτορα Φυσικής – http://www.eef.edu.gr… Read More ›
Η Μεγάλη Έκρηξη και οι Μαύρες Τρύπες
Στις 8 Ιανουαρίου (επέτειος γενεθλίων Steven Hawking) 7-9 μ.μ. θα πραγματοποιηθούν διαλέξεις από τον Sir Roger Penrose (Νόμπελ Φυσικής 2020) και τον καθηγητή Eiichiro Komatsu (διευθυντή του Ινστιτούτου Αστροφυσικής Max-Planck στο Μόναχο), σχετικά με τις μαύρες τρύπες, την κοσμολογία και… Read More ›
Η πραγματικότητα δεν είναι αυτό που φαίνεται
Περπατώντας στην ακτή Έχουμε εμμονή με τον εαυτό μας. Μελετούμε την ιστορία μας, την ψυχολογία μας, τη φιλοσοφία μας, τους θεούς μας. Οι περισσότερες γνώσεις μας περιστρέφονται γύρω από τον ίδιο άνθρωπο, σάμπως να είμαστε εμείς το πιο σημαντικό πράγμα… Read More ›
Άτομα και μόρια με μαύρες τρύπες ως πυρήνες
Βαρυτικά άτομα και μόρια Παρότι οι μαύρες τρύπες που προβλέπει η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν, είναι τα πιο μυστηριώδη αντικείμενα του σύμπαντος, αρκούν μόνο τρία φυσικά μεγέθη για να τις χαρακτηρίσουν: η μάζα, η στροφορμή και το ηλεκτρικό… Read More ›
Εξηγώντας τη βαρύτητα, χωρίς την θεωρία των χορδών;
Εδώ και δεκαετίες, οι περισσότεροι φυσικοί πιστεύουν ότι η θεωρία χορδών θα γίνει ο συνδετικός κρίκος μεταξύ της θεωρίας γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν και της κβαντικής μηχανικής. Η πρώτη περιγράφει τους νόμους της φύσης στην κλίμακα του μακρόκοσμου, και η… Read More ›
Το πείραμα της ελεύθερης πτώσης του Γαλιλαίου … με άτομα
Σύμφωνα με τον μύθο ο Γαλιλαίος, αφήνοντας να πέσουν ελεύθερα διάφορα σώματα από τον Πύργο της Πίζας, απέδειξε πειραματικά ότι σώματα με διαφορετικές μάζες πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση: «κάθε σώμα που αφήνεται να πέσει υπό την επίδραση του βάρους… Read More ›
Η αποκάλυψη ενός σκοτεινού μυστικού του Γαλαξία μας
… βραβεύθηκε με Νόμπελ Φυσικής Στις 5 Οκτωβρίου του 2020 ο Reinhard Genzel και η Andrea Ghez τιμήθηκαν με το ήμισυ του βραβείου Νόμπελ Φυσικής “για την ανακάλυψη ενός υπερμεγέθους συμπαγούς αντικειμένου στο κέντρο του γαλαξία μας». Οι Genzel και Ghez… Read More ›
Η επανάσταση του Roger Penrose
Στο εσωτερικό των μαύρων τρυπών O Kip S. Thorne (Νόμπελ Φυσικής 2017) περιγράφει το ξεκίνημα της σπουδαίας συνεισφοράς του Roger Penrose (Nobel Φυσικής 2020) στην φυσική των μαύρων τρυπών O Roger Penrose κατάγεται από οικογένεια γιατρών. Η μητέρα του ήταν… Read More ›
Roger Penrose: Ένας Αυτοκράτορας στην Αθήνα
O Roger Penrose (Νόμπελ Φυσικής 2020) βρέθηκε στην Αθήνα πριν από 16 26 χρόνια, με αφορμή την έκδοση στην χώρα μας του βιβλίου του «Ο νέος Αυτοκράτορας (;)» από τις εκδόσεις Γκοβόστη. Τότε έδωσε συνέντευξη στον Γιώργο Ευαγγελόπουλο τόσο για… Read More ›
Τρίτο βραβείο Νόμπελ σε Έλληνα; Η μεγαλύτερη ανακάλυψη του 2019 στην αστροφυσική
Εν αναμονή του βραβείου Νόμπελ φυσικής που θα ανακοινωθεί την Τρίτη, ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύσης Σιμόπουλος εκτιμά πως ο Έλληνας καθηγητής αστροφυσικής Δημήτρης Ψάλτηs ίσως γίνει ο τρίτος στην ιστορία της χώρας που θα κερδίσει το περίοπτο… Read More ›
Πολύ σκληρή για να πεθάνει η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας
Αναλύοντας την πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας σε έναν κοντινό γαλαξία οι φυσικοί ελέγχουν την ισχύ της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας στο περιβάλλον ενός ισχυρότατου βαρυτικού πεδίου. Το 2019 οι επιστήμονες του Event Horizon Telescope (EHT) ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να… Read More ›
Πόσο μεγάλο μπορεί να είναι ένα στοιχειώδες σωματίδιο;
Τα στοιχειώδη σωματίδια είναι υλικά αντικείμενα που δεν διαθέτουν εσωτερική δομή. Ωστόσο, τα λίγα σωματίδια που οι επιστήμονες θεωρούν ως στοιχειώδη εμφανίζονται με διαφορετικά φυσικά μεγέθη. Για παράδειγμα, η διαφορά των μαζών μεταξύ του ηλεκτρονίου και του κορυφαίου (top) κουάρκ… Read More ›
Μπιλ και Τεντ, τα κακά παιδιά πάνε παντού
«Μπιλ και Τεντ, τα κακά παιδιά πάνε παντού» ήταν ο ελληνικός τίτλος της ταινίας «Bill & Ted’s Excellent Adventure» που παίχτηκε το 1989. Πρόκειται για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας-κωμωδία, στην οποία πρωταγωνιστές είναι δύο μαθητές Λυκείου που το μοναδικό τους… Read More ›
GW190521: ένα βαρυτικό κύμα βαρύνουσας σημασίας
Οι ερευνητές των ανιχνευτών Advanced LIGO και Advanced Virgo, ανακοίνωσαν προχθές, ότι τον Μάιο του 2019, κατέγραψαν ένα πολύ ενδιαφέρον σήμα βαρυτικών κυμάτων που ονομάστηκε GW190521, προερχόμενο από τη συγχώνευση ενός ασυνήθιστου ζεύγους μαύρων τρυπών. Σύμφωνα με το εκλαϊκευμένο άρθρο,… Read More ›
Μια συγχώνευση μαύρων τρυπών βαρέων βαρών
Γιατί η ανίχνευση του βαρυτικού κύματος GW190521 είναι σημαντική Το GW190521 σύμφωνα με την σημερινή δημοσίευση στο περιοδικό Physical Review Letters [GW190521: A Binary Black Hole Merger with a Total Mass of 150 M⊙], είναι ένα βαρυτικό κύμα που κατέγραψαν οι… Read More ›
Ακτίνες γάμα και Κβαντική Βαρύτητα
Μια ανάλυση της ταχύτητας των ακτίνων γάμα με τις υψηλότερες ενέργειες που παρατηρήθηκαν μέχρι σήμερα, θέτει νέους περιορισμούς σε ορισμένες θεωρίες κβαντικής βαρύτητας. Η διατύπωση μιας θεωρίας κβαντικής βαρύτητας – το ιερό δισκοπότηρο της θεωρητικής φυσικής – απαιτεί την θυσία… Read More ›
GW190814: Το μυστήριο ενός αστρονομικού αντικειμένου 2,6 ηλιακών μαζών
Ανακάλυψη αγνώστου ως τώρα κοσμικού αντικειμένου: Τι μπορεί να είναι και τι σημαίνει για την επιστήμη Όταν ένα πραγματικά γιγαντιαίο άστρο «πεθαίνει», καταρρέει κάτω από την ίδια του τη βαρύτητα και αφήνει πίσω του μαύρη τρύπα. Όταν λιγότερο μεγάλα άστρα… Read More ›
Ένα πείραμα ελεύθερης πτώσης τεραστίων διαστάσεων
Κι άλλη πειραματική επιβεβαίωση της γενικής θεωρίας της σχετικότητας Η θεωρία της βαρύτητας του Αϊνστάιν – η γενική θεωρία της σχετικότητας – βασίζεται στην παγκοσμιότητα της ελεύθερης πτώσης, σύμφωνα με την οποία όλα τα σώματα αποκτούν την ίδια επιτάχυνση σε… Read More ›
Τα βαρυτικά κύματα και ο αριθμός π
Ο αριθμός π στον ουρανό: Χρησιμοποιώντας τα βαρυτικά κύματα για τον υπολογισμό του π, οι φυσικοί ελέγχουν τη θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν Πριν από τουλάχιστον 3.700 χρόνια, οι Βαβυλώνιοι μαθηματικοί προσέγγισαν τον λόγο της περιφέρειας ενός κύκλου προς τη… Read More ›
Ψάχνοντας μια αρχέγονη μαύρη τρύπα στο ηλιακό μας σύστημα
… που παίζει τον ρόλο του ένατου πλανήτη Οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος είναι οκτώ (κι όχι εννέα όπως μαθαίναμε στο παρελθόν εμείς οι μεγαλύτεροι): ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός… Read More ›
Βαρυτικό κύμα από συγχώνευση μαύρων τρυπών με πολύ διαφορετικές μάζες
… εντόπισαν οι ανιχνευτές LIGO και Virgo Το σήμα με κωδικό όνομα GW190412 είναι η πρώτη ανίχνευση βαρυτικού κύματος προερχόμενου από την συγχώνευση δυο μαύρων τρυπών με πολύ διαφορετικές μάζες: 8M☉ και 30M☉ (όπου M☉ η μάζα του ήλιου μας). Για πρώτη φορά… Read More ›
Ραδιοσήματα από συγκρούσεις βαρυτονίων;
Οι συγκρούσεις μεταξύ βαρυτονίων θα μπορούσαν να παράξουν φωτόνια με συχνότητες στην περιοχή των ραδιοσυχνοτήτων Αν η βαρύτητα και η κβαντική μηχανική είναι δυνατόν να ενοποιηθούν, τότε τα βαρυτικά κύματα – τα οποία συνήθως μελετώνται ως ένα κλασικό φαινόμενο χρησιμοποιώντας… Read More ›
Ηλεκτρομαγνητισμός εναντίον Αρχής της Σχετικότητας;
Οι προβληματισμοί του Einstein Η κλασική μηχανική διέπεται από την αρχή της σχετικότητας: σε οποιοδήποτε αδρανειακό σύστημα αναφοράς ισχύουν οι ίδιοι νόμοι. Με τον όρο «αδρανειακό» εννοούμε ότι το σύστημα ηρεμεί ή κινείται με σταθερή ταχύτητα[1]. Όσον αφορά την κλασική… Read More ›
Η μάζα των βαρυτονίων θα μπορούσε να εξηγήσει την σκοτεινή ενέργεια;
Η Claudia de Rham, θεωρητική φυσικός στο Imperial College, διατύπωσε μια θεωρία που θα μπορούσε να εξηγήσει την επιταχυνόμενη διαστολή του σύμπαντος Το σύμπαν όχι μόνο διαστέλλεται, αλλά διαστέλλεται επιταχυνόμενα. Ενώ η διαστολή του σύμπαντος αποδίδεται στην Μεγάλη Έκρηξη που… Read More ›
Ανιχνεύθηκαν για δεύτερη φορά βαρυτικά κύματα από σύγκρουση αστέρων νετρονίων
Για δεύτερη φορά ανιχνεύθηκαν στη Γη βαρυτικά κύματα που, κατά πάσα πιθανότητα, προέρχονταν από ένα μακρινό ασυνήθιστο κατακλυσμικό συμβάν, τη σύγκρουση δύο αστέρων νετρονίων. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε η διεθνής ερευνητική κοινοπραξία των παρατηρητηρίων LIGO και VIRGO από ΗΠΑ-Ευρώπη, αντίστοιχα…. Read More ›
Πρόσωπο με πρόσωπο με τον Αϊνστάιν
Συνέντευξη του Αμερικανού αστροφυσικού Shep Doeleman Της Βάσως Μιχοπούλου Ο Αμερικανός αστροφυσικός Shep Doeleman έφτασε από τους πρώτους στο πολιτιστικό κέντρο Radyalsystem στις όχθες του ποταμού Spree, στο ανατολικό Βερολίνο το πρωί της 9ης Νοεμβρίου. Ήταν ένας από τους επιστήμονες-… Read More ›
Πώς ο Αϊνστάιν έγινε ο πρώτος σούπερ σταρ της Φυσικής
RON COWEN / THE NEW YORK TIMES Στις αρχές του 1919, δύο ομάδες Βρετανών αστρονόμων ξεκίνησαν μια αποστολή σε μακρινές περιοχές του πλανήτη, για να παρατηρήσουν μια ηλιακή έκλειψη. Η ανακάλυψή τους άλλαξε μεμιάς τον τρόπο με τον οποίο οι… Read More ›
Πέντε παρανοήσεις σχετικά με τις μαύρες τρύπες
Οι πιο κοινές παρανοήσεις σχετικά με τις μαύρες τρύπες είναι ότι: (1) οι μαύρες τρύπες σχηματίζονται μόνο από την κατάρρευση των άστρων (2) έχουν τεράστιες μάζες (3) είναι πάρα πολύ πυκνές (4) η βαρύτητά τους απορροφά τα πάντα και (5)… Read More ›
Ψάχνοντας για «τρίχες» κατά τη συγχώνευση μαύρων τρυπών
Μια μαύρη τρύπα που προκύπτει από την συγχώνευση δυο μικρότερων μαύρων τρυπών υπάρχει για τα πρώτα λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου σε μια παραμορφωμένη κατάσταση. Καθώς η γεωμετρία σταθεροποιείται, εκπέμπεται μια βαρυτική κυματομορφή, το σχήμα της οποίας μεταφέρει πληροφορίες σχετικά με… Read More ›
Οι σχετικές μας ταχύτητες
Σύμφωνα με το βίντεο που ακολουθεί, η ταχύτητα περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της (ενός σημείου της στον ισημερινό) είναι 0,46 km/s, η ταχύτητα περιφοράς της Γης γύρω από τον Ήλιο 29,8 km/s, η ταχύτητα περιφοράς του Ήλιου… Read More ›
Η ερμηνεία της μεγαλύτερης «γκάφας» του Αϊνστάιν (βίντεο)
Όταν ο Αϊνστάιν το 1916 διατύπωσε την Γενική Θεωρία της Σχετικότητας το σύμπαν θεωρείτο στατικό. Για να αποφύγει την κατάρρευση του σύμπαντος εξαιτίας της βαρυτικής έλξης μεταξύ των μαζών, ο Αϊνστάιν εισήγαγε έναν επιπλέον όρο στις εξισώσεις του. Αυτός ο… Read More ›
Η σχετικότητα των ηλεκτρικών και των μαγνητικών πεδίων
H δύναμη που δέχεται ένα ηλεκτρικό φορτίο σε ηλεκτρομαγνητικό πεδίο δεν εξαρτάται μόνο από τη θέση του φορτίου στο χώρο αλλά και από την ταχύτητά του: όπου η ένταση του ηλεκτρικού πεδίου και η ένταση του μαγνητικού πεδίου. Η δύναμη… Read More ›
Kip Thorne: Ένα ταξίδι μέσα σε μια σκουληκότρυπα θα ήταν θανατηφόρο
Την άποψη ότι ένα πιθανό ταξίδι μέσα σε μια σκουληκότρυπα (wormhole), μια σήραγγα που συνδέει δύο απομακρυσμένα σημεία του χωροχρόνου, θα ήταν όχι απλά επικίνδυνο αλλά θανατηφόρο, εκφράζει στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο Νομπελίστας της Φυσικής, Kip Thorne. Με αφορμή… Read More ›
Κοσμολογία, Μαύρες Τρύπες και Ουίσκι
PINT OF SCIENCE FESTIVAL Το Pint of Science, μετά την πρώτη επαφή με το ελληνικό κοινό, επανέρχεται για δεύτερη χρονιά στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, ενώ για πρώτη φορά ανοίγει πανιά για το Ηράκλειο, τη Σέριφο και τον Βόλο. Τι είναι το… Read More ›
Βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση μαύρης τρύπας με άστρο νετρονίων
Οι ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO και Virgo ανίχνευσαν σήματα προερχόμενα από την καταβρόχθιση ενός άστρου νετρονίων από μια μαύρη τρύπα. Αν επιβεβαιωθεί το γεγονός θα είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται βαρυτικά κύματα από την συγχώνευση ενός τέτοιου δυαδικού συστήματος… Read More ›
Διαλέξεις του νομπελίστα Kip Thorne στην Ελλάδα
… στις 23 Μαΐου στην Αθήνα (Ίδρυμα Ευγενίδου) και στις 24 Μαΐου 2019 στη Θεσσαλονίκη (ΑΠΘ). Σύντομα θα ανακοινωθούν περισσότερες λεπτομέρειες (… αν και οι φήμες λένε ότι έρχεται απλά για να πάρει πίσω την καρέκλα του! ) (νεώτερη ενημέρωση)… Read More ›