Το καλοκαίρι του 1925 (i), ένας εικοσιτριάχρονος Γερμανός πέρασε μέρες αγωνιώδους μοναξιάς σε ένα ανεμοδαρμένο νησί της Βόρειας Θάλασσας: την Ελιγολάνδη(ii) ή Χέλγκολαντ (Helgoland) – το Ιερό νησί. Σ’ αυτό το νησί, συνέλαβε την μαθηματική δομή της κβαντικής φυσικής. Ίσως… Read More ›
ΑΤΟΜΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ
Η μελωδία των ατόμων
Ο μετασχηματισμός των φασματικών γραμμών κάθε στοιχείου σε μουσικούς τόνους ως διασκεδαστικό παιχνίδι Στο βίντεο που ακολουθεί ακούγονται «οι ήχοι των ατόμων» υδρογόνου (Η), ηλίου (He), λιθίου (Li), των αμετάλλων (C, N, O), των αλογόνων (F, Cl, Br) και των… Read More ›
Το μυστήριο του σπιν
Σύμφωνα με τα σχολικά βιβλία «ο κβαντικός αριθμός του σπιν ενός ηλεκτρονίου καθορίζει την ιδιοπεριστροφή του ηλεκτρονίου…. Σε κάθε τροχιακό δε μπορούμε να έχουμε περισσότερα από δύο ηλεκτρόνια και επιπλέον το ένα περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του αντίθετα από… Read More ›
Η ερμηνεία της υπεραγωγιμότητας του υδραργύρου
… 111 χρόνια μετά την ανακάλυψή της Ο Χάικε Κάμερλιν Όνες (Heike Kamerlingh Onnes. 1853 – 1926) ήταν Ολλανδός πειραματικός φυσικός και νομπελίστας ο οποίος πρωτοπόρησε σε μεθόδους ψύξης και διερεύνησε πως συμπεριφέρονται τα υλικά όταν ψύχονται σε θερμοκρασίες κοντά… Read More ›
Το βαρυτικό ανάλογο του ατόμου του υδρογόνου
H «Εισαγωγή στην Κβαντική Μηχανική» του David J. Griffiths στην σελίδα 144 περιέχει μια άσκηση (την 4.16), όπου εξετάζεται το σύστημα Γης-Ήλιου ως ένα βαρυτικό ανάλογο του ατόμου του υδρογόνου. Η δυναμική ενέργεια στο άτομο του υδρογόνου είναι και με… Read More ›
Μια επιβεβαίωση (της αρχής) της αβεβαιότητας
Η αρχή της αβεβαιότητας (ή αρχή της απροσδιοριστίας), διατυπώθηκε για πρώτη φορά το 1927 από τον Γερμανό φυσικό Werner Heisenberg. Σύμφωνα με την πρώτη (και πιο γνωστή) διατύπωσή της, όσο ακριβέστερα μετράται η θέση ενός σωματιδίου, τόσο μεγαλύτερη θα είναι… Read More ›
Πώς ρέει ανεξάντλητη ενέργεια από μια οπή
Η ανακάλυψη και η χρήση των σωματιδίων που είναι γνωστά ως «οπές» ήταν ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα του περασμένου αιώνα. Αποτέλεσαν το θεμέλιο του σύγχρονου τεχνολογικού πολιτισμού και άλλαξαν τον κόσμο. Επιπλέον μας υπενθυμίζουν την μακροπρόθεσμη αξία της… Read More ›
Κβαντοδυφία (qubits) από άτομα υττερβίου
Ένα από τα σημαντικότερα επιστημονικά πεδία της εποχής μας είναι η έρευνα σχετικά με τους κβαντικούς υπολογιστές. Έχουν κατασκευαστεί ήδη κβαντικοί υπολογιστές που εκτελούν λειτουργίες υψηλής πιστότητας, χρησιμοποιώντας ως θεμελιώδη μονάδα εγγραφής κβαντικά συστήματα υπεραγώγιμων κυκλωμάτων, οπτικά συμβολόμετρα, παγιδευμένα ιόντα… Read More ›
Η σταθερά του Πλανκ και η παγκόσμια κβαντική ημέρα
Η Παγκόσμια Κβαντική Ημέρα ‘γιορτάζεται’ στις 14 Απριλίου. Η ημερομηνία αυτή (4/14) επιλέχθηκε από τα ψηφία της στρογγυλοποιημένης παγκόσμιας σταθεράς του Πλανκ: h=4,14×10−15 eV∙s = 0,00000000000000414 electronvolt∙second. Η μονάδα μέτρησης της σταθεράς Πλανκ εκφράζει το μέγεθος της στροφορμής. Στο διεθνές σύστημα μονάδων… Read More ›
Μια εξωτική ατομική μετάβαση
… από το μιόνιουμ στο αντι-μιόνιουμ Το μιόνιουμ είναι ένα εξωτικό άτομο που αποτελείται από ένα αντιμιόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. Ανακαλύφθηκε το 1960 από τον Vernon W. Hughes και του δόθηκε το χημικό σύμβολο Mu. Ο χρόνος ζωής του είναι… Read More ›
Πώς η φυσική του συντονισμού διαμορφώνει την ύπαρξή μας
Το φαινόμενο του συντονισμού είναι γνωστό από την φυσική των εξαναγκασμένων ταλαντώσεων. Όταν συμβαίνει συντονισμός τότε έχουμε ταλάντωση με το μέγιστο πλάτος. Γι αυτό ένας τραγουδιστής της όπερας μπορεί να σπάσει ένα ποτήρι κρασιού με την φωνή του, αρκεί η… Read More ›
Φαϊνμάνιο (Feynmanium): Το τέλος του περιοδικού πίνακα στοιχείων;
Θα τελειώσει κάποτε ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων; Ο αστικος μύθος λέει πως ο Ρίτσαρντ Φάυνμαν είχε θέσει ένα τέλος στο περιοδικό σύστημα μετά το υποθετικό στοιχείο 137, που ονομάζεται untriseptium ή ανεπίσημα feynmanium προς τιμήν του. Το επιβεβαιώνει και… Read More ›
Η ελαφρότητα του συνόλου
Γιατί ένα σύστημα έχει μικρότερη μάζα από το άθροισμα μαζών των μεμονωμένων συστατικών του; Αν βάλετε σε μια ζυγαριά 10 κύβους, ο καθένας με μάζα 10g, τότε προφανώς θα διαπιστώσετε ότι η συνολική μάζα τους είναι 100g. Aν η ζυγαριά δείξει,… Read More ›
Ατομικό ρολόι επιβεβαιώνει την γενική θεωρία της σχετικότητας σε αποστάσεις χιλιοστού
Η θεωρία της γενικής σχετικότητας του Αϊνστάιν μας λέει ότι ο ρυθμός των ρολογιών εξαρτάται από την βαρύτητα (ένα φαινόμενο που είναι γνωστό ως βαρυτική ερυθρή μετατόπιση). Ένα ρολόι τοποθετημένο σε κάποιο υψόμετρο χτυπά γρηγορότερα σε σχέση με ένα ρολόι… Read More ›
Ερωτευμένος Σρέντινγκερ
Όταν ο Erwin Schrödinger επέστρεφε από τις καλοκαιρινές του διακοπές για το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 1925/26, δεν θα είχε επίγνωση ότι βρισκόταν στα πρόθυρα μιας έκρηξης δημιουργικότητας που θα άλλαζε για πάντα τον κόσμο της φυσικής. Είχε μόλις… Read More ›
Από το σταφιδόψωμο στον ατομικό πυρήνα
Η πειραματική διάταξη του πειράματος των Geiger–Marsden-Rutherford Ο πρώτος που συνέλαβε μια πιο ακριβή εικόνα του ατόμου ήταν ο φυσικός Ernest Rutherford, ο οποίος το 1909 επέβλεψε το πασίγνωστο πλέον πείραμα των Geiger–Marsden με το φύλλο χρυσού. Το σπουδαίο αυτό… Read More ›
Η ανθεκτική κατασκευή των ατόμων και των μορίων
Για να αντιληφθούμε κάτω από πόσο αντίξοες συνθήκες καταφέρνουν τα άτομα και τα μόρια να διατηρούν τη σταθερότητα της μορφής τους, θα εκτιμήσουμε την συχνότητα των κρούσεων μεταξύ των μορίων και του ατμοσφαιρικού αέρα υπό κανονικές συνθήκες. Θεωρούμε τα μόρια… Read More ›
Τι είναι το φωτόνιο;
Μπορεί το στοιχειώδες σωματίδιο του φωτός να είναι τόσο συνηθισμένο, κρύβει όμως και πολλές εκπλήξεις. Αυτό που οι φυσικοί αποκαλούν φωτόνια, είναι αυτό που σε απλή γλώσσα ονομάζουμε φως. Ως κβάντα φωτός, τα φωτόνια είναι τα μικρότερα δυνατά πακέτα ηλεκτρομαγνητικής… Read More ›
Ανίχνευση κορωνοϊού από τις ταλαντώσεις φύλλων γραφενίου
Ερευνητές του Πανεπιστημίου του Ιλινόι στο Σικάγο (UIC) χρησιμοποίησαν με επιτυχία γραφένιο, ένα από τα πιο ισχυρά και λεπτά υλικά στον κόσμο, για την ανίχνευση του SARS-CoV-2 στο εργαστήριο. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η ανακάλυψη θα μπορούσε να είναι μια σημαντική… Read More ›
Φωτογράφιση ατόμων με την υψηλότερη δυνατή ανάλυση
Το 2018, οι ερευνητές του Cornell κατασκεύασαν έναν ανιχνευτή ο οποίος, σε συνδυασμό με μια διαδικασία που ονομάζεται πτυχογραφία, έκανε παγκόσμιο ρεκόρ τριπλασιάζοντας την ανάλυση ενός υπερσύγχρονου μικροσκοπίου ηλεκτρονίων. Παρά την επιτυχία της αυτή η μέθοδος είχε μια αδυναμία. Δούλευε… Read More ›
Πόσο μεγάλα είναι τα σωματίδια άλφα;
Το μέγεθος των σωματιδίων α (πυρήνες ατόμων ηλίου) προσδιορίστηκε με εξαιρετική ακρίβεια χρησιμοποιώντας εξωτικά άτομα ηλίου, όπου ένα ηλεκτρόνιο του ατόμου του ηλίου αντικαθίσταται με τον βαρύτερο ξάδελφό του, ένα μιόνιο. Το ήλιο-4 (He) είναι το δεύτερο πιο άφθονο στοιχείο… Read More ›
Ο Αϊνστάιν και η κίνηση Μπράουν
Κατά το 1827 ο Άγγλος βοτανολόγος Robert Brown πρωτοπαρατήρησε με το μικροσκόπιο την τρεμουλιαστή κίνηση μικρών κόκκων γύρης πάνω στο νερό. Είδε ότι οι κόκκοι γύρης χόρευαν ακατάπαυστα με κίνηση ακανόνιστη και τυχαία που αρχικά θεωρήθηκε σαν μια μορφή ζωής…. Read More ›
14 Απριλίου: η Παγκόσμια Κβαντική Ημέρα
Η παγκόσμια κβαντική ημέρα είναι μια πρωτοβουλία επιστημόνων κβαντικής φυσικής από όλο τον κόσμο. Ξεκινά σήμερα 14 Απριλίου 2021 ως αντίστροφη μέτρηση προς την πρώτη παγκόσμια γιορτή στις 14 Απριλίου 2022. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία, που καλεί όλους τους κβαντικούς… Read More ›
Ψύξη αντιύλης με λέιζερ
Καναδοί και άλλοι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι κατάφεραν να «χειραγωγήσουν» για πρώτη φορά την αντιύλη με τη βοήθεια ενός ειδικά κατασκευασμένου λέιζερ, ώστε να την ψύξουν σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, κοντά στο απόλυτο μηδέν. Οι ερευνητές της διεθνούς κοινοπραξίας ALPHA και… Read More ›
Το πείραμα της ελεύθερης πτώσης του Γαλιλαίου … με άτομα
Σύμφωνα με τον μύθο ο Γαλιλαίος, αφήνοντας να πέσουν ελεύθερα διάφορα σώματα από τον Πύργο της Πίζας, απέδειξε πειραματικά ότι σώματα με διαφορετικές μάζες πέφτουν με την ίδια επιτάχυνση: «κάθε σώμα που αφήνεται να πέσει υπό την επίδραση του βάρους… Read More ›
247 ζεπτοδευτερόλεπτα
το νέο ρεκόρ στο πιο σύντομο χρονικό διάστημα που έχει μετρηθεί Την πιο σύντομη -μέχρι στιγμής- διάρκεια του χρόνου κατάφεραν να μετρήσουν επιστήμονες από τη Γερμανία, καταρρίπτοντας το παγκόσμιο ρεκόρ στη μέτρηση των μικρών χρονικών διαστημάτων. Πρόκειται ειδικότερα, για τον… Read More ›
Σμικρύνοντας τους επιταχυντές σωματιδίων
Οι επιταχυντές σωματιδίων δημιουργούν δέσμες ηλεκτρονίων, πρωτονίων και ιόντων υψηλής ενέργειας που με τη σειρά τους χρησιμοποιούνται, στην διερεύνηση των υποατομικών συστατικών της φύσης, στην παραγωγή λέιζερ ακτίνων Χ που φιλμογραφούν άτομα και μόρια κατά τη διάρκεια χημικών αντιδράσεων, στις… Read More ›
Η κβαντική προέλευση των ατομικών φασμάτων
«Όταν εφαρμόσουμε ορισμένη τάση σε γυάλινο σωλήνα που περιέχει αέριο σε χαμηλή πίεση (όπως στις διαφημιστικές λυχνίες νέου), τότε θα παρατηρήσουμε ότι το αέριο εκπέμπει φως. Αν το φως αυτό αναλυθεί, όταν, για παράδειγμα, περάσει μέσα από ένα γυάλινο πρίσμα,… Read More ›
Ένας λεπτός γρίφος για το ποζιτρόνιουμ
Μια μέτρηση υψηλής ακρίβειας για την λεπτή υφή του ατόμου ποζιτρόνιουμ αποκαλύπτει μια προβληματική ασυμφωνία με τις προβλέψεις της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής (QED) To ποζιτρόνιουμ είναι ένα άτομο που μοιάζει με το άτομο του υδρογόνου. Αποτελείται από ένα ηλεκτρόνιο και ένα… Read More ›
Ο κβαντικός χαρακτήρας της «ηλιοθεραπείας»
Όλοι γνωρίζουμε ότι μαυρίζουμε όταν εκτεθούμε σε υπεριώδες φως, αλλά όχι σε ορατό και, πολύ περισσότερο, σε υπέρυθρο. Το οποίο σημαίνει, βεβαίως, ότι οι χημικές αντιδράσεις που προκαλούν το μαύρισμα ενεργοποιούνται μόνο όταν η συχνότητα της προσπίπτουσας ακτινοβολίας υπερβεί μια… Read More ›
Η διέγερση ενός εξωτικού ατόμου
Για πρώτη φορά διεγέρθηκε ένα «πιονικό άτομο» ηλίου από το φως ενός λέιζερ. Το επίτευγμα δημιουργεί μια πολλά υποσχόμενη πειραματική τεχνική για τη διερεύνηση της θεμελιώδους φυσικής. Τα εξωτικά άτομα προκύπτουν όταν ένα ή περισσότερα συστατικά ενός κανονικού ατόμου αντικατασταθεί… Read More ›
Πόσο μπορεί να ζήσει ένα άτομο υδρογόνου;
Θα μπορούσε το πρωτόνιο να είναι σταθερό σωματίδιο, ενώ το άτομο του υδρογόνου (Η) να μην είναι; Κάποιες εναλλακτικές θεωρίες εξετάζουν και αυτό το ενδεχόμενο! Ένα σχετικό θεωρητικό μοντέλο υποθέτει την ύπαρξη ενός νέου σωματιδίου το οποίο θα μπορούσε να… Read More ›
Υπολογίζοντας το μέγεθος των ατόμων χρησιμοποιώντας μολύβι και χαρτί
O Λόρδος Rayleigh το 1890, πρότεινε το εξής απλό πείραμα για την εκτίμηση του μεγέθους των ατόμων ή των μορίων: τοποθετούμε μια μικρή ποσοτήτα λαδιού όγκου V0, σε μια καθαρή επιφάνεια νερού και υπολογίζουμε το εμβαδόν S που καταλαμβάνει σ’… Read More ›
Πόση είναι η ακτίνα του πρωτονίου;
Ερευνητές του πανεπιστημίου York πραγματοποίησαν μια νέα μέτρηση της ακτίνας του πρωτονίου καταλήγοντας στην τιμή: rp = 0.833 ±0.010 fm (1 fm=10–15m) Tο πρωτόνιο δεν είναι στοιχειώδες σωματίδιο, όπως π.χ. το ηλεκτρόνιο. Αυτό σημαίνει πως έχει διαστάσεις, κι αν θεωρήσουμε… Read More ›
Η μικρότερη θερμική μηχανή στον κόσμο
Μια θερμική μηχανή φτιαγμένη από ένα μόνο ιόν ασβεστίου Θερμικές μηχανές ονομάζουμε τις διατάξεις που μετατρέπουν την θερμότητα σε μηχανικό έργο. Η ιστορία των μηχανών αυτών αρχίζει το 1712 όταν ο Thomas Newcomen επινόησε την πρώτη ατμομηχανή. Το 1769 ο… Read More ›
Κινηματογράφησαν την περιστροφή ενός μορίου
Επιστήμονες στη Γερμανία – μεταξύ των οποίων ένας Έλληνας – χρησιμοποίησαν παλμούς φωτός λέιζερ για να κινηματογραφήσουν για πρώτη φορά την ταχύτατη περιστροφή ενός μορίου. Η «μοριακή ταινία» κατέγραψε σε μόλις 125 τρισεκατομμυριοστά του δευτερολέπτου μιάμιση περιστροφή του μορίου του… Read More ›
Ποιος ανακάλυψε πρώτος τον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων;
Σας λένε κάτι τα ονόματα: Alexandre-Emile Beguyer de Chacourtois, John Newlands, Julius Lothar Meyer, William Odling, Gustavus Detlef Hinrichs, … Ποια είναι η σχέση τους με τον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων; Η απάντηση στο βίντεο που ακολουθεί:
Από τι εξαρτάται το έργο ιοντισμού των ατόμων;
Μια βασική παράμετρος που χαρακτηρίζει τα άτομα είναι το έργο ιοντισμού τους: το ελάχιστο ποσό ενέργειας που απαιτείται για να αποσπαστεί το ασθενέστερα συνδεδεμένο ηλεκτρόνιο του ατόμου. Τι διαμορφώνει την τιμή του έργου ιοντισμού και τον τρόπο μεταβολής του από… Read More ›
To πείραμα των Estermann, Simpson και Stern
O Otto Stern (1888-1969) ήταν ένας γερμανο-αμερικανός φυσικός, γνωστός κυρίως από το πείραμα Stern-Gerlach (που έγινε το 1922 στην Γερμανία), και με το οποίο αποδείχθηκε πειραματικά πως το ηλεκτρόνιο διαθέτει εσωτερική στροφορμή (spin). Με την άνοδο των ναζί στην εξουσία… Read More ›
Louis de Broglie, o πρίγκιπας της δυϊκότητας
H πρίγκιπας Louis Victor Pierre Raymond de Broglie μέλος μιας από τις επιφανέστερες αριστοκρατικές οικογένειες της Γαλλίας, αναμενόταν να ακολουθήσει τα βήματα των ενδόξων προγόνων του. Τα μέλη της οικογένειας de Broglie, με καταγωγή από το Πεδεμόντιο, είχαν υπηρετήσει Γάλλους… Read More ›
Η εποχή της ατομικής ενέργειας
Χάρης Βάρβογλης Όταν ακούμε το όνομα του Einstein, οι περισσότεροι από εμάς φέρνουμε στο μυαλό μας την περίφημη σχέση E = mc2, αυτή που προβλέπει ότι μάζα και ενέργεια είναι ισοδύναμες ποσότητες με συντελεστή αναλογίας την ταχύτητα του φωτός στο… Read More ›
Ένα άτομο ως δυναμόμετρο απειροελάχιστων δυνάμεων
Ένα μόνο άτομο μπορεί να μετρήσει απειροελάχιστες δυνάμεις H μονάδα μέτρσης της δύναμης είναι το Nιούτον (Newton). Oρίζεται ως η δύναμη που πρέπει να ασκηθεί σε σώμα μάζας ενός κιλού (1 Κg), έτσι ώστε αυτό να αποκτήσει επιτάχυνση ένα μέτρο… Read More ›
Φωτογραφία ενός μόνο ατόμου ορατού με γυμνό μάτι!
Η φωτογραφία ενός μόνο ατόμου του στοιχείου στροντίου (ή καλύτερα του φωτός που επαν-εκπέμπει το άτομο), βραβεύθηκε σε διαγωνισμό επιστημονικής φωτογραφίας που οργανώθηκε από το EPSRC (Engineering and Physical Sciences Research Council) Η φωτογραφία «ένα άτομο σε μια παγίδα ιόντων»… Read More ›
Ζύγισαν το πρωτόνιο και το βρήκαν ελαφρύτερο
Ο ακριβέστερος προσδιορισμός της μάζας του πρωτονίου Μετά την ακριβέστερη μέτρηση της μάζας του ηλεκτρονίου, οι ερευνητές Sturm et al κατάφεραν να μετρήσουν και την μάζα του πρωτονίου με την μεγαλύτερη ακρίβεια από ποτέ. Συγκεκριμένα, πέτυχαν τριπλάσια ακρίβεια σε σχέση… Read More ›
Δημιουργήθηκε το πιο ακριβές ρολόι στον κόσμο
Το παγκόσμιο ρεκόρ ακριβείας κατέχει ένα άλλο ατομικό ρολόι επίσης του NIST, που βασίζεται σε άτομα στροντίου Αμερικανοί επιστήμονες συνδύασαν δύο κορυφαία ατομικά ρολόγια σε ένα, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο το πιο σταθερό ρολόι στον κόσμο. Ως σταθερότητα εννοείται… Read More ›
Στα όρια της «αττοφυσικής»
Για πρώτη φορά oι φυσικοί χρονομέτρησαν μια μεταβολή στο εσωτερικό ατόμου με ακρίβεια μερικών τρισεκατομμυριοστών του δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου. Προσδιόρισαν το χρονικό διάστημα που απαιτείται για να πραγματοποιηθεί ο ιονισμός ατόμου ηλίου με ακρίβεια μερικών zeptoseconds – ζεπτοδευτερόλεπτα (1 zeptosecond=10−21… Read More ›
Ένα άλυτο μαθηματικό πρόβλημα και το ατομικό πρότυπο Thomson
Το 1998 ο μαθηματικός Steve Smale δημοσίευσε μια λίστα από 18 άλυτα προβλήματα (Mathematical problems for the next century Steve Smale), έπειτα από αίτημα του τότε αντιπροέδρου της Διεθνούς Μαθηματικής Εταιρίας Vladimir Arnold. Ο Arnold ζήτησε από τους μαθηματικούς να… Read More ›
Φορητή συσκευή χρονολόγησης με άνθρακα-14
Η διάσπαση του ραδιενεργού άνθρακα-14 αποτελεί μια χαρακτηριστική διάσπαση β– Το γεγονός ότι κατά τη διάσπαση ενός πυρήνα μπορεί να εκπέμπεται ένα ηλεκτρόνιο δε σημαίνει ότι το ηλεκτρόνιο αυτό προϋπήρχε μέσα στο μητρικό πυρήνα. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η… Read More ›
Το «ξύπνημα» της δύναμης Higgs
To μποζόνιο Higgs αλληλεπιδρά με τα σωματίδια που συνιστούν την γνωστή μας ύλης, τα ηλεκτρόνια, τα πρωτόνια και νετρόνια. Τα εικονικά του κβάντα ανταλλάσσονται συνεχώς με αυτά τα σωματίδια. Με άλλα λόγια εμφανίζεται μια δύναμη – η δύναμη Higgs. Tα… Read More ›
Συνεχίζονται τα δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα φυσικής
… από το Mathesis ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ – ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 Με περίπου 11.000 εγγεγραμμένους φοιτητές στους πρώτους τρεις μήνες της λειτουργίας του και με τα πρώτα μαθήματα να έχουν μπει στην τελική ευθεία ολοκλήρωσής τους, το Mathesis είναι έτοιμο για το δεύτερο… Read More ›
Βοριοφένιο, όπως λέμε γραφένιο
Η οικογένεια των δισδιάστατων «θαυματουργών» υλικών -με πιο γνωστό το γραφένιο που ανακαλύφθηκε το 2004– διευρύνεται συνεχώς. Η νέα προσθήκη είναι το βοριοφένιο (borophene), ένα πολύ λεπτό στρώμα με πάχος μόλις ενός ατόμου του χημικού στοιχείου βορίου, που δημιούργησαν ερευνητές… Read More ›
Εξίσωση Schrödinger για πλανητικά συστήματα
Ο νόμος του Bode ή καλύτερα νόμος Titius-Bode, υπολογίζει τον μεγάλο ημιάξονα των τροχιών των πλανητών του ηλιακού μας συστήματος, σε αστρονομικές μονάδες, σύμφωνα με τη σχέση r(n) = 0,4 + 0,3·2n όπου n=-∞, 0, 1, 2, 3, 4, ……… Read More ›
Ο περιοδικός πίνακας των στοιχείων σε εικόνες
Για την διαδραστική εκδοχή του πίνακα πατήστε ΕΔΩ:elements.wlonk.com/ElementsTable
Απεικόνιση ζωντανών βακτηρίων με ακτίνες Χ
Σύμφωνα με δημοσίευση στο Nature Communications [Imaging single cells in a beam of live cyanobacteria with an X-ray laser], ερευνητές από το SLAC κατάφεραν να «φωτογραφίσουν» με ακτίνες Χ ζωντανά βακτήρια. Πρόκειται για το πρώτο βήμα στην απευθείας εξερεύνηση του… Read More ›
Γιατί του το έδωσαν;
Ο Alfred Kastler (1902 – 1984) ήταν Γάλλος φυσικός που βραβεύθηκε με το Νόμπελ Φυσικής το 1966 … for the discovery and development of optical methods for studying Hertzian resonances in atoms. από το «Μαφάλντα 4» του Quino Διαβάστε επίσης: Kastler… Read More ›
O ήχος ενός ατόμου
Επιστήμονες του Πολυτεχνείου Chalmers χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά ηχητικά κύματα για την επικοινωνία με τεχνητά άτομα. Με τη μέθοδό τους κατάφεραν να αναπαράγουν κβαντικά φαινόμενα στα οποία ο ήχος αντικατέστησε το φως, το συνήθη δηλαδή ύποπτο στα φαινόμενα του μικρόκοσμου…. Read More ›
Το απόλυτο παγκόσμιο ρολόι και η κβαντική σύμπλεξη
Ένα δίκτυο ατομικών ρολογιών εξαιρετικής ακρίβειας, που συνδέονται μεταξύ τους με το εκπληκτικό φαινόμενο της κβαντικής σύμπλεξης, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν το απόλυτο παγκόσμιο ρολόι. Ένα τέτοιο επίτευγμα θα επέτρεπε όλες τις χώρες να συμφωνήσουν σε μια ακριβή μέτρηση του… Read More ›
Μια κβαντική μέθοδος προσδιορισμού της σταθεράς παγκόσμιας έλξης
Μια νέα τεχνική που χρησιμοποιεί ψυχρά άτομα ρουβιδίου σε χαμηλές θερμοκρασίες δίνει μικρότερη τιμή σε σχέση με την μέχρι σήμερα αποδεκτή τιμή της σταθεράς G του Νεύτωνα Στην εργασία που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature με τίτλο «Precision measurement of the… Read More ›
Μελετώντας τον μαγνητισμό ενός μεμονωμένου ατόμου
Μία νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science [Rau et al: Reaching the Magnetic Anisotropy Limit of a 3d Metal Atom] θέτει τα πρώτα θεωρητικά όρια στην ενέργεια που χρειάζεται για να ελέγξει κανείς τη μαγνητική συμπεριφορά ενός μεμονωμένου ατόμου…. Read More ›
Ο ακριβέστερος προσδιορισμός της μάζας του ηλεκτρονίου
Ο μέτρηση της μάζας του ηλεκτρονίου με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια αποτελεί το αντικείμενο πολλών ερευνών στις τελευταίες δεκαετίες. Ο λόγος είναι ότι, η μάζα του ηλεκτρονίου me , είναι μια από τις παραμέτρους στο καθιερωμένο πρότυπο των στοιχειωδών… Read More ›
Κατασκεύασαν LED από ένα μόνο μόριο
Οι Δίοδοι Εκπομπής Φωτός (Light Emitting Diode) είναι στοιχεία που εκπέμπουν φως όταν περνάει από μέσα τους ηλεκτρικό ρεύμα προς τη μια από τις δυο δυνατές κατευθύνσεις. Τα συνηθισμένα LED είναι κατασκευασμένα από ημιαγωγούς όπως το πυρίτιο. Υπάρχουν όμως και… Read More ›
Το ακριβέστερο ατομικό ρολόι
Ένα πειραματικό ατομικό ρολόι στροντίου πέτυχε νέα παγκόσμια ρεκόρ ακρίβειας και σταθερότητας στη μέτρηση του χρόνου, καθώς δεν χάνει ούτε ένα δευτερόλεπτο στα πέντε δισεκατομμύρια χρόνια, αν υποτεθεί ότι θα μπορούσε να διαρκέσει τόσο πολύ. Το ρολόι στροντίου είναι κατά… Read More ›
Δημιουργήθηκε για πρώτη φορά δέσμη ατόμων αντι-υδρογόνου
Το πείραμα αντιύλης ASACUSA στο CERN δημιούργησε για πρώτη φορά δέσμη από άτομα αντι-υδρογόνου. Το αντι-υδρογόνο γίνεται με την ανάμιξη αντι-ηλεκτρονίων (ποζιτρονίων) με χαμηλής ενέργειας αντιπρωτόνια.Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ιάπωνα φυσικό Γιασουνόρι Γιαμαζάκι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο… Read More ›
Ununpentium: νέα δεδομένα για τo στοιχείο με ατομικό αριθμό 115
Ununpentium (Ουνουνπέντιο; ) είναι το προσωρινό όνομα του τεχνητά κατασκευασμένου υπερ – βαρέoς στοιχείου του περιοδικού πίνακα με ατομικό αριθμό 115. Συμβολίζεται με Uup. Παρότι δημιουργήθηκε για πρώτη φορά το 2004: «Fusion-fission dynamics of super-heavy clement formation and decay» V.I…. Read More ›
Το πιο αξιόπιστο ατομικό ρολόι
Ένα νέο ατομικό ρολόι από υττέρβιο κατέχει πλέον το παγκόσμιο ρεκόρ στην ακρίβεια μέτρησης χρόνου, σύμφωνα με μία δημοσίευση στο περιοδικό Science [«An Atomic Clock with 10−18 Instability«, N. Hinkley et al]. Η διάρκεια ενός δευτερολέπτου, ορίζεται επιστημονικά ως 9.192.631.770 παλινδρομήσεις… Read More ›
Γιατί ο υδράργυρος είναι υγρός; Διότι ισχύει η θεωρία της σχετικότητας
Ο υδράργυρος είναι μέταλλο και επιπλέον είναι και το μοναδικό μέταλλο που σε θερμοκρασία δωματίου βρίσκεται στην υγρή κατάσταση! Γιατί συμβαίνει αυτό; Διότι ισχύει η θεωρία της σχετικότητας! Αυτή την απάντηση δίνει και το βίντεο που ακολουθεί: Το βίντεο περιγράφει… Read More ›
Ακινητοποίησαν το φως για ένα λεπτό …
… φυσικοί από το Πανεπιστήμιο του Darmstadt στη Γερμανία Η ταχύτητα του φωτός είναι πάντα μικρότερη όταν το φως κινείται μέσα σε ένα οποιοδήποτε διαφανές υλικό μέσο – π.χ. μέσα στο γυαλί η ταχύτητα του φωτός μειώνεται κατά περίπου 40%…. Read More ›
Ελκτικές δυνάμεις από την ακτινοβολία μέλανος σώματος
H ακτινοβολία μέλανος σώματος μπορεί να οδηγήσει σε μια καθαρά ελκτική δύναμη μεταξύ μικροσκοπικών αντικειμένων. Αυτό ισχυρίζονται φυσικοί από το Πανεπιστήμιο του Ίνσμπρουκ στην Αυστρία, οι οποίοι υπολόγισαν το μέτρο αυτής της νέας δύναμης μεταξύ ενός κόκκου σκόνης και ενός… Read More ›
Νέο οπτικό-ατομικό ρολόι ύψιστης ακρίβειας
Χάνει μόνο ένα δευτερόλεπτο ανά 300 εκατομμύρια χρόνια Το δευτερόλεπτο που μετράμε σήμερα, μπορεί να μην είναι ίδιο με εκείνο που θα μετράμε στο μέλλον, καθώς οι επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι ένα νέο οπτικό-ατομικό ρολόι μετράει τον χρόνο με ακόμη μεγαλύτερη… Read More ›
To ατομικό πρότυπο του Bohr
Πριν από 100 χρόνια, τον Ιούλιο του 1913, το επιστημονικό περιοδικό Philosophical Magazine δημοσίευσε την θεωρία για το άτομο του Niels Bohr. Τότε ο Bohr ήταν 28 ετών. Οι δυο εργασίες είναι διαθέσιμες στα αγγλικά: ΕΔΩ: «On the Constitution of Atoms… Read More ›
Φωτογραφίες μορίων πριν και μετά τη χημική αντίδραση
Για πρώτη φορά οι επιστήμονες κατόρθωσαν να φωτογραφίσουν τα μόρια μιας χημικής ουσίας ακριβώς προτού αυτά αντιδράσουν μεταξύ τους καθώς και αμέσως μετά την αντίδραση. Το «στιγμιότυπο», το οποίο όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου, αποτελεί «το όνειρο κάθε χημικού»,… Read More ›
Μια κρυφή ματιά στην κυματοσυνάρτηση του υδρογόνου
Πριν από λίγες ημέρες οι ερευνητές Stodolna et al δημοσίευσαν μια εργασία τους με τίτλο «Hydrogen Atoms under Magnification: Direct Observation of the Nodal Structure of Stark States» (η δημοσίευση έχει και ελληνικό χρώμα από τη συμμετοχή του S. Cohen από… Read More ›
Η αντιύλη υπακούει στη βαρύτητα;
Στο ερώτημα αυτό θα απαντήσει το πείραμα Αpha στο CERN Επιστήμονες του CERN πραγματοποιούν ένα από τα πιο παράξενα πειράματα, εξετάζοντας εάν η αντιύλη υπακούει στη βαρύτητα ή πέφτει προς τα πάνω. Οι επιστήμονες πειραματίζονται με την αντιύλη ως πιθανό… Read More ›
Η μικρότερη ταινία του κόσμου
Ένα παιδί και το άτομό του Ερευνητές της IBM χρησιμοποιώντας μικροσκόπιο σάρωσης (Scanning Tunneling Microscopy, STM) κατάφεραν να κάνουν πρωταγωνιστές σε μια ταινία μικρού μήκους μερικές χιλιάδες άτομα μονοξειδίου του άνθρακα. Ο τίτλος της ταινίας είναι «A Boy And His… Read More ›
Βίντεο: κίνηση ατόμων σε πραγματικό χρόνο
Καναδοί, Γερμανοί και Ιάπωνες επιστήμονες κατάφεραν να παράγουν την καλύτερη μέχρι σήμερα απεικόνιση της κίνησης των ατόμων σε πραγματικό χρόνο, ρίχνοντας έτσι φως στα θεμέλια της χημείας και της βιολογίας σε ατομικό επίπεδο. Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή φυσικοχημείας… Read More ›
Κβαντικός Φεμτο-Μαγνητισμός
Μαγνήτες από φως δημιουργούν Έλληνες ερευνητές Η νέα έρευνα στο πεδίο της μαγνητο-οπτικής τεχνολογίας ανοίγει πλέον το δρόμο για τη δημιουργία συσκευών που θα λειτουργούν 1.000 φορές γρηγορότερα Ένα νέο τρόπο για να δημιουργήσουν μικρούς μαγνήτες χρησιμοποιώντας φως, ανακάλυψαν Έλληνες… Read More ›
Ανιχνεύοντας τοπολογικές ατέλειες στο σύμπαν …
… καθώς η Γη διέρχεται από αυτές Αστροφυσικοί κατασκευάζουν ένα μαγνητικό ανιχνευτή παγκόσμιας κλίμακας, ο οποίος εντοπίζει τοπολογικές ατέλειες στη δομή του Σύμπαντος Ένα από τα πιο δημοφιλή θέματα στην κοσμολογία σήμερα είναι η πιθανότητα το Σύμπαν να περιέχει τοπολογικές… Read More ›
Επίτευξη αρνητικών απόλυτων θερμοκρασιών
Κάτω από το απόλυτο μηδέν Η απόλυτη θερμοκρασία, η θεμελιώδης κλίμακα θερμοκρασίας στην θερμοδυναμική (κλίμακα Κelvin), είναι πάντα θετική. Κάτω από ειδικές συνθήκες είναι δυνατές και οι αρνητικές απόλυτες θερμοκρασίες – όπου καταλαμβάνονται περισσότερες καταστάσεις υψηλής ενέργειας απ’ ότι καταστάσεις… Read More ›
Βίντεο: Ακτίνες Χ, νόμος του Bragg και Curiosity
Διάλεξη του καθηγητή του ΜΙΤ, Michael Cima από την σειρά online μαθημάτων edX, και συγκεκριμένα από το μάθημα Χημείας Στερεάς Κατάστασης: 3.091x Introduction to Solid State Chemistry http://youtu.be/4KY7KcewxeU
Το τηλεσκόπιο Planck βλέπει το φαινόμενο Sunyaev-Zel’dovich
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Planck ανακάλυψε μια γέφυρα θερμού αερίου που συνδέει τα σμήνη γαλαξιών Abell 399 (κάτω προς το κέντρο) και Abell 401 (πάνω αριστερά). Τα δυο σμήνη απέχουν περίπου ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός από τη Γη και η γέφυρα… Read More ›
Η Google τιμά τα 127α γενέθλια του Niels Bohr
Niels Bohr: Δανός φυσικός, από τους διαπρεπέστερους επιστήμονες του 20ου αιώνα, με σημαντικό έργο στην κατανόηση της δομής του ατόμου και την Κβαντική Φυσική. Για τα επιτεύγματά του τιμήθηκε με Νόμπελ Φυσικής το 1922. Διαβάστε επίσης: Πως μπορούμε να υπολογίσουμε την… Read More ›
Η πρώτη φωτογραφία της σκιάς ενός ατόμου
Πρόκειται για τη μικρότερη σκιά που φωτογραφήθηκε ποτέ. Το επίτευγμα ανήκει σε ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Griffith στην Αυστραλία. Ο καθηγητής Kielpinski και οι συνεργάτες του παγίδευσαν ιόντα του στοιχείου Υττερβίου (Yb) και τα εξέθεσαν σε μια συγκεκριμένη συχνότητα φωτός…. Read More ›
O χρόνος θα σταματήσει για ένα δευτερόλεπτο …
… αύριο Σάββατο 30-6-2012 Θα είναι δύσκολο να το αντιληφθούμε, κι όμως το Σάββατο θα κερδίσουμε όλοι μερικές στιγμές ζωής επιπλέον: η διεθνής υπηρεσία που κρατά συγχρονισμένα τα ρολόγια σε όλο τον κόσμο ετοιμάζεται να προσθέσει ένα εμβόλιμο δευτερόλεπτο στο… Read More ›
Η ταυτότητα του πλουτωνίου στο φως μετά από προσπάθειες 50 ετών
Πέντε δεκαετίες χρειάστηκε να περιμένουν οι φυσικοί για να μπορέσουν να αποκαλύψουν την ταυτότητα του πλουτωνίου-239. Η δομή του σχάσιμου στοιχείου αναλύθηκε επιτέλους με τη βοήθεια της Φασματοσκοπίας Μαγνητικού Συντονισμού (nuclear magnetic resonance spectroscopy, NMR). Άμεση συνέπεια του επιτεύγματος, το… Read More ›
Η διάσπαση του ηλεκτρονίου σε οrbiton και spinon
Το ηλεκτρόνιο ως γνωστόν θεωρείται ως ένα από τα στοιχειώδη σωματίδια του Σύμπαντος, όπως τα κουάρκ, τα νετρίνα κ.λ.π. Στοιχειώδη σωματίδια σημαίνει ότι δεν έχουν δομή – δεν έχουν άλλα συστατικά – άρα δεν μπορούν να διαχωριστούν. Κι όμως ερευνητές είχαν ήδη… Read More ›
Bίντεο: το μικρότερο τρανζίστορ του κόσμου
….αποτελείται από ένα μόνο άτομο Το μικρότερο τρανζίστορ στον κόσμο αποτελείται από ένα μόνο άτομο φωσφόρου ενσωματωμένο σε ένα κρύσταλλο πυριτίου. Το μικροσκοπικό τρανζίστορ έχει πύλες χαραγμένες στην επιφάνειά του, έτσι ώστε να είναι δυνατή η σύνδεσή του με μεταλλικές… Read More ›
Πως μπορούμε να υπολογίσουμε την ακτίνα του ατόμου ….
… χωρίς να γνωρίζουμε ατομική φυσική Άραγε πρέπει να γνωρίζουμε τα μυστικά της κβαντομηχανικής για να εκτιμήσουμε το μέγεθος των ατόμων; Πρέπει να επιλύσουμε την τρισδιάστατη εξίσωση του Schrödinger για το άτομο του υδρογόνου ώστε να υπολογίσουμε την ακτίνα του;… Read More ›
Πως ένα μιόνιο κάνει το άτομο του ηλίου να συμπεριφέρεται σαν άτομο υδρογόνου
Ένα άτομο ηλίου αποτελείται από έναν πυρήνα που περιέχει δύο θετικά φορτισμένα πρωτόνια και δύο νετρόνια. Γύρω από τον πυρήνα περιστρέφονται δύο ηλεκτρόνια που φέρουν αρνητικό φορτίο. Ένα άτομο του υδρογόνου έχει μόνο ένα πρωτόνιο και ένα ηλεκτρόνιο. Ο Donald… Read More ›
Το υδρογόνο εκπέμπει στην ραδιοφωνική συχνότητα των 1420 ΜHz
Τα αέρια νέφη του μεσοαστρικού χώρου που βρίσκονται σε θερμοκρασία 10 έως 100Κ περιέχουν κυρίως υδρογόνο σε ατομική ή μοριακή μορφή. Τέτοια αέρια νέφη ήταν πολύ δύσκολο να ανιχνευθούν από τους αστρονόμους, διότι τα ψυχρά αυτά νέφη δεν εμφάνιζαν μετρήσιμη… Read More ›