… του 21ου αιώνα Mε το ξεκίνημα της νέας χιλιετίας, το έτος 2000, οι φυσικοί δημιούργησαν μια λίστα με τα δέκα σημαντικότερα άλυτα προβλήματα στον τομέα τους. Έκτοτε πέρασαν 25 χρόνια. Άραγε υπήρξε κάποια πρόοδος όσον αφορά την επίλυσή τους;… Read More ›
ΦΥΣΙΚΗ
Νόμπελ Φυσικής 2025: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών
Στα 100 γενέθλια της κβαντομηχανικής, το βραβείο Νόμπελ 2025 στην Φυσική απονεμήθηκε στους John Clarke, Michel H. Devoret και John M. Martinis για την ανακάλυψη του φαινομένου της κβαντικής σήραγγας και της κβάντωσης ενέργειας σε ένα μακροσκοπικό (υπεραγώγιμο) ηλεκτρικό κύκλωμα (Διαβάστε σχετικά: ‘Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025‘ και ‘Μια… Read More ›
Σπαζοκεφαλιές Φυσικής, Λογικής, Μαθηματικών
… σε ένα βιβλίο-παχνίδι που ακονίζει το μυαλό Παραθέτουμε τις δυο σπαζοκεφαλιές που σχετίζονται με τα δύο σκίτσα του εξωφύλλου: 47. Τί ώρα είναι;Το ρολόι της εκκλησίας ενός χωριού χτυπά τις ακέραιες ώρες τόσες φορές όσο δείχνει ο ωροδείκτης και… Read More ›
Πόσες θεμελιώδεις μονάδες χρειάζεται εντέλει η Φυσική;
Στο Διεθνές Σύστημα Μονάδων υπάρχουν επτά θεμελιώδεις μονάδες: το δευτερόλεπτο, το μέτρο, το χιλιόγραμμο, το αμπέρ, το κέλβιν, το mole και η καντέλα. Σχεδόν όλοι συμφωνούν ότι οι τέσσερις τελευταίες, αυστηρά μιλώντας, δεν είναι απαραίτητες· μπορούν να υπολογιστούν από τις… Read More ›
Ο χαμένος πλανήτης που δημιούργησε την Σελήνη
Σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Science [The Moon-forming impactor Theia originated from the inner Solar System], ο πλανήτης Θεία, του οποίου η αρχέγονη σύγκρουση με την Γη πιθανότατα δημιούργησε τη Σελήνη, προήλθε από το εσωτερικό του ηλιακού μας συστήματος… Read More ›
Μαθήματα από τη Γεωλογία για τον Άνθρωπο: Όταν η πίεση δημιουργεί διαμάντια
Δεν μπορεί αυτή να είναι μια βαθιά μεταφορά για τον άνθρωπο; Μπροστά στην πίεση, έχουμε δύο επιλογές: να θρυμματιστούμε ή να “ανακρυσταλλωθούμε”. Στη φύση, η πίεση δεν είναι μόνο απειλή, είναι και δημιουργός. Στα έγκατα της Γης, εκεί όπου οι… Read More ›
Βέρνερ φον Μπράουν και απλή Φυσική
O Βέρνερ φον Μπράουν (Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun, 1912-1977) ήταν Γερμανός μηχανικός με σημαντική συμβολή στη δημιουργία των βαλλιστικών πυραύλων στη ναζιστική Γερμανία και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στις ΗΠΑ ,στην κατασκευή των πυραύλων που θα μετέφεραν τους αστροναύτες στη Σελήνη. Το 1932,… Read More ›
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2025
(νεώτερη ενημέρωση)Το βραβείο Νόμπελ 2025 στην Φυσική απονεμήθηκε στους John Clarke, Michel H. Devoret και John M. Martinis «για την ανακάλυψη του μακροσκοπικού φαινομένου κβαντομηχανικής σήραγγας (macroscopic quantum tunnelling) και της κβάντωσης ενέργειας σε ένα ηλεκτρικό κύκλωμα» Οι βραβευθέντες χρησιμοποίησαν μια σειρά πειραμάτων για… Read More ›
Ανδρέας Θεοφίλου (1940-2025)
Με βαθιά συγκίνηση ανακοινώνεται ο θάνατος του διακεκριμένου θεωρητικού φυσικού Ανδρέα Θεοφίλου, ενός φυσικού που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στην ελληνική και διεθνή επιστημονική κοινότητα. Έφυγε από τη ζωή χθες, Κυριακή 5 Οκτωβρίου, σε ηλικία 85 ετών, ύστερα από μακρά μάχη με προβλήματα… Read More ›
Ποιά είναι πέντε κορυφαία βραβεία Νόμπελ Φυσικής του 21ου αιώνα;
Περιμένοντας την ανακοίνωση του βραβείου Νόμπελ Φυσικής 2025 την Τρίτη 7 Οκτωβρίου, το περιοδικό Physics World επιλέγει τα σημαντικότερα βραβεία Νόμπελ στη Φυσική του 21ου αιώνα με τα εξής κριτήρια: ● είναι εύκολο να κατανοηθούν ● εμπεριείχαν ένα πειραματικό ή θεωρητικό επίτευγμα υψηλής… Read More ›
Επιστημονική Ομάδα Φυσικών Επιστημών ΙΕΠ χωρίς Φυσικό!
Υπάρχουν Χημικός, Βιολόγος, Γεωλόγος, αλλά όχι Φυσικός Το πρόβλημα της συνάντησης δυο κινητών, είναι από τα παλιότερα που υπήρχαν στα βιβλία Φυσικής. Είναι από τα ομορφότερα θέματα Κινηματικής, αλλά και ένα ουσιαστικό θέμα στις καθημερινές μετακινήσεις. Σε αυτές μπορεί να… Read More ›
Τα 5 μεγάλα προβλήματα της Φυσικής
Σε πόσο χρόνο θα λυθούν; Πώς θα ενοποιηθεί η κβαντομηχανική με την βαρύτητα; Τι είναι η σκοτεινή ύλη και η σκοτεινή ενέργεια; Ποιά είναι η προέλευση του σύμπαντος; Είναι δυνατή μια φυσική θεωρία των πάντων; Σύμφωνα με την Sabine Hossenfelder… Read More ›
Υπάρχουν νετρίνα με αρνητική μάζα;
Τα νετρίνα είναι ηλεκτρικά ουδέτερα στοιχειώδη σωματίδια και το γεγονός ότι διαθέτουν μικρή μεν, αλλά όχι μηδενική μάζα, αποτελεί την μοναδική αναμφισβήτητη ρωγμή του Καθιερωμένου Πρότυπου των στοιχειωδών σωματιδίων, σύμφωνα με το οποίο τα νετρίνα έχουν μηδενική μάζα. Προσφάτως, εμφανίστηκαν κάποιες δημοσιεύσεις… Read More ›
Εγκώμιο στη βραδύτητα
«Σπεύδε βραδέως» έλεγε ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος, εγκωμιάζοντας την ικανότητα να ενεργεί κανείς με προσοχή και σύνεση, χωρίς να βιάζεται. Μπορεί ο αυτοκράτωρ να μην είχε ιδέα για το φυσικό μέγεθος που ονομάζεται βραδύτητα, αλλά σίγουρα θα το… Read More ›
Ο μεγαλύτερος φυσικός που παραμένει σχεδόν άγνωστος
Ποιός είναι ο μεγαλύτερος όλων των φυσικών; Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σκεφτήκατε τον Ισαάκ Νεύτωνα ή τον Άλμπερτ Αϊνστάιν. Και δικαίως. Ο Νεύτωνας είναι αναμφισβήτητα ο πατέρας της φυσικής και του λογισμού, ενώ το πρόσωπο του Αϊνστάιν είναι ουσιαστικά συνώνυμο… Read More ›
Το Βραβείο Νόμπελ τρελής Φυσικής 2025
Τα βραβεία Νόμπελ της τρελής επιστήμης (Ig Nobel) δίνονται σε αντισυμβατικές μελέτες και ανακαλύψεις, πολλές από τις οποίες δημοσιεύονται ακόμα και σε σοβαρά επιστημονικά περιοδικά. Mε σύνθημα «πρώτα σε κάνουν να γελάσεις, μετά να σκεφθείς», τα βραβεία Ig απονέμονται από… Read More ›
Ποιό είναι το μικρότερο σωματίδιο στο σύμπαν;
Η απάντηση σε αυτό το φαινομενικά απλό ερώτημα δεν είναι τόσο εύκολη Τα πρωτόνια και τα νετρόνια που συμμετέχουν στον σχηματισμό των πυρήνων των ατόμων, τα φωτόνια που αντιλαμβανόμαστε ως φως και τα ηλεκτρόνια που δημιουργούν την ροή του ηλεκτρικού ρεύματος, είναι… Read More ›
Η φυσική των ελεύθερων βολών του Γιάννη Αντετοκούνμπο
… στον αγώνα της εθνικής μπάσκετ για μετάλλιο Η εθνική μπάσκετ βρίσκεται μετά από 16 χρόνια στην τετράδα ενός ευρωμπάσκετ. Απόψε αγωνίζεται εναντίον της Τουρκίας και μεθαύριο θα αντιμετωπίσει ή την Γερμανία ή την Φινλανδία. Κρίσιμο ρόλο στην κατάκτηση του μεταλλίου… Read More ›
Σάββας Δημόπουλος: Από την Κωνσταντινούπολη στο Στάνφορντ
… και την καταξίωση στον χώρο της Σωματιδιακής Φυσικής. Ο Σάββας Δημόπουλος, «ένας από πιο οξυδερκείς κατασκευαστές μοντέλων σωματιδιακής φυσικής των τελευταίων ετών» , πριν από μερικά χρόνια είχε δώσει συνέντευξη στον David Zierler, όταν ο Zierler ήταν συνεργάτης του… Read More ›
Ευτύχης Μπιτσάκης (1927 – 2025)
Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών ο φυσικός-χημικός και φιλόσοφος Ευτύχης Μπιτσάκης. Ο Ευτύχης Μπιτσάκης γεννήθηκε στο Κάδρος του Δήμου Καντάνου της Κρήτης. Σπούδασε Χημεία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, Θεωρητική Φυσική και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού. Ήταν διδάκτορας της… Read More ›
Η ζούγκλα της επιστημονικής έρευνας
Τα πιο ορατά προβλήματα στην επιστημονική έρευνα είναι κατά κάποιο τρόπο τα λιγότερο σημαντικά. Για παράδειγμα, τα «πειραγμένα» πειραματικά δεδομένα και η λογοκλοπή συνήθως αποκαλύπτονται και γίνονται πρωτοσέλιδα. Όμως υπάρχουν και οργανωμένες απάτες. Περιλαμβάνουν δίκτυα που πωλούν παραπομπές σε δημοσιεύσεις ψευδοεπιστημόνων… Read More ›
Φυσική Θερινής Νυκτός
Δέκα από τα μεγαλύτερα Παράδοξα και άλυτα Προβλήματα της Φυσικής που μπορούν να προκαλέσουν ατέρμονες συζητήσεις, ειδικά στις θερμές καλοκαιρινές νύχτες, όταν δεν μας κολλάει ο ύπνος: 1. Εγκέφαλοι Boltzmann Όταν αναφερόμαστε σε «εγκέφαλο Boltzmann», εννοούμε έναν παρατηρητή που εμφανίζεται… Read More ›
Το Πείραμα του Εμπεδοκλή
Πριν από 2500 χρόνια, οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούσαν ότι φυσώντας με το στόμα τους δημιουργούσαν τον αέρα, και νόμιζαν ότι ο άνεμος ήταν η ανάσα των θεών. Η ιδέα του αέρα ως στατικού αλλά αόρατου υλικού που γεμίζει τον χώρο,… Read More ›
Ένα πρόβλημα φυσικής για την παραλία
Ένας κατακόρυφος αγώνας ανόδου-καθόδου, με ή χωρίς αντίσταση του αέρα Πετάμε μια μπάλα κατακόρυφα προς τα πάνω και η μπάλα επιστρέφει στο σημείο εκτόξευσης. Αν Τ είναι ο συνολικός χρόνος κίνησης όταν δεν υπάρχει αντίσταση του αέρα και Τ’ ο… Read More ›
24 ώρες μείον 1,34 χιλιοστά του δευτερολέπτου
Τόση ήταν χτες η διάρκεια μιάς πλήρους περιστροφής της Γης γύρω από τον άξονά της. Έτσι η ημέρα της 22ας Ιουλίου 2025, είχε την τρίτη πιο σύντομη διάρκεια από το 1973, όταν άρχισαν αυτού του είδους οι μετρήσεις με την… Read More ›
Δημήτρης Χριστοδούλου, ένας μεγάλος μαθηματικός
Από τον Γιώργο Λ. Ευαγγελόπουλο – the books’ journal, τεύχος166, Ιούλιος 2025 Ο Δημήτρης Χριστοδούλου είναι κορυφαίος σύγχρονος μαθηματικός. Μετά τη σπουδαία συνεισφορά των Αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών στον δυτικό πολιτισμό, δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστήριξαν – μεταξύ τους και… Read More ›
Τρεις θεωρίες φυσικής και δύο κατηγορίες φυσικών
Ο 20ός αιώνας είδε τη γέννηση τριών φυσικών θεωριών που αποτελούν πλέον τα θεμέλια της σύγχρονης φυσικής. Αυτές είναι η κβαντομηχανική, η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν και το καθιερωμένο προτυπο της σωματιδιακής φυσικής. Από αυτές τις τρεις θεωρίες, η… Read More ›
Τι είναι χρόνος;
Κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος του 4ου συνεδρίου βαρύτητας στο Λονδίνο το 1965, ο A. Z. Petrov περπατούσε κατά μήκος του Τάμεση με τον V. A. Fock. Φοβούμενος ότι θα αργούσαν στην επανέναρξη του συνεδρίου, καθώς δεν είχε μαζί του… Read More ›
Τι σημαίνει GBU-57/B;
GBU-57/B είναι η μόνη βόμβα που θα μπορούσε να καταστρέψει τις υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν – 100 μέτρα κάτω από το έδαφος Τα τρία πρώτα γράμματα στο όνομα της βόμβας GBU-57/B είναι τα αρχικά της φράσης «guided bomb unit=μονάδα… Read More ›
Ο εμπλουτισμός του ουρανίου
… και η επίθεση του Ισραήλ στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν Στις 13 Ιουνίου 2025, το Ισραήλ βομβάρδισε την πυρηνική (και όχι μόνο) υποδομή του Ιράν. Ο βασικός στόχος του ήταν να σταματήσει το πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικής βόμβας από το… Read More ›
Tα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων Φυσικής 2025
Δείτε τα θέματα στο μάθημα της Φυσικής των πανελλαδικών εξετάσεων 2025 ΕΔΩ Ακολουθούν ενδεικτικές απαντήσεις:
Ο Νεύτωνας στο χρηματιστήριο
Το ημερολόγιο έγραφε 21 Απριλίου 1720. Οι δρόμοι του Λονδίνου γεμίζουν με μικροεπενδυτές, μεγαλοκερδοσκόπους και αργυραμοιβούς που στοιβάζονται σαν τα πρόβατα στη σφαγή. Κανείς τους δεν φαντάζεται ότι το σύστημα που αποθεώνουν ετοιμάζεται να καταρρεύσει με πάταγο. Ούτε ο μεγάλος… Read More ›
Πόσες ημέρες αντέχουν τα κόκκινα αυγά εκτός ψυγείου;
Έχουμε συνηθίσει να βάφουμε τα παραδοσιακά κόκκινα αυγά λίγες ημέρες πριν το Πάσχα, και κατά πάσα πιθανότητα να τα αφήνουμε αρκετές ημέρες εκτός ψυγείου. Πόσο υγιεινή είναι όμως η κατανάλωση των βραστών αυγών μετά από τόσες ημέρες; Για να υπολογιστούν… Read More ›
Οι σπινθήρες που δημιούργησαν την ζωή
Τα φορτισμένα σταγονίδια νερού δημιουργούν σπινθήρες εξαιτίας των οποίων ξεκινά ο σχηματισμός οργανικών μορίων Η αρχέγονη Γη, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, περιείχε όλα τα αέρια που χρειάζονται για να προκύψουν τα δομικά υλικά της ζωής, όπως τα αμινοξέα. Όμως για… Read More ›
Η αυθόρμητη διάσπαση των πρωτονίων στον χώρο και τον χρόνο
Διασπάται (αυθορμήτως) το πρωτόνιο; Ενώ αυτή ήταν η προκλητική πρόβλεψη των Μεγάλων Ενοποιημένων Θεωριών (GUTs) που αναπτύχθηκε στις δεκαετίες του 1970 και του 1980, οι πειραματικοί φυσικοί την απέκλεισαν – ή μάλλον, έθεσαν ένα κατώτερο όριο στην μέση διάρκεια ζωής… Read More ›
Μια φυσική ιστορία του μέλλοντος
Οι νόμοι της βιολογίας και το πεπρωμένο της ανθρωπότητας Κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης ένα εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο που περιγράφει με τρόπο κατανοητό για τους μη ειδικούς, τις βασικές αρχές της εξελικτικής οικολογίας. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα,… Read More ›
Η μη αναμενόμενη αφθονία κοσμογονικού βηρυλλίου-10
… στον βυθό του Ειρηνικού Ωκεανού Το βηρύλλιο είναι το χημικό στοιχείο που πέρα από τη δύσκολη ορθογραφία του, είναι ένα ανοιχτόχρωμο, δύστηκτο, αδιάλυτο ελαφρό μέταλλο που έχει γλυκιά γεύση. Προσοχή όμως, μην το δοκιμάσετε – είναι πολύ τοξικό(*). Από… Read More ›
Πώς το θεώρημα της Νέδερ έφερε επανάσταση στη Φυσική
Η Emmy Noether απέδειξε ότι οι θεμελιώδεις φυσικοί νόμοι είναι μια συνέπεια απλών συμμετριών. Έναν αιώνα αργότερα, οι ιδέες της συνεχίζουν να διαμορφώνουν τη φυσική. Το φθινόπωρο του 1915, τα θεμέλια της φυσικής άρχισαν να ραγίζουν. Η νέα θεωρία για… Read More ›
Σχετικά με το «σεισμικό σμήνος» στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού
(…) Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά την 6η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 110 σεισμοί, εκ των οποίων 18 με μεγέθη M≥4.0 και 5 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε… Read More ›
Που βρίσκεται το επίκεντρο του σεισμού;
Μπορεί κανείς να αναζητήσει τα μεγέθη και τα επίκεντρα των σεισμων σε πραγματικό χρόνο ΕΔΩ:earthquake.usgs.gov ή ΕΔΩ: seismoi.gr ή ΕΔΩ: geophysics.geol.uoa.gr ΆσκησηΤα σεισμικά κύματα είναι τριών ειδών: τα διαμήκη πρωτογενή P με ταχύτητα διάδοσης στον ανώτερο φλοιό της γης υP~6… Read More ›
Σχετικά με τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Σαντορίνης
Τι λένε οι σεισμολόγοι Σύμφωνα με τον σεισμολόγο Κώστα Παπαζάχο: «Από το απόγευμα της 26ης Ιανουαρίου έχουμε μία πολύ έντονη σεισμική δραστηριότητα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού, στην περιοχή της Ανύδρου. Η δραστηριότητα αυτή περιλαμβάνει πάνω από 100 σεισμούς που έχουν… Read More ›
Ο κρατικός υλισμός
Στη φιλοσοφική επεξεργασία του Βλαντίμιρ Ίλιτς Ουλιάνοφ, γνωστού ως Λένιν, η νίκη της Ρωσικής Επανάστασης αποτελούσε τη σαφέστερη απόδειξη της υπεροχής του υλισμού έναντι του ιδεαλισμού. Τα δύο ρεύματα ρεύματα σκέψης είχαν αντιπαρατεθεί και είχαν πολεμήσει το ένα το άλλο… Read More ›
Ζούμε σε ένα ιδιαίτερο μέρος του σύμπαντος;
Σύμφωνα με ένα δόγμα που οι φυσικοί αποκαλούν κοσμολογική αρχή το σύμπαν σε μεγάλες κλίμακες γίνεται ομογενές (δηλαδή είναι παντού ομοιόμορφο) και ισότροπο (δηλαδή φαίνεται ίδιο προς κάθε κατεύθυνση)*. Αυτό σημαίνει η θέση μας στο σύμπαν δεν είναι σε καμία… Read More ›
Ένας φυσικός μπαίνει σε ένα μπαρ
… κάθεται σε μια θέση, βγάζει μερικά κέρματα από την τσέπη του και ελέγχει αν φτάνουν για έναν καφέ. Καθώς μετακινεί νευρικά μερικά από αυτά, παρατηρεί κάτι ενδιαφέρον: όταν κυλάει ένα νόμισμα γύρω από ένα άλλο ίσου μεγέθους, το πρώτο… Read More ›
Βασίζεται η ζωή στους γνωστούς νόμους της φυσικής;
Προς έναν δεύτερο θερμοδυναμικό νόμο για τους ζωντανούς οργανισμούς Μια νέα θεωρία που σχετίζεται με τον δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής περιγράφει την κίνηση των ζωντανών βιολογικών συστημάτων, περιλαμβάνοντας την κυτταρική μετανάστευση μέχρι και τα πουλιά που ταξιδεύουν. Το 1944, ο… Read More ›
Μπορούμε να σκάψουμε μια τρύπα που διέρχεται από το κέντρο της Γης και φτάνει στην άλλη πλευρά της;
Μια κλασική ερώτηση φυσικής, που μάλλον δεν θα μπει ποτέ στις πανελλαδικές εξετάσεις, είναι η εξής: «Πόσο χρόνο χρειάζεται ένα αντικείμενο να διασχίσει υποθετικό τούνελ, που διέρχεται από το κέντρο της Γης, πέφτοντας ελεύθερα από το ένα άκρο στο άλλο;»… Read More ›
Μπορούν οι κατσίκες ή άλλα ζώα να προβλέψουν σεισμούς και ηφαιστειακές εκρήξεις;
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 η αισιοδοξία σχετικά με την επιτυχή πρόβλεψη σεισμών έφτασε στο αποκορύφωμά της, όταν οι κινέζοι ανακοίνωσαν πως είχαν προβλέψει με επιτυχία έναν πραγματικά μεγάλο και καταστροφικό σεισμό. Στις 4 Φεβρουαρίου 1975 ένας σεισμός μεγέθους… Read More ›
Η γέννηση της αιτιοκρατίας με τη φιλοσοφία στην Ελλάδα
… κορυφαίας σημασίας για την εξέλιξη της ανθρωπότητας «Το Ελληνικό Θαύμα, δηλαδή η γέννηση της φιλοσοφίας και των επιστημών, βασίστηκε στη θεωρητική επιστημονική σκέψη και ιδίως στα θεωρητικά μαθηματικά», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Ξενοφών Μουσάς, αστρονόμος, καθηγητής Φυσικής του Διαστήματος… Read More ›
Ψυχανάλυση και φυσικές επιστήμες
Στις εργασίες μου των τελευταίων χρόνων (Πέρα από την αρχή της ηδονής, Ψυχολογία των μαζών και ανάλυση του Εγώ και το Αυτό), άφησα ελεύθερη την από καιρό καταπιεζόμενη ροπή μου προς την εικοτολογική θεώρηση και συνέλαβα ένα άλλο είδος λύσης… Read More ›
Ύλη – Η υπέροχη ψευδαίσθηση
Από τι είμαστε φτιαγμένοι; Τι συγκρατεί τα υλικά σώματα; Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη γήινη και την ουράνια ύλη, αυτή που συνθέτει τον Ήλιο και τα άλλα αστέρια; Όταν ο Δημόκριτος, μεταξύ 5ου και 4ου αιώνα π.Χ., είπε ότι είμαστε φτιαγμένοι… Read More ›
Είναι η ανθρωπότητα πιο χαζή από μια αποικία ζυμομυκήτων;
Επιστήμη είναι η αυτογνωσία μέσα από την παρατήρηση της φύσης (1) Η ζύμη ή μαγιά συνίσταται από τους πιο γνωστούς μονοκύτταρους οργανισμούς, τους ζυμομύκητες (Saccharomyces cerevisiae). Οι ζυμομήκυτες αν αφεθούν στην τύχη τους θα καταναλώσουν όλους τους διαθέσιμους πόρους και… Read More ›
Διεθνής Ολυμπιάδα Φυσικής 2024
Η Ολυμπιάδα Φυσικής 2024, διεξήχθη από 21 έως 29 Ιουλίου 2024 στην πόλη Ισφαχάν του Ιράν. Τα θέματα που τέθηκαν ήταν δύσκολα, όπως για παράδειγμα το πρόβλημα που ακολουθεί: Απάντηση: Για να δείτε τα όλα τα προβλήματα και τις απαντήσεις… Read More ›
Μικρόβια μετατρέπουν το τοξικό μονοξείδιο του άνθρακα σε πολύτιμο βιοκαύσιμο
Τα μικρόβια πεινούν. Όλη την ώρα. Και ζουν παντού, σε τεράστιους αριθμούς. Μπορεί να μην τα βλέπουμε με γυμνό μάτι, αλλά βρίσκονται σε χώματα, λίμνες, ωκεανούς, υδροθερμικές οπές, στα σπίτια μας, ακόμη και μέσα και πάνω στο σώμα μας. Και δεν κάνουν… Read More ›
Τι είναι ο λιθοσφαιρικός σταλαγμός;
Το φαινόμενο που είναι γνωστό ως λιθοσφαιρικός σταλαγμός (lithospheric dripping), συμβαίνει όταν μάζες πετρωμάτων αποσπώνται από το κατώτερο τμήμα του φλοιού και βυθίζονται στον υποκείμενο μανδύα που είναι πιο ρευστός. Γιατί ο γήινος φλοιός βυθίζεται κάτω από την Τουρκία Μια… Read More ›
Ο μετεωρίτης που χτύπησε τη Γη κι «έβρασε» τους ωκεανούς
Το σαρωτικό χτύπημα πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια προκάλεσε θεαματικές αλλαγές στον πλανήτη Γη Ένας τεράστιος μετεωρίτης (S2) που εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2014 φέρεται να προκάλεσε τσουνάμι μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο στη γνωστή γήινη ιστορία, «έβρασε» τους ωκεανούς… Read More ›
Πώς ένα χαζό κομμάτι ύλης αποκτά νοημοσύνη;
Η εντυπωσιακότερη εξέλιξη τα τελευταία 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια από την Μεγάλη Έκρηξη μέχρι σήμερα, είναι ότι τα άτομα της ύλης αυτοοργανώθηκαν, ώστε να προκύψουν όντα με νοημοσύνη και αυτεπίγνωση. Όντα που μεταξύ πολλών άλλων μπορούν να θυμούνται, να υπολογίζουν, να… Read More ›
Τζέφρι Χίντον: Εγκατέλειψε την Φυσική στο πρώτο έτος, αλλά βραβεύθηκε με Νόμπελ Φυσικής
«Δεν είμαι φυσικός, αλλά τρέφω μεγάλο σεβασμό για τη φυσική», δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Independent, ο Geoffrey E. Hinton, που βραβεύθηκε με το Νόμπελ 2024 στην Φυσική. «Εγκατέλειψα τη φυσική μετά το πρώτο έτος στο πανεπιστήμιο γιατί με δυσκόλευαν… Read More ›
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2024
(νεώτερη ενημέρωση)Το βραβείο Νόμπελ 2024 στην Φυσική απονεμήθηκε στους John J. Hopfield(Princeton University, NJ, Η.Π.Α) και Geoffrey E. Hinton (University of Toronto, Canada) «για θεμελιώδεις ανακαλύψεις και εφευρέσεις που επιτρέπουν την μηχανική μάθηση με τεχνητά νευρωνικά δίκτυα» Εκπαίδευσαν τεχνητά νευρωνικά… Read More ›
Το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Φυσικής
Την Παρασκευή, 4 Οκτωβρίου, ξεκινούν οι εργασίες του 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ιατρικής Φυσικής, το οποίο διοργανώνουν η Ένωση Φυσικών Ιατρικής Ελλάδος (ΕΦΙΕ) και η Ελληνική Εταιρεία Νανοτεχνολογίας στις Επιστήμες Υγείας (ΕΛΕΝΕΠΥ). Το Συνέδριο θα ολοκληρωθεί στις 6 Οκτωβρίου και οι… Read More ›
Πιθανοί υποψήφιοι για το Νόμπελ Φυσικής 2024
Η βρετανοαμερικανική εταιρεία αναλύσεων Clarivate δημοσίευσε την ετήσια λίστα με τους πιθανούς υποψήφιους για βραβείο Νόμπελ. Όσον αφορά το Νόμπελ Φυσικής πιθανολογεί μία από τις παρακάτω τρεις υποψηφιότητες: 1. Rafi Bistritzer, Pablo Jarillo-Herrero, και Allan H. MacDonald Για τις πρωτοποριακές… Read More ›
Από πού πάνε στο σύμπαν;
Φαίνεται πως είναι μια εξαιρετική στιγμή. Από τη μία, αντιμετωπίζουμε τρομακτικές προκλήσεις: κλιματική αλλαγή, πανδημίες, την απειλή πυρηνικού πολέμου. Από την άλλη, ως είδος, διαθέτουμε γνώσεις για τον κόσμο ―και το σύμπαν―γύρω μας πέρα από οτιδήποτε θα μπορούσαν να φανταστούν… Read More ›
Το Βραβείο Νόμπελ τρελής Φυσικής 2024
… και τα υπόλοιπα βραβεία Ig Nobel Το Βραβείο Νόμπελ τρελής Φυσικής 2024 απονεμήθηκε στον James Liao από το Πανεπιστήμιο της Φλόριντα για μια ολοκληρωμένη έρευνα πολλών δημοσιεύσεων σχετικά με τις κολυμβητικές ικανότητες μιας νεκρής πέστροφας! Παρακολουθείστε την ανακοίνωση και απονομή του βραβείου… Read More ›
Το διάγραμμα φάσης του ούζου
Οι κακές γλώσσες έλεγαν ότι κάποιοι μαθηματικοί του Πανεπιστημίου Loughborough συχνά-πυκνά τα κοπανάνε πίνοντας ούζο. Και για να μην χαρακτηριστούν ως «μπέκρουλες» χρησιμοποιούσαν την δικαιολογία ότι μελετούν το ‘Ouzo Effect’ – το θόλωμα του ούζου όταν σ’ αυτό προστίθεται νερό…. Read More ›
Γιατί οι επιστήμονες ανοίγουν τρύπες στον μανδύα της Γης
Η βαθύτερη γεώτρηση στον μανδύα της Γης. 2.900 χιλιόμετρα είναι το πάχος του γήινου φλοιού Ερευνητικό πλοίο που άνοιξε γεώτρηση στη μέση του Ατλαντικού ανέσυρε μια σχεδόν συνεχή στήλη πετρωμάτων με μήκος 1.268 μέτρα και διάμετρο 6,5 εκατοστά, το βαθύτερο δείγμα που… Read More ›
Ένα τεστ φυσικής για την παραλία
1. Ένα παγάκι επιπλέει σε ποτήρι με νερό. Μετά από αρκετή ώρα το παγάκι λιώνει: α. η στάθμη του νερού στο ποτήρι θα ανεβεί β. η στάθμη του νερού στο ποτήρι θα παραμείνει αμετάβλητη γ. η στάθμη του νερού στο… Read More ›
Η εξομολόγηση του 85χρονου Μαξ Πλανκ
«Η ευτυχία ενός επιστήμονα δεν είναι η κατοχή της αλήθειας, αλλά η ανακάλυψη της αλήθειας» O Max Planck είναι ο φυσικός που για να ερμηνεύσει την ακτινοβολία του μέλανος σώματος εισήγαγε την έννοια των κβάντωσης στην Φυσική. Προς τιμήν του… Read More ›
Μέσα στα σύννεφα
Τα μυστικά που κρύβουν τα σύννεφα αποκαλύπτουν τα πρώτα δεδομένα από την αποστολή EarthCARE Λιγότερο από έναν μήνα μετά την εκτόξευσή του, ο δορυφόρος EarthCARE του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) παρουσίασε τα πρώτα δεδομένα από ένα από τα όργανά του… Read More ›
Ανακοίνωση Προέδρων Τμημάτων Φυσικής για τα Θέματα Φυσικής των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2024
Oι Πρόεδροι των Τμημάτων Φυσικής (*) εκφράζουν τον πολύ έντονο προβληματισμό τους για τη λανθασμένη εικόνα που δίνουν για την Επιστήμη της Φυσικής τα θέματα των φετινών Πανελλαδικών εξετάσεων. H επιλογή των θεμάτων δεν δημιουργεί το παραμικρό πρόβλημα αξιοπιστίας των… Read More ›
Φυσικοί βρίσκουν έναν νέο τρόπο υπολογισμού του αριθμού π
Πολλές φορές η φυσική συν-πλέκεται με τα καθαρά μαθηματικά. Ένα ωραίο παράδειγμα είναι απόδειξη της σειράς Wallis που προσεγγίζει τον αριθμό π , μέσα από την επίλυση ενός προβλήματος κβαντομηχανικής (διαβάστε σχετικά: Η κβαντομηχανική προσέγγιση του αριθμού π). Στην περίπτωση αυτή… Read More ›
Ποιό ήταν το ευκολότερο ερώτημα στη Φυσική των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2024;
Προφανώς το ερώτημα Γ2 του τρίτου θέματος! Γιατί είναι το ευκολότερο; Διότι είναι το πρώτο πράγμα που μαθαίνει κάποιος που αποφασίζει να εμβαθύνει στην έννοια «κύμα», μια από τις πιο βασικές έννοιες της φυσικής. Με την απόδειξη αυτή ξεκινά την… Read More ›
Πέρα από την ασχήμια όλων αυτών των ασκήσεων
Αυτό που με τράβηξε στη Φυσική ήταν η υποψία ότι πέρα από τη θανατηφόρα πλήξη του μαθήματος που διδάσκονταν στο σχολείο, πίσω από την ηλιθιότητα όλων αυτών των ασκήσεων με μάζες δεμένες σε ελατήρια και μεταλλικές ράβδους που κινούνται σε… Read More ›
Tα θέματα των πανελλαδικών εξετάσεων Φυσικής 2024
Δείτε τα θέματα στο μάθημα της Φυσικής των πανελλαδικών εξετάσεων 2024 ΕΔΩ: (νεώτερη ενημέρωση)ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2024 από την ΕΕΦΜελετώντας τα θέματα του μαθήματος ΦΥΣΙΚΗ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ, στις ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ, παρατηρούμε ότι προέρχονται από μεγάλο εύρος της εξεταστέας ύλης… Read More ›
Τι απάντησε ο Στίβεν Χόκινγκ στην ερώτηση «εάν πιστεύει στον Θεό»
Ο Στίβεν Χόκινγκ μοιράστηκε τις απόψεις του για τον Θεό στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Σύντομες απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα». Μεταξύ άλλων ερωτημάτων στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του πραγματεύεται το αιώνιο ερώτημα: «Υπάρχει Θεός;». Ξεκινά την απάντησή του ως εξής:«Η… Read More ›
Οι 7 πιο παράξενες μαθηματικές συμπτώσεις στους νόμους της φύσης
Το σύμπαν φαίνεται να κυβερνάται από εξισώσεις και αριθμούς. Μερικές φορές εμφανίζονται κάποιες περίεργες και εντυπωσιακές σχέσεις χωρίς να υπάρχει κάποια θεωρητική αιτιολόγηση. Συνήθως αντιμετωπίζονται ως μαθηματικές συμπτώσεις, χωρίς κάποια βαθύτερη φυσική σημασία. Ή μήπως πρέπει να μην είμαστε τόσο… Read More ›
«Ο Πάπας του Γαλιλαίου»
Πριν από 400 χρόνια, τον Απρίλιο του 1624, ο κορυφαίος φυσικός φιλόσοφος Γαλιλαίος επισκέπτεται τη Ρώμη για να συγχαρεί τον φίλο του καρδινάλιο Maffeo Barberini για την εκλογή του σε Πάπα Ουρβανό Η’. Η εκλογή αυτού του πολύ φιλικού προσώπου… Read More ›
Για την αγάπη της φυσικής
Ο καθηγητής Walter Lewin, έγινε γνωστός από την διδασκαλία φυσικής στο MIT και τις απολαυστικές διαλέξεις του που κυκλοφορούν ελεύθερα στο διαδίκτυο εδώ και πολλά χρόνια (δείτε ΕΔΩ: Lectures by Walter Lewin. They will make you ♥ Physics). «Οι καθηγητές που κάνουν τη φυσική… Read More ›
Η τελετή απονομής των επιστημονικών βραβείων Όσκαρ 2024
Υπενθυμίζεται ότι το βραβείο Θεμελιώδους Φυσικής 2024 απονεμήθηκε στους:John Cardy (All Souls College, Oxford) και Alexander Zamolodchikov (Πανεπιστήμιο Stony Brook), «για την σημαντική συνεισφορά στη στατιστική φυσική και την κβαντική θεωρία πεδίου, με τις ποικίλες και ευρείες εφαρμογές σε διάφορους κλάδους… Read More ›
Ο κύκλος της διαμάχης του φωτός με τα σκότη
Πριν 2 μήνες κυκλοφόρησε το βιβλίο του Στέφανου Τραχανά «Ο Κύκλος». Με αφορμή το νέο βιβλίο του παρουσιάζουμε τη συνέντευξη που ακολουθεί. Σε αυτήν ο συγγραφέας διατείνεται ότι σήμερα: «η βασική σύγκρουσή είναι ανάμεσα στον ρεαλισμό και τον σχετικισμό, και… Read More ›
Χάιντεγκερ και Φυσική
Ο Martin Heidegger είναι ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους του 20ου αιώνα και θεωρείται εκπρόσωπος του φιλοσοφικού κινήματος που ονομάζεται υπαρξισμός. Ο υπαρξισμός που ξεκίνησε από τον Kierkegaard, εκφράστηκε από τους Karl Jaspers, Gabriel Marcel, τον Sartr και τον ίδιο… Read More ›
Οι φυσικές και μεταφυσικές προϋποθέσεις της επιστήμης
Ένας αιώνας μεγάλων επιστημονικών ανακαλύψεων αλλά και φιλοσοφικών-επιστημολογικών ανατροπών Από το 1930 μέχρι το 1960 στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια σκηνή του επιστημονικού υπερθεάματος κυριαρχεί το νέο και ιδιαίτερα επιθετικό επιστημολογικό πρόγραμμα του «λογικού θετικισμού» ή «νεοθετικισμού», το οποίο ήθελε… Read More ›
Στέφανος Τραχανάς: Η παρουσίαση του νέου βιβλίου του
… στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 18 Απριλίου 2024 στις 19:00 Εκκινώντας από τη βασική παραδοχή ότι η γνώση είναι πάνω από όλα πηγή χαράς και απελευθέρωσης για τον άνθρωπο, ο Στέφανος Τραχανάς, Φυσικός επιστήμονας και πανεπιστημιακός δάσκαλος, έχει πρωτοστατήσει… Read More ›
Γιατί εγκατέλειψα την ακαδημαϊκή καριέρα
Η γερμανίδα φυσικός Sabine Hossenfelder δημοσίευσε χτες στο youtube – κατά λάθος ;), ένα νέο βίντεο, όπου αφηγείται λεπτομερώς την διαδρομή της στον ακαδημαϊκό χώρο της θεωρητικής φυσικής, εξηγώντας ποια είναι τα προβλήματα με το συμβατικό σύστημα χρηματοδότησης της έρευνας και… Read More ›
Γιατί δεν έπεσε ο ουρανοξύστης Taipei 101
… στον πρόσφατο σεισμό των 7,4 Ρίχτερ στην Ταϊβάν Η Ταϊβάν «χόρεψε» χθες στον σεισμό των 7,4 Ρίχτερ, στον ισχυρότερο σεισμό που έχει ποτέ ζήσει μετά το 1999. Εννέα άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και περισσότεροι από 1.000 τραυματίστηκαν. Μέσα στο χάος και… Read More ›
Η τερατώδης έκρηξη στο ηφαίστειο της Σαντορίνης πριν από 1300 χρόνια
Μια υποβρύχια έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, που συνέβη το 726 μ.Χ. και ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι πίστευε μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα, έφεραν στο φως έρευνες διεθνούς ωκεανογραφικής αποστολής. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Nature Geoscience». Σύμφωνα με… Read More ›
Κλίμακες μήκους και χρόνου στη φύση
(α) Στο πάνω διάγραμμα βλέπουμε σε λογαριθμική κλίμακα, το μέγεθος του ανθρώπινου σώματος (~1m) να βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης μεταξύ των μεγεθών των υποατομικών σωματιδίων και του Γαλαξία μας. (β) Στην λογαριθμική κλίμακα του κάτω διαγράμματος, θεωρώντας ότι… Read More ›
Δεν άρχισε ακόμα η γεωλογική περίοδος της κυριαρχίας του ανθρώπου
Δεν μπήκαμε στην Ανθρωπόκαινο εποχή – Η ανθρωπότητα εξακολουθεί να βρίσκεται στην Ολόκαινο εποχή Η Τριασική περίοδος σφραγίστηκε από την εμφάνιση των δεινοσαύρων. Η Παλαιογενής βίωσε την απαρχή των αρχαϊκών θηλαστικών. Η Πλειστόκαινος περιελάμβανε τις τελευταίες εποχές των παγετώνων. Μήπως… Read More ›
Η πτήση των ψαρονιών
Ο Giorgio Parisi θα μπορούσε να είχε βραβευθεί με το Νόμπελ Φυσικής του 2004, «για την ανακάλυψη της ασυμπτωτικής ελευθερίας στη θεωρία της ισχυρής αλληλεπίδρασης», αν το 1973, στην υπερφίαλη ηλικία των είκοσι πέντε ετών, ήταν λίγο πιο προσεκτικός στην… Read More ›
Ο ‘αιώνιος φοιτητής’ Στέφανος Τραχανάς
«Ζούμε σε μια γκαστρωμένη εποχή: μπορεί να γεννήσει ένα τέρας ή κάτι ελπιδοφόρο» Μέσα του φωλιάζει ένα μικρό παιδί, όπως σε κάθε επιστήμονα που αυθαδιάζει και βγάζει τη γλώσσα έξω… Εξάλλου και ο ίδιος δηλώνει «αιώνιος φοιτητής».Ο Στέφανος Τραχανάς, επίτιμος διδάκτορας… Read More ›
Από τον Δημόκριτο στους Κβαντικούς Υπολογιστές
O Γαληνός μας περιέσωσε ένα απόσπασμα (125) από τα γραπτά του Δημόκριτου όπου παρουσιάζει το Λογικό να διαφωνεί με τις Αισθήσεις ως προς τι είναι ‘αληθινό’. Λογικό: ‘Νόμωι γὰρ χροιή, νόμωι γλυκύ, νόμωι πικρόν, ἐτεῆι δ᾿ ἄτομα καὶ κενόν’ (Φαινομενικά… Read More ›
Τα μυστικά του χρόνου
Γκ. Τονέλι, πρωτεργάτης της ανακάλυψης του μποζονίου Χιγκς: «Ο άνθρωπος είναι μοναδικό και μη επαναλήψιμο είδος» Τι είναι ο χρόνος; Υπάρχει πραγματικά ή πρόκειται απλώς για μια τεράστια ψευδαίσθηση; Θα καταφέρουμε ποτέ να νικήσουμε την αμείλικτη επέλασή του; Αυτό το… Read More ›
Ανθρώπινη Ύπαρξη και Βαρυτικά Κύματα
«Οφείλουμε την ύπαρξή μας στα βαρυτικά κύματα; (Do we Owe our Existence to Gravitational Waves?)», είναι ο τίτλος της εργασίας των φυσικών John Ellis, Brian D. Fields και Rebecca Surman που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στον ιστότοπο arxiv.org. Πως συνδέονται τα βαρυτικά… Read More ›
Πώς ο χρόνος αλλάζει τη φύση και τη Φυσική
Πριν από 12 χρόνια ανακοινώθηκε διεθνώς η ανακάλυψη του μποζονίου του Χιγκς στον Μεγάλο Επιταχυντή Σωματιδίων στη Γενεύη. Ενας από τους αναμφισβήτητους πρωταγωνιστές αυτών των ερευνών ήταν ο Ιταλός φυσικός Γκουίντο Τονέλι. Την επόμενη εβδομάδα ο Γκουίντο Τονέλι θα έρθει στην… Read More ›
Τι ακριβώς είναι ο χρόνος για έναν φυσικό και τι για έναν φιλόσοφο;
Το διαχρονικό γνωστικό έλλειμμα… χρονοσοφίας Πώς εξηγείται η ανάγκη της φυσικής και μεταφυσικής εξάλειψης του χρόνου;Το διαχρονικό γνωστικό έλλειμμα… χρονοσοφίας Αν ο χρόνος είναι μόνο ό,τι μετράνε τα ρολόγια μας, τότε γιατί οι εξελίξεις των πολύπλοκων φυσικών συστημάτων είναι συνήθως… Read More ›
Ηφαιστειακή έκρηξη στη Σαντορίνη πριν από 520.000 χρόνια
…. ήταν 15 φορές ισχυρότερη από την έκρηξη στο νησί Τόνγκα Βαθιά κάτω από τον βυθό της Μεσογείου που περιβάλλει το ελληνικό νησί της Σαντορίνης ερευνητική ομάδα ανακάλυψε τα απομεινάρια μιας από τις μεγαλύτερες ηφαιστειακές εκρήξεις που έχει δει ποτέ η Ευρώπη. Με δημοσίευση τους στην… Read More ›
Βαρώτσος: Είχαμε ενημερώσει εγκαίρως για τον μεγάλο σεισμό των 7,6 ρίχτερ στην Ιαπωνία
«Είχαμε ενημερώσει εγκαίρως για τον σεισμό της Ιαπωνίας, ο οποίος έγινε την Πρωτοχρονιά με μέγεθος 7,6 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ (…) Γεγονός είναι ότι έχει αρκετό χρόνο να γίνει σεισμός στην Ελλάδα» επισήμανε ο γνωστός για την προγνωστική μέθοδο των σεισμών ΒΑΝ, καθηγητής Σεισμολογίας,… Read More ›
Γιατί η ηφαιστειακή έκρηξη στην Ισλανδία φαίνεται τόσο διαφορετική;
Ένα ηφαίστειο στη νοτιοδυτική Ισλανδία εξερράγη μετά από εβδομάδες έντονης σεισμικής δραστηριότητας που προκάλεσε την απομάκρυνση χιλιάδων κατοίκων από την περιοχή. Στην χερσόνησο Reykjanes πραγματοποιείται μια σχισμογενής έκρηξη (γνωστή και ως Ισλανδική έκρηξη) και όχι μια απότομη ισχυρή έκρηξη ηφαιστείου…. Read More ›
Μια απροσδόκητη ανακάλυψη στο αριστούργημα του Ρέμπραντ «Νυχτερινή περίπολος»
Μια απροσδόκητη ανακάλυψη έφερε στο «φως» μια νέα τεχνική απεικόνισης με ακτίνες Χ που εφάρμοσαν ερευνητές στο αριστούργημα του Ρέμπραντ «Νυχτερινή περίπολος». Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται στο περιοδικό «Science Advances». Η έρευνα εντόπισε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα στρώμα μολύβδου στον… Read More ›
Νόμπελ Φυσικής 2023: Οι διαλέξεις των βραβευθέντων φυσικών
Οι Pierre Agostini, Ferenc Krausz και Anne L’Huillier βραβεύθηκαν με το Νόμπελ Φυσικής 2023 ««για την ανάπτυξη πειραματικών μεθόδων που παράγουν παλμούς φωτός διάρκειας attosecond για την μελέτη της δυναμικής των ηλεκτρονίων στην ύλη». Στις 8 Δεκεμβρίου, στο πλαίσιο της απονομής των βραβείων τους από την Σουηδική… Read More ›
Ποιά είναι η έβδομη αίσθηση των δελφινιών;
Τα δελφίνια συγκαταλέγονται στα λίγα θηλαστικά που έχουν έξι αισθήσεις (γεύση, όσφρηση, όραση, αφή, ακοή, συν την αίσθηση του ηχοεντοπισμού), ωστόσο επιστήμονες διαπίστωσαν πως τα ρινοδέλφινα έχουν και μία έβδομη: ανιχνεύουν το ηλεκτρικό πεδίο. Τα δελφίνια είναι από τα λίγα θηλαστικά που… Read More ›
Αν όλο το νερό της Γης χωρούσε σε 100 κουβάδες
… τότε: Ερώτηση: Σύμφωνα με τα δεδομένα της παραπάνω εικόνας, αν λιώσουν όλοι οι πάγοι της Γης, πόσα μέτρα θα ανυψωθεί η στάθμη των ωκεανών; Απάντηση:Παρατηρούμε ότι η ποσότητα του νερού στους παγετώνες είναι ίση με το 2% της ποσότητας… Read More ›
Πόσο μεγάλες μπορούν να γίνουν οι νιφάδες χιονιού;
Ποιά είναι η μεγαλύτερη νιφάδα χιονιού που έχει καταγραφεί ποτέ; Το 1887 ο κτηνοτρόφος Ματ Κόλεμαν εντόπισε τεράστιες νιφάδες χιονιού που είχαν πέσει σε ένα από τα βοσκοτόπια του στη δυτική Μοντάνα στις ΗΠΑ κατά τη διάρκεια μιας χιονοθύελλας και… Read More ›
Η ιστορία του Ρούντερ Μπόσκοβιτς
Είναι ο Ρούντερ Μπόσκοβιτς (για τους Κροάτες) ή Ρουτζέριο Τζιουζέπε Μπόσκοβιτς (για τους Ιταλούς) ή Ρότζερ Τζόζεφ Μπόσκοβιτς (για τους Άγγλους), ανάλογα με τη γλώσσα που προτιμάτε. Πρόκειται για τον αστρονόμο και μαθηματικό του 18ου αιώνα στον οποίο αποδίδεται η παρουσίαση ενός ενιαίου κανόνα που διέπει τις φυσικές… Read More ›
Οι τρεις νόμοι του Νεύτωνα στην ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόυντ
Το 1877, όταν ο Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν τριτοετής φοιτητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, ξεκίνησε την συνεργασία του με τον φυσιολόγο Ερνστ φον Μπρύκε (Ernst von Brücke). Ο Μπρύκε ήταν ένας από τους βασικότερους εκπροσώπους της φυσιολογίας του Χέρμαν φον Χέλμχολτς (Hermann… Read More ›
Ο υπέρτατος οδηγός για τον χρόνο
11 συναρπαστικές γνώσεις που αποκτήσαμε μέχρι σήμερα για τον χρόνο (σύμφωνα με το αρχείο του BBC Future) 1. Η γλώσσα σας επηρεάζει την αντίληψή σας για τον χρόνο Σκεφτείτε τον χρόνο ως μια γραμμή. Προς ποια κατεύθυνση ρέει; Είναι οριζόντια ή κάθετη;… Read More ›
Η κοκκώδης υφή του χωροχρόνου
O χρόνος που μετράει ένα ρολόι είναι «κβαντωμένος», δηλαδή λαμβάνει συγκεκριμένες μόνο τιμές, και όχι όλες. Είναι σαν να έχει κοκκώδη υφή, να σύγκεται δηλαδή από διακριτούς κόκκους, και όχι από μια συνεχή επιφάνεια. Αυτό είναι το πιο ιδιάζον χαρακτηριστικό… Read More ›
150 χρόνια από την γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή
Ημερίδα για τα 150 χρόνια από τη γέννηση του Κωνσταντίνου Καραθεοδώρη, διοργανώνει η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, στις 11 Νοεμβρίου 2023, ημέρα Σάββατο και ώρα 10.00 στο αμφιθέατρο «Καραθεοδωρή» του Τμήματος Μαθηματικών του ΕΚΠΑ στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου. Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, το Τμήμα… Read More ›
Το ‘Καθιερωμένο Πρότυπο’ του Εμπεδοκλή
Το Καθιερωμένο Πρότυπο (Standard Model) των Στοιχειωδών Σωματιδίων είναι η φυσική θεωρία που περιγράφει τα ελάχιστα δομικά συστατικά της ύλης και τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν μεταξύ τους διαμέσου των θεμελιωδών δυνάμεων της φύσης (ισχυρές, ασθενείς και ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις). Απεικονίζεται συνοπτικά με έναν πίνακα, παρόμοιο… Read More ›
Εντοπίστηκαν ίχνη από την συσσωμάτωση της αρχέγονης Γης με τη Θεία
Από την σύγκρουση της αρχέγονης Γης με το αστρονομικό αντικείμενο Θεία πριν από 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, προέκυψε το σημερινό δίδυμο Γης-Σελήνης Η κρατούσα θεωρία αναφέρει ότι ένα διαστημικό σώμα με μέγεθος παρόμοιο με αυτό του Άρη έπεσε πάνω στην νεογέννητη… Read More ›
Οι 2000 γιγατόνοι σκόνης που εξαφάνισαν τους δεινόσαυρους
…. πριν από 66 εκατ. χρόνια Οι δεινόσαυροι φαίνεται ότι εξαφανίστηκαν λόγω της σκόνης που απελευθερώθηκε μετά την πρόσκρουση αστεροειδούς στη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια. Η συνολική ποσότητα σκόνης, όπως υπολόγισαν οι επιστήμονες, ήταν περίπου 2.000 γιγατόνοι, ξεπερνώντας 11 φορές το… Read More ›
Τι είναι και τι χρησιμεύει το λευκό υδρογόνο;
Στη Γαλλία δύο επιστήμονες που αναζητούσαν ορυκτά καύσιμα, ανακάλυψαν αυτό που περιγράφουν ίσως ως το μεγαλύτερο κοίτασμα λευκού υδρογόνου που έχει βρεθεί ποτέ. Το λευκό (ή φυσικό ή χρυσό) υδρογόνο είναι το μοριακό υδρογόνο που βρίσκεται στη φύση. Το όνομα… Read More ›
Ανακατασκευή της ηφαιστειακής έκρηξης του Κολούμπου χρησιμοποιώντας τρισδιάστατα σεισμικά προφίλ
Την ιστορική υποθαλάσσια έκρηξη του ηφαιστείου Κολούμπου στο Αιγαίο, που συνέβη το 1650 προκαλώντας ένα καταστροφικό τσουνάμι, ανακατασκεύασαν ερευνητές του γερμανικού ινστιτούτου GEOMAR σε συνεργασία με το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Η τρισδιάστατη απεικόνιση… Read More ›
Στα θεμέλια των βιοϊατρικών επιστημών βρίσκεται η Φυσική
Όταν ένας μαθητής σκοπεύει να σπουδάσει επιστήμες ιατρικής και υγείας, υποθέτει ότι πρέπει να διαπρέψει στη βιολογία ή τη χημεία. Έτσι, εστιάζει το ενδιαφέρον του κυρίως σ’ αυτά τα δύο μαθήματα. Όμως, οι περισσότεροι ξεχνούν ή αγνοούν την τεράστια σημασία… Read More ›
Γιώργος Γραμματικάκης: «Δεν επεδίωξα βραβεία, μου αρκούσε η εκτίμηση του κόσμου»
Ήταν Οκτώβριος του 2022 όταν ο Γιώργος Γραμματικάκης έδινε μία από τις τελευταίες του συνεντεύξεις στην εφημερίδα «Πατρίς». Μικρός έπαιζε σε αλάνες του Ηρακλείου, είχε δίπλα του τον μονάκριβο αδελφό και τους φίλους του. Μεγάλωσε με έναν επιφανειακά αυστηρό πατέρα και μία γλυκιά μητέρα…. Read More ›
Ο σοφός Γιώργος Γραμματικάκης
Ήταν ένας γλυκός άνθρωπος, πράος και σοφός που ήθελε να αφήσει ένα χρήσιμο αποτύπωμα με το πέρασμα του από τη ζωή. Για αυτό και έγινε δάσκαλος της γνώσης και φρόντισε, με τα βιβλία του, να τη μεταφέρει, βατή και εκλαϊκευμένη,… Read More ›
Η συμβολή της Ελλάδας στην αττοφυσική
Ο δρ Ελευθέριος Γουλιελμάκης μας μιλά για το έργο του στην αττοφυσική, το νέο ερευνητικό πεδίο που βραβεύτηκε φέτος με το Νόμπελ Φυσικής. Tο φετινό βραβείο Νόμπελ Φυσικής μοιράστηκαν οι Pierre Agostini (The Ohio State University, Columbus, HΠΑ), Ferenc Krausz… Read More ›
Η Τεχνητή Νοημοσύνη προβλέπει σεισμούς
Σύστημα τεχνητής νοημοσύνης προβλέπει το 70% των σεισμών μια εβδομάδα πριν συμβούν. Το σύστημα έκανε μόνο οκτώ λανθασμένες προβλέψεις ενώ δεν προέβλεψε έναν σεισμό. Η επιστήμη της πρόβλεψης των σεισμών είναι πολύ δύσκολη, δεδομένου ότι οι σεισμοί προκαλούνται από την κίνηση τωντεκτονικών… Read More ›
Καταιγίδα σε φλιτζάνι
Αν ρίξετε μια ματιά στα άστρα σε μια ανέφελη νύχτα θα νιώσετε ότι το σύμπαν είναι αχανές και απρόσιτο, γεμάτο μυστήρια που υπερβαίνουν την αντίληψή μας. Ξέρατε όμως ότι το κλειδί για να ξεσκεπάσουμε τα μυστικά του είναι δίπλα μας,… Read More ›
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής 2023
(νεώτερη ενημέρωση)Το Νόμπελ Φυσικής 2023 απονεμήθηκε στους: στους Pierre Agostini (The Ohio State University, Columbus, HΠΑ), Ferenc Krausz (Max Planck Institute of Quantum Optics, Garching and Ludwig-Maximilians-Universität München, Γερμανία) και Anne L’Huillier (Lund University, Σουηδία…) «για την ανάπτυξη πειραματικών μεθόδων… Read More ›
Πιθανοί υποψήφιοι για το Νόμπελ Φυσικής 2023
Αναμένοντας τις ανακοινώσεις των βραβείων Νόμπελ 2023 την επόμενη εβδομάδα, ο καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα, Santo Fortunato, στράφηκε στο σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ChatGPT, που μπορεί να δώσει μια ρεαλιστική απάντηση μέσα σε δευτερόλεπτα σχεδόν, σε οποιοδήποτε ερώτημα του… Read More ›
Βραβείο Νόμπελ τρελής Φυσικής 2023
… στη συσχέτιση της σεξουαλικής δραστηριότητας των γαύρων με την τυρβώδη ανάμειξη των ωκεάνιων υδάτων Τα βραβεία Νόμπελ της τρελής επιστήμης (Ig Nobel) δίνονται σε αντισυμβατικές μελέτες και ανακαλύψεις, πολλές από τις οποίες δημοσιεύονται ακόμα και σε σοβαρά επιστημονικά περιοδικά…. Read More ›
Πού οφείλονται οι μυστηριώδεις σεισμικές λάμψεις;
Σύμφωνα με τους αρχαίους ιστορικούς, λίγο πριν τον καταστροφικό σεισμό του 373 π.Χ.που αφάνισε τις πόλεις Ελίκη και Βοῦρα, στην Πελοπόνησσο, παρατηρήθηκαν «τεράστιες στήλες φλογών». Πρόκειται για μια από τις πρώτες αναφορές στις «μυστηριώδεις και ανεξήγητες» μέχρι σήμερα σεισμικές λάμψεις…. Read More ›
Ισόχρονη χορδή
Πάνω σε ένα οριζόντιο επίπεδο στερεώνουμε μία κυκλική στεφάνη κέντρου Κ και ακτίνας R, με το επίπεδό της κατακόρυφο. Η διάμετρος ΑΒ είναι κατακόρυφη με το σημείο Α να είναι το ανώτερο σημείο της στεφάνης, όπως φαίνεται στο σχήμα. Στερεώνουμε το… Read More ›
Η μεγαλύτερη πρόσκρουση αστεροειδούς στη Γη συνέβη στην Αυστραλία
Η δομή του Deniliquin διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά ενός πεδίου πρόσκρουσης μεγάλης κλίμακας Επιστήμονες υποστηρίζουν πως η μεγαλύτερη πρόσκρουση αστεροειδούς στη Γη έγινε στην Αυστραλία και τα ίχνη της είναι θαμμένα στα νοτιοανατολικά της χώρας, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο «Tectonophysics». Το πεδίο της πρόσκρουσης… Read More ›
Είναι το LK-99 υπεραγώγιμο υλικό σε θερμοκρασία δωματίου;
Πειράματα ερευνητών στη Νότια Κορέα υποστηρίζουν ότι το υλικό με την ονομασία LK-99 είναι το πρώτο υπεραγώγιμο υλικό σε θερμοκρασία δωματίου. Πρόκειται για πραγματικό γεγονός ή είναι απλώς διαφημιστικό κόλπο;Η υπεραγωγιμότητα είναι το φαινόμενο, όπου, στις κατάλληλες φυσικές συνθήκες, η… Read More ›
Δια της μετρήσεως προς την γνώση
O φυσικός Ranga Dias και οι συνεργάτες του από το Πανεπιστήμιο του Rochester στις ΗΠΑ, έγιναν γνωστοί από τις έρευνές τους σχετικά με την υπεραγωγιμότητα, αλλά και τις ικανότητές τους στην επικοινωνιακή προβολή του έργου τους: Τώρα γίνονται γνωστοί για… Read More ›
Ο πρώτος μετεωρίτης «μπούμερανγκ»;
Ο βράχος εκτοξεύτηκε από τη Γη προς το διάστημα πριν από 10.000 χρόνια κατά τη διάρκεια μιας πρόσκρουσης αστεροειδούς και … επέστρεψε! Οι αστρονόμοι ανακοίνωσαν την ανακάλυψη του πρώτου «μετεωρίτη μπούμερανγκ» – ενός βράχου που προήλθε από τη Γη, εκτοξεύτηκε στο διάστημα και… Read More ›
Αποτυχία της Google alert στην πρόγνωση σεισμών
Το σήμα ειδοποίησης σεισμών της Google απέτυχε να σταλεί σε πολλούς Τούρκους πολίτες πριν το θανατηφόρο σεισμό του περασμένου Φεβρουαρίου, όπως έδειξε έρευνα του BBC. Θυμίζουμε ότι μετά την πρώτη σεισμική δόνηση μεγέθους 7.8 R που σημειώθηκε στις πρώτες πρωινές ώρες, ακολούθησε μία δεύτερη δόνηση το μεσημέρι, σκοτώνοντας… Read More ›
Υπερανθεκτικά μικρόβια ανακαλύφθηκαν στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο της Σαντορίνης
Tα στρώματα κάτω από τον πυθμένα του ηφαιστειακού συμπλέγματος Σαντορίνης-Κολούμπο αποτελούν έναν μικροβιακό παράδεισο Yπάρχει ζωή στα βαθύτερα στρώματα ενός ενεργού υποθαλάσσιου ηφαιστείου; Και αν ναι, πόσο πολύπλοκη μπορεί να είναι; Ένα ιδανικό μοντέλο για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων ερευνητικών… Read More ›
Άρχισε η γεωλογική περίοδος της κυριαρχίας του ανθρώπου;
Η γεωλογική χρονολογική κλίμακα χρησιμοποιείται στη γεωλογία, την αρχαιολογία και άλλες επιστήμες για την περιγραφή των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ιστορίας της Γης. Η μεγαλύτερη μονάδα του γεωλογικού χρόνου είναι ο Μεγααιώνας ο οποίος διαιρείται διαδοχικά σε Αιώνες, Περιόδους και Εποχές. Σύμφωνα με τον πίνακα ΕΔΩ, τα… Read More ›
Η Γη γεννήθηκε άνυδρη
Μια νέα μελέτη έρχεται να προσφέρει νέα στοιχεία για την επίλυση του μυστηρίου της ύπαρξης του νερού στη Γη. Η ζωή έτσι τουλάχιστον όπως τη γνωρίζουμε είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την παρουσία του νερού σε υγρή μορφή. Η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί… Read More ›