Οι ανακαλύψεις των τελευταίων ετών αλλάζουν εκ θεμελίων την εικόνα για την ανθρώπινη νόηση Όσοι αναρωτιούνται για τον βιολογικό μηχανισμό της ανθρώπινης σκέψης, πιθανότατα πιστεύουν πως η συνείδηση εδράζεται μόνο μέσα στο περίπλοκο δίκτυο νευρώνων στο κρανίο τους. Και, ως ένα… Read More ›
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Φρόιντ: Το μυστικό πάθος
Freud: The Secret Passion ή Freud, είναι μια ταινία του 1962 σε σκηνοθεσία του John Huston και παραγωγή Wolfgang Reinhardt. Περιγράφει τα πρώτα ψυχαναλυτικά βήματα του Αυστριακού νευρολόγου-ψυχίατρου Sigmund Freud, τον οποίο υποδύεται ο Montgomery Clift. Το αρχικό σενάριο της… Read More ›
Η διερεύνηση των ονείρων από τον Ρίτσαρντ Φάυνμαν
… και τον Στέφαν Κλάιν Όταν ο Richard Feynman, ο μελλοντικός νομπελίστας φυσικός, ήταν μικρό παιδί, του είπε ο πατέρας του ένα αίνιγμα: «Φαντάσου ότι έρχονται επίσκεψη οι Αρειανοί. Εκείνοι δεν κοιμούνται ποτέ και θέλουν να μάθουν πως νιώθει όποιος… Read More ›
Εξωγήινοι και ανθρώπινες φαντασιώσεις
Οι «απαγωγές από εξωγήινους» είναι συνειδητά όνειρα Οι άνθρωποι που εδώ και δεκαετίες αναφέρουν ότι έπεσαν θύματα απαγωγής από εξωγήινους μπορεί απλά να ονειρεύτηκαν τις αλλόκοτες εμπειρίες, υποδεικνύει ρωσική μελέτη, χωρίς όμως να το αποδεικνύει. Οι ερευνητές του Phase Research… Read More ›
Το μεγάλο σχίσμα νευροβιολογίας-ψυχανάλυσης
… στην ιστορία της Ψυχιατρικής Ο κεντρικός πυλώνας της Ιατρικής του 21ου αιώνα συνίσταται στην αναζήτηση της παθογένειας κάθε διαταραχής, δηλαδή της βιολογικής αιτίας της. Ενώ στο επίπεδο των καθαρά σωματικών νόσων αυτό επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό (π.χ. AIDS, στομαχικά… Read More ›
Το ψάρι που αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέπτη
Άλλο ένα ζώο, ένα ψαράκι μήκους δέκα εκατοστών, πέρασε το περίφημο «τεστ του καθρέφτη», αναγνωρίζοντας σε αυτόν τον εαυτό του, κάτι που θεωρείται ένδειξη νοημοσύνης και αυτοσυνείδησης. Το τεστ έχουν ήδη περάσει ορισμένα μεγαλύτερα ζώα, αλλά οι επιστήμονες εξεπλάγησαν, καθώς… Read More ›
Ο φόβος για την αμφισβήτηση μιας αυθεντίας
Μετρώντας το ηλεκτρικό φορτίο του ηλεκτρονίου Ο Millikan μέτρησε το φορτίο του ηλεκτρονίου με ένα πείραμα όπου φορτισμένες ηλεκτρικά σταγόνες λαδιού έπεφταν κατακόρυφα αποκτώντας οριακή ταχύτητα, και σήμερα γνωρίζουμε πως αυτή η μέτρηση δεν ήταν ακριβής, διότι δεν είχε υπολογίσει… Read More ›
Η ανθρώπινη επιθετικότητα μπορεί να αφανίσει το είδος μας
Ο Φρόυντ μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο βιβλίο του «Πέραν της αρχής της ηδονής», απογοητευμένος από την εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας, για πρώτη φορά αποτολμά να υποστηρίξει την ενδεχόμενη ύπαρξη του ενστίκτου του θανάτου. Προς το τέλος της ζωής… Read More ›
Η ψυχοδιαβρωτική λαίλαπα των Χριστουγέννων
«Η διερεύνηση των ανθρώπινων ψυχοσωματικών αντιδράσεων στην υπερβολικά παρατεταμένη -από καταναλωτικές και κερδοσκοπικές σκοπιμότητες- περίοδο εορτασμού της γέννησης του Χριστού και της έλευσης του Νέου Έτους μας αποκαλύπτει μια απρόσμενη εικόνα δυσφορίας και μαζικής ψυχολογικής κατάρρευσης. Πρόκειται για το περίφημο… Read More ›
Η ώρα των ιχνών
Το παραπάνω γλυπτό που φέρει τον τίτλο «Η ώρα των ιχνών» φιλοτέχνησε ο Ελβετός γλύπτης (και ζωγράφος) Alberto Giacometti to 1930. Όταν ο Giacometti παρουσίασε το γλυπτό στο κοινό δήλωσε πως όταν το δημιουργούσε δεν σκεφτόταν ποιο θα μπορούσε να… Read More ›
Μήπως η τεχνολογία μας αποχαυνώνει;
Τι θα σήμαινε για τους περισσότερους από εμάς να αποχωριστούμε ακόμη και για ένα 24ωρο το ίντερνετ, τον υπολογιστή και το smartphone μας; Σίγουρα θα νιώθαμε αποκομμένοι από τον επαγγελματικό και κοινωνικό μας περίγυρο, ενώ θα μας φαινόταν πραγματικός Γολγοθάς… Read More ›
Η ανεργία ως αναλώσιμη γυμνή ζωή
Πώς αντιδρούν τα περισσότερα άτομα αν, από τη μια μέρα στην άλλη, βρεθούν χωρίς εργασία; Ή όταν, για λόγους εντελώς άσχετους με τις εργασιακές τους ικανότητες, η απόλυσή τους συνεπάγεται την είσοδό τους σε ένα μακροχρόνιο και αδιέξοδο καθεστώς ανεργίας;… Read More ›
Ο Φρόυντ ερμηνεύει το επεισόδιο Signorelli
Ο Σίγκμουντ Φρόυντ (1856-1939) γεννήθηκε στις 6 Μαΐου του 1856, σαν σήμερα. Ήταν ο πρώτος που μελέτησε συστηματικά το ασυνείδητο μέσα από τις εκφάνσεις του: τις παραδρομές της γλώσσας, τα όνειρα, τις νευρώσεις και τις ψυχώσεις. Ο ίδιος σε μια… Read More ›
Kβαντική φυσική και ανθρώπινη συμπεριφορά
Του Κώστα Δεληγιάννη Εκτός από τον «κόσμο» των σωματιδίων, οι νόμοι και οι εξισώσεις της κβαντικής φυσικής έχουν εφαρμογή και στην ανθρώπινη συμπεριφορά, αφού εξηγούν σκέψεις και αποφάσεις μας οι οποίες ειδάλλως μοιάζουν παράδοξες ή ακόμη και παράλογες. Η εφαρμογή… Read More ›
Ο ελέφαντας που ξεπέρασε το στάδιο του καθρέφτη
Οι άνθρωποι σε πολύ μικρή ηλικία (περίπου 1 έτους) αναγνωρίζουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη. Το κάνουν οι μεγάλοι πίθηκοι και όπως φαίνεται σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα το κάνουν και οι ελέφαντες. Μέχρι πρόσφατα η ικανότητα αυτή θεωρείτο αποκλειστικό… Read More ›
Το ασυνείδητο ως επιφάνεια Riemann
Οι επιφάνειες Riemann στην υπηρεσία της Ψυχανάλυσης Μια επιφάνεια Riemann είναι η γενίκευση του μιγαδικού επιπέδου σε μια επιφάνεια που αποτελείται από περισσότερα του ενός «φύλλα», τέτοια ώστε μια πλειονότιμη συνάρτηση να έχει μια μόνο τιμή αντίστοιχη σε κάθε σημείο… Read More ›
Η εξίσωση που υπολογίζει την ευτυχία
Ερευνητές του πανεπιστημίου UCL του Ηνωμένου Βασιλείου ισχυρίζονται πως εξήγαγαν τη μαθηματική εξίσωση της ευτυχίας, ή τουλάχιστον της ευτυχίας των 18.000 ανθρώπων από όλο τον κόσμο οι οποίοι συμμετείχαν στη διαδραστική τους μελέτη. H έρευνα που δημοσιεύεται ΕΔΩ: Proceedings of… Read More ›
Επιθυμία και ψυχανάλυση
Όλη μας η ζωή ακολουθεί την ίδια λογική: η φαντασιακή τάξη μάς δημιουργεί ψεύτικες εικόνες επιτυχίας, ευτυχίας, πληρότητας που μας επιτρέπουν εντούτοις να επιβιώνουμε την ανθρώπινη μοίρα των καθημερινών ματαιώσεων και αποτυχιών. Όπως η επιθυμία περνάει από την αναγνώριση, το… Read More ›
Γιατί ο εγκέφαλος βλέπει ομορφιά στα μαθηματικά
Σε μερικούς ανθρώπους δεν υπάρχει διαφορά είτε βλέπουν έναν πίνακα του Βαν Γκογκ, είτε ακούνε Μπαχ, είτε κοιτάζουν το Πυθαγόρειο Θεώρημα. Τα μαθηματικά μπορούν να γοητεύσουν κάποιον -κατά προτίμηση έναν μαθηματικό που τα καταλαβαίνει!- τόσο πολύ που να διεγερθούν οι… Read More ›
Η ψυχοθεραπεία είναι αποτελεσματική για τη σχιζοφρένεια
… εξίσου με τα ψυχοφάρμακα Ίσως ήλθε η ώρα να αλλάξει ο τρόπος που οι άνθρωποι, ειδικοί και μη, αντιμετωπίζουν τη σχιζοφρένεια και τη θεραπεία της, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα, η οποία διαπίστωσε ότι σε πολλούς ασθενείς… Read More ›
Επιστημονική μελέτη απορρίπτει την έκτη αίσθηση
Μελέτη δείχνει για πρώτη φορά ότι αντιλαμβανόμαστε έστω και υποσυνείδητα αλλαγές στο περιβάλλον ακόμη και αν δεν μπορούμε να τις περιγράψουμε λεκτικά – δεν πρόκειται για υπερφυσική ικανότητα αλλά αφορά… συμβατικές αισθήσεις όπως η όραση Αν είστε σίγουροι ότι μπορείτε… Read More ›
H ανάγνωση βιβλίων βελτιώνει τα δίκτυα του εγκεφάλου
Λέμε συχνά ότι ένα καλό βιβλίο ανοίγει το μυαλό. Τώρα οι επιστήμονες διαπιστώνουν ότι μπορεί και να το αλλάξει. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Εμορι ανακάλυψαν ότι η ανάγνωση ενός μυθιστορήματος προκαλεί βιολογικές μεταβολές στον εγκέφαλο, οι οποίες μάλιστα παραμένουν για διάστημα… Read More ›
Ανθρωπική αρχή και ανθρώπινος εγωκεντρισμός
Τρία είναι τα ισχυρότερα πλήγματα που δέχθηκε ο ανθρώπινος εγωκεντρισμός από την επιστήμη. Το πρώτο χτύπημα ήταν από τον Κοπέρνικο, ο οποίος τον 16ο αιώνα, υποστήριξε ότι ο άνθρωπος δεν βρίσκεται στο κέντρο του Σύμπαντος. Και δεν είναι το κέντρο… Read More ›
Τα στάδια ανάπτυξης της νοημοσύνης
Πως ερμηνεύεται το παρακάτω φαινόμενο; Στο ερώτημα αυτό προσπαθούν να απαντήσουν πειραματικά οι μικροί ερευνητές στο βίντεο που ακολουθεί: Ο Jean Piaget χρησιμοποιεί το πρόβλημα της μετάδοσης της κίνησης – όταν μια σφαίρα προσπίπτει σε μια σειρά από ακίνητες σφαίρες… Read More ›
Xειρότερο και από τεστ Ρόρσαχ
O Richard Feynman, στο βιβλίο του «Σίγουρα θα αστειεύεστε, κύριε Φάινμαν», περιγράφει την εμπειρία του από την συμμετοχή του σε ένα συνέδριο στη Νέα Υόρκη με θέμα την «ηθική της ισότητας» ως εξής: (…) Πήγα στη συνάντηση γνωριμίας. Κάποιος σηκώθηκε… Read More ›
Τα ηλεκτροσόκ βελτιώνουν τις ικανότητες στα μαθηματικά
Επιστήμονες στη Βρετανία ανακάλυψαν μια μη επεμβατική μέθοδο ηλεκτρικής διέγερσης του εγκεφάλου, η οποία αυξάνει τις επιδόσεις στα μαθηματικά, ενώ η βελτίωση δεν είναι μόνο παροδική, αλλά φαίνεται πως μπορεί να κρατήσει έως και έξι μήνες. Παραμένει ακόμα άγνωστο αν… Read More ›
Πως πραγματοποιείται η «ελεύθερη βούληση»;
Νευροεπιστήμονες ισχυρίζονται πως έχουν προσδιορίσει την ακριβή στιγμή που ο εγκέφαλος αποφασίζει να εκτελέσει μια ενέργεια. Η στιγμή αυτή δεν είναι αυτή που εμείς νομίζουμε ότι έχουμε λάβει την απόφαση. Στην πραγματικότητα την απόφαση λαμβάνουν τμήματα του εγκεφάλου που φιλοξενούν… Read More ›
Επιστήμονες «βλέπουν» τα όνειρά μας μέσω υπολογιστή
Ιάπωνες νευροεπιστήμονες ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να «δουν» σε ένα βαθμό τα όνειρα ανθρώπων με τη βοήθεια υπολογιστών, κάνοντας ένα ακόμα βήμα για αυτό που μερικοί θεωρούν μεγάλο επίτευγμα και άλλοι μεγάλο εφιάλτη: κάποια στιγμή τα μηχανήματα θα μπορούν να «διαβάζουν»… Read More ›
Η δύναμη των χρωμάτων
Ασκούν καταλυτική επιρροή στη διάθεσή μας, συχνά με τρόπο ανεξήγητο. Οι ερευνητές προσπαθούν να δαμάσουν τη δύναμη των χρωμάτων και ορισμένοι αναπτύσσουν θεραπείες που βασίζονται σ’ αυτήν Βενιού Ειρήνη – http://www.tovima.gr Η ζωή μας είναι σαν ένα καλειδοσκόπιο γεμάτο εικόνες… Read More ›
Το IQ είναι μύθος!
Η ανθρώπινη ευφυΐα δεν μετριέται με έναν μόνο δείκτη, διαπιστώνει νέα μελέτη ανατρέποντας τα νοητικά δεδομένα Ως έννοια τον έχουμε τοποθετήσει πολύ ψηλά και ως αριθμό όλοι θα θέλαμε να τον έχουμε όσο γίνεται ψηλότερο. Παρ’ όλα αυτά ο δείκτης… Read More ›
Kβαντομηχανική και Ψυχολογία
απόσπασμα από το άρθρο του Νόρτον Μ. Γουάιζ «Πάσκουαλ Γιόρνταν: Κβαντομηχανική, ψυχολογία, εθνικοσοσιαλισμός» που περιέχεται στο βιβλίο: «Η ΚΡΙΣΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΒΑΪΜΑΡΗΣ, η πολιτισμική ιστορία της Κβαντικής Θεωρίας», ΑΡΑΜΠΑΤΖΗΣ Θ., ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ Κ. (επιμ.), Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (…) Είναι πολύ γνωστό… Read More ›
Η αναλυτική σκέψη προάγει σκεπτικισμό & αθεΐα
Η αναλυτική σκέψη μπορεί να μειώσει τη θρησκευτική και μεταφυσική πίστη ακόμα και σε αφοσιωμένους πιστούς, σύμφωνα με νέα έρευνα Καναδών ψυχολόγων, η οποία επιβεβαιώνει ότι ο λογικός τρόπος σκέψης υποσκάπτει τη θρησκευτικότητα και προάγει τον σκεπτικισμό και την αθεΐα…. Read More ›
Η πίστη στο αλλόκοτο
«…. Παρόλο που δυο από τις πιο θεμελιώδεις αξίες στις οποίες πιστεύω ως ψυχαναλυτής, είναι η ανοχή και η άνευ όρων αποδοχή, εξακολουθώ να έχω τις προκαταλήψεις μου. Το μαύρο πρόβατο είναι για μένα η πίστη στο αλλόκοτο: (όπως) η… Read More ›
Το ρομπότ που ξεπέρασε το λακανικό «στάδιο του καθρέπτη»
Το ρομπότ QBO «cue-bee-oh» έμαθε να αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη! http://youtu.be/TphFUYRAx_c «Το στάδιο του καθρέπτη» αποτελεί, σύμφωνα με τον J. Lacan, μια καθοριστική φάση της σύστασης του ανθρώπινου όντος. Πρόκειται για κεντρική ιδέα στη λακανική ψυχαναλυτική θεωρία, η… Read More ›
To Facebook κάνει εξυπνότερους τους πίθηκους μακάκες
Τις τελευταίες δυο εβδομάδες διαβάζουμε για μια έρευνα του τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης (π.χ. ΕΔΩ, ΕΔΩ ή ΕΔΩ) της οποίας το συμπέρασμα είναι ότι το Facebook μας κάνει εξυπνότερους. Ας δούμε όμως τι είδους πειράματα έκαναν οι ερευνητές και… Read More ›
O Έρωτας σαν ερώτηση και η Ερώτηση σαν έρωτας
Γνωρίζουμε ερωτώντας. Δηλαδή ερώντας. Κάθε καλοπροαίρετη ερώτηση είναι ένα ερωτικό τολμηρό πλησίασμα1. (Η μη απάντηση είναι προσβολή, χειρότερη από την απόρριψη των ερωτικών διαθέσεων). Όπως ο ερωτών έχει ήδη πάρει απάντηση από τον τρόπο που διατύπωσε την ερώτησή του, έτσι… Read More ›
Γύρω από την έννοια της ψυχικής ενέργειας
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΑΧ. ΛΙΑΡΟΣ Νευρολόγος – Ψυχίατρος περιοδικό ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ 19, 409-412, 1982 Με κλίκ πάνω στο κείμενο προκύπτει η μεγέθυνση της σελίδας