Το κινεζικό μπαλόνι «κατάσκοπος», που πέταξε αυτή την εβδομάδα πάνω από το αμερικανικό έδαφος προκαλώντας την αναβολή της επίσκεψης του Άντονι Μπλίνκεν στην Κίνα και πυροδοτώντας νέο επεισόδιο στις σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων, είναι ένα εργαλείο που καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με αμερικανό ειδικό που μίλησε στο Γαλλικό Πρακτορείο. Σύμφωνα με το αμερικανικό Πεντάγωνο, μάλιστα, εντοπίστηκε και δεύτερο αερόστατο στη Λατινική Αμερική.
Για τον Ουίλιαμ Κιμ, ειδικό στα μπαλόνια παρακολούθησης στο κέντρο σκέψης Marathon Initiative της Ουάσιγκτον, αυτά τα αερόπλοια είναι ισχυρά εργαλεία παρακολούθησης που είναι δύσκολο να καταρριφθούν.
– Καθοδηγείται από την τεχνητή νοημοσύνη;
Παρότι η όψη του κινεζικού μπαλονιού μοιάζει με εκείνη ενός συνηθισμένου αερόστατου μετεωρολογικών μετρήσεων, μερικά στοιχεία διαφέρουν, επισημαίνει ο Κιμ.
Το επιβλητικό ωφέλιμο φορτίο του, που είναι ορατό, αποτελείται από ηλεκτρονικά εργαλεία για την καθοδήγηση και την παρακολούθηση, καθώς και από ηλιακούς συλλέκτες για την τροφοδοσία του συνόλου.
Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό το μπαλόνι ενδέχεται να διαθέτει τεχνολογίες καθοδήγησης τις οποίες δεν διαθέτει ακόμη ο αμερικανικός στρατός.
Όπως εξηγεί, με τις προόδους της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), ένα μπαλόνι μπορεί πλέον να πορεύεται αλλάζοντας απλώς ύψος, ώστε να φθάνει σε ένα σημείο ενδεδειγμένο για να βρει έναν άνεμο που θα το ωθήσει προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Προηγουμένως έπρεπε είτε να καθοδηγείται από το έδαφος με καλώδιο, «είτε το άφηνες και πήγαινε όπου το έσπρωχνε ο άνεμος», διευκρινίζει ο Ουίλιαμ Κιμ.
«Αυτό που συνέβη πολύ πρόσφατα με την εξέλιξη στην τεχνητή νοημοσύνη είναι ότι μπορούμε πλέον να έχουμε ένα μπαλόνι (…) που δεν έχει καν ανάγκη να διαθέτει δικά του μέσα προώθησης. Ελέγχοντας απλώς το ύψος, μπορεί να ελέγχει την κατεύθυνσή του», συνοψίζει. Μια τέτοια τεχνολογία μπορεί, πάντως, να περιλαμβάνει και επικοινωνίες με τη βάση του.
– Ποιά είναι τα πλεονεκτήματα σε σχέση με τους δορυφόρους;
Σύμφωνα με τον Κιμ, οι δορυφόροι είναι όλο και πιο ευάλωτοι σε επιθέσεις από τη Γη και το διάστημα.
Τα μπαλόνια από την πλευρά τους έχουν κάποια πλεονεκτήματα, αρχίζοντας από την ικανότητά τους να διαφεύγουν από τα ραντάρ.
«Είναι φτιαγμένα από υλικά που δεν αντανακλούν το φως, δεν είναι από μέταλλο. Συνεπώς μολονότι μπορεί να είναι ογκώδη (…) ο εντοπισμός τους είναι δύσκολος».
Αν είναι αρκετά μικρά, οι μηχανισμοί κατασκοπείας και το ωφέλιμο φορτίο αυτών των αερόπλοιων μπορούν μάλιστα να περνούν απαρατήρητοι.
Τα μπαλόνια έχουν επίσης το πλεονέκτημα ότι μπορούν να παραμένουν σε σταθερή θέση πάνω από τον παρακολουθούμενο στόχο, αντίθετα από τους κατασκοπευτικούς δορυφόρους που πρέπει να παραμένουν σε τροχιά. «Μπορούν να πετούν επί μήνες πάνω από την ίδια θέση», διαβεβαιώνει ο ειδικός.
– Μπορεί το μπαλόνι να έφθασε στις ΗΠΑ λόγω ατυχήματος;
Για τον Ουίλιαμ Κιμ, αυτό είναι μια «ρεαλιστική πιθανότητα». Το κινεζικό μπαλόνι μπορεί πράγματι αρχικά να εστάλη για να συγκεντρώσει δεδομένα έξω από τα αμερικανικά σύνορα ή πολύ ψηλότερα και να έπαθε κάποια βλάβη.
«Δεν λειτουργούν πάντα τέλεια», υποστηρίζει υπογραμμίζοντας πως η κινεζική συσκευή πετούσε σε ύψος περίπου 46.000 ποδιών πάνω από το έδαφος, αντί για τα 65.000 ή τα 100.000 πόδια στα οποία πετούν συνήθως.
«Είναι σίγουρα λίγο χαμηλά (…) Αν ο στόχος ήταν να καταστεί δυσκολότερος ο εντοπισμός, δυσκολότερη η κατάρριψη, θα είχε νόημα να σταλεί σε μεγαλύτερο ύψος».
– Γιατί οι ΗΠΑ δεν το κατέρριψαν;
Το να καταρριφθεί το μπαλόνι δεν είναι τόσο εύκολο όσο φαίνεται, εξηγεί ο Κιμ.
«Αυτά τα μπαλόνια λειτουργούν με ήλιο (…) δεν μπορείς απλώς να το πυροβολήσεις και να το κάνεις να πάρει φωτιά» όπως ένα τηλεκατευθυνόμενο, εξηγεί ο ειδικός. «Δεν είναι πράγματα που εκρήγνυνται ή σκάνε», συνεχίζει. «Αν του ανοίξεις τρύπα, απλώς θα ξεφουσκώσει πολύ αργά».
Στην προκειμένη περίπτωση, το αμερικανικό Πεντάγωνο απέτρεψε την κατάρριψή του, φοβούμενο ότι ίσως προκαλέσει τραυματισμούς.
Ο Ουίλιαμ Κιμ υπενθυμίζει πως το 1998 η Πολεμική Αεροπορία του Καναδά έστειλε ένα μαχητικό F-18 για να επιχειρήσει να καταρρίψει ένα ανεξέλεγκτο μετεωρολογικό μπαλόνι. «Το γάζωσαν με πυρομαχικά των 20 χιλιοστών. Και τελικά χρειάστηκε έξι ημέρες για να κατέβει». Όπως αναφέρει, μάλιστα, δεν είναι ξεκάθαρο αν οι πύραυλοι εδάφους αέρος λειτουργούν εναντίον αυτού του τύπου των μπαλονιών, καθώς τα συστήματά καθοδήγήσής τους έχουν πράγματι επινοηθεί για να πλήττουν ταχείς στόχους.
BBC: Πόσο ευσταθούν οι ισχυρισμοί της Κίνας για το μπαλόνι;
Οι κινεζικές αρχές αναφέρουν ότι το μπαλόνι εναέριας επίβλεψης το οποίο εθέαθη πάνω από κομβικής σημασίας τοποθεσίες στις ΗΠΑ, ανήκει στο Πεκίνο, αλλά επιμένουν ότι ο σκοπός του ήταν η μετεωρολογική έρευνα και ισχυρίζονται πως εξετράπη της πορείας του λόγω απροσδόκητων ανέμων.
Το BBC εξέτασε την κατεύθυνση του ανέμου και άλλα σχετικά στοιχεία προκειμένου να διαπιστώσει την πιθανή πορεία του μπαλονιού.
Πού εθεάθη το κινεζικό μπαλόνι;
Το μπαλόνι εθεάθη πάνω από καναδικά εδάφη προτού εμφανιστεί την Τετάρτη πάνω από την πόλη Μπίλινγκς της πολιτείας Μοντάνα των ΗΠΑ, όπου κάτοικοι το είδαν να πετάει στον ουρανό.
Οι αμερικανικές αρχές αναφέρουν ότι παρακολουθούν το μπαλόνι στον εναέριο χώρο των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας επανδρωμένο αεροσκάφος, ενώ σημειώνουν ότι έχει πετάξει πάνω από υψηλής σημασίας στρατιωτικές τοποθεσίες.
Εξετράπη της πορείας του, λέει η Κίνα
Το Πεκίνο αναφέρει ότι ισχυροί δυτικοί άνεμοι «παρέσυραν το μηχάνημα», το οποίο έχει «περιορισμένες δυνατότητες αυτόνομης πλοήγησης», με αποτέλεσμα να εκτραπεί τις προκαθορισμένης πορείας του.
Ο Σάιμον Κινγκ του BBC Weather αναφέρει ότι στην περιοχή του βόρειου Ειρηνικού μεταξύ Κίνας και Βόρειας Αμερικής, οι άνεμοι που επικρατούν είναι δυτικοί (πνέουν δηλαδή από τα δυτικά προς τα ανατολικά).
«Στη συγκεκριμένη περιοχή του Ειρηνικού, η ταχύτητα του ανέμου σε υψόμετρο από 9.000 έως 12.000 μέτρα, ήταν 240 χιλιόμετρα την ώρα ή μεγαλύτερη τις τελευταίες ημέρες», τονίζει ο Κινγκ. «Δεν υπάρχει τίποτα ασυνήθιστο στην εν λόγω περιοχή με την ταχύτητα του ανέμου σε αυτό το υψόμετρο».
Οι ροές του ανέμου στον βόρειο Ειρηνικό κατά τις τελευταίες ημέρες, θα έσπρωχναν το μπαλόνι βορειοδυτικά προς την κατεύθυνση της Αλάσκα και στη συνέχεια νοτιοδυτικά προς τη Μοντάνα μέσω του Καναδά», εξηγεί ο ίδιος.
«Τα περισσότερα μετεωρολογικά μπαλόνια φτάνουν σε ύψος περίπου 30.000 μέτρα και μετά από λίγες ώρες εκρήγνυνται, με τον εξοπλισμό να πέφτει στη Γη με αλεξίπτωτο. Είναι ασυνήθιστο ένα τέτοιο μπαλόνι να παραμείνει [στον ουρανό] για μέρες όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση».
Η Δρ. Μαρίνα Μίρον, ερευνήτρια στον τομέα των αμυντικών σπουδών στο King’s College του Λονδίνου, αναφέρει ότι το μπαλόνι ίσως να ήταν πιο προηγμένο τεχνολογικά από ό,τι ισχυρίζεται η Κίνα.
«Είναι πιθανό κάποιος να χειριζόταν το μπαλόνι από το έδαφος», λέει η ίδια. «Θα μπορούσε να αυξήσει ή να μειώσει το ύψος του μπαλονιού έτσι ώστε να εισέλθει σε ρεύματα αέρα που πνέουν προς διαφορετικές κατευθύνσεις».
«Το επιθυμητό θα ήταν να το κάνουν να αιωρείται πάνω από ένα σημείο ώστε να συλλέξει στοιχεία. Αυτό είναι κάτι που μπορεί κάποιος να κάνει με ένα μπαλόνι αλλά όχι και με έναν δορυφόρο».
Μπορούμε να ιχνηλατήσουμε την πορεία του;
Όχι με ιδιαίτερη βεβαιότητα. Δεν διαθέτουμε τα στοιχεία που θα είχαμε στην περίπτωση μιας εμπορικής πτήσης και γι’ αυτό θα πρέπει να ανατρέξουμε σε άλλες πηγές πληροφοριών.
Μια από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό της πορείας αντικειμένων σε τόσο μεγάλο υψόμετρο, είναι η αξιοποίηση ενός μοντέλου που βασίζεται στην ταχύτητα και τη διεύθυνση του ανέμου.
Το αμερικανικό τμήμα μελετών για τον Ωκεανό και την Ατμόσφαιρα (NOAA) έχει αναπτύξει ένα τέτοιο μοντέλο (γνωστό ως HYSPLIT) που βασίζεται σε ανέμους που πνέουν σε υψόμετρα άνω των 14.000 μέτρων.
«Η βασική χρήση του», λέει ο Σάιμον Κινγκ «είναι ο έλεγχος της μετακίνησης και της διασποράς μολυσματικών και επικίνδυνων στοιχειών στην ατμόσφαιρα».
«Το μοντέλο λειτουργεί επίσης και αντιστρόφως – η λεγόμενη “αντίστροφη πορεία” – έτσι ώστε αν μπορούμε να δούμε από πού προέρχονται τα εν λόγω στοιχεία», σημειώνει.
«Στην περίπτωση του μπαλονιού πάνω από τις ΗΠΑ, η αντίστροφη τροχιά μπορεί να δείξει από πού προήλθε ο άνεμος που μετέφερε το μπαλόνι, ενώ μέσω της ανάλυσης της κατεύθυνσης και της ταχύτητας του ανέμου, [μπορούμε να δούμε] και προς τα πού θα πάει στη συνέχεια».
Ο Αμερικανός μετεωρολόγος Νταν Σάτερφιλντ έχει χρησιμοποιήσει το εν λόγω μοντέλο προκειμένου να υπολογίσει την πιθανή πορεία που ακολούθησε το κινεζικό μπαλόνι, και κοινοποίησε τα ευρήματά του στο Διαδίκτυο.
Ξεκινώντας από το σημείο στη Μοντάνα όπου εθεάθη την 1η Φεβρουαρίου, ο Σάτερφιλντ υπολόγισε την πιθανή αντίστροφη πορεία του μπαλονιού, βασιζόμενος σε στοιχεία για τον άνεμο, και βρήκε ότι πιθανώς προήλθε από την κεντρική Κίνα.
Επισημαίνεται ωστόσο ότι αυτή δεν ήταν η πραγματική πορεία που ακολούθησε το μπαλόνι, αλλά πρόκειται απλώς για μια ανάλυση βασισμένη στο μοντέλο που αναπτύχθηκε από το NOAA.
Κατηγορίες:Uncategorized
physicsgg 
Σχολιάστε