Θα γίνει ορατή στην Ελλάδα ως μερική

ΠΡΟΣΟΧΗ: Αν επιθυμείτε να παρατηρήσετε την έκλειψη σε εξωτερικό χώρο, πρέπει να χρησιμοποιήσετε ΕΙΔΙΚΑ ΓΥΑΛΙΑ. Απλά γυαλιά ηλίου δεν προσφέρουν την αναγκαία προστασία και μπορεί να προκληθούν μόνιμες βλάβες στην όρασή σας.

Μερική Έκλειψη Ηλίου, 20 Μαρτίου 2015, 10:39πμ – Ζωντανή Μετάδοση ΕΔΩ:http://eclipse.astro.noa.gr/main/ και ΕΔΩ:http://live.slooh.com/stadium/live/the-total-solar-eclipse-of-2015

(νεώτερη ενημέρωση 19/3/2015)

Η σιλουέτα της Σελήνης θα σκεπάσει εντελώς τον Ήλιο στις 20 Μαρτίου, όμως η Ελλάδα δεν θα βρίσκεται σε θέση να απολαύσει το φαινόμενο σε όλο του το μεγαλείο.

Σύμφωνα με το TimeAndDate.com, στην Ελλάδα η έκλειψη θα ξεκινήσει στις 10.50 και στις 11:50 περίπου, παρατηρώντας τον ήλιο με τα κατάλληλα γυαλιά, θα βλέπουμε την παραπάνω εικόνα.

Η έκλειψη θα γίνει ορατή ως ολική μόνο σε μια λωρίδα πλάτους μερικών εκατοντάδων χιλιομέτρων, η οποία περνά από τον Βόρειο Ατλαντικό ωκεανό και διασταυρώνεται μόνο με δύο μάζες ξηράς, τις Φερόες Νήσους ανάμεσα στη Βρετανία και την Ισλανδία και το απομονωμένο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ στην Αρκτική.

Στις περιοχές αυτές, οι κάτοικοι θα απολαύσουν δύο μέχρι δυόμισι λεπτά ολικότητας, αναφέρει η Βασιλική Αστρονομική Εταιρεία της Βρετανίας.

Σε νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη, ο ηλιακός δίσκος θα καλυφθεί μόνο εν μέρει από τη Σελήνη και το φαινόμενο θα γίνει ορατό ως μερική έκλειψη.

Η σκιά της Σελήνης, με πλάτος αρκετών χιλιάδων χιλιομέτρων, θα περάσει από ένα μεγάλο μέρος του βορείου ημισφαιρίου, συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της Ευρώπης, της Γροιλανδία, της Νέας Γης στον Καναδά, της βόρειας Αμερικής και της δυτικής Ασία.

Στην Ελλάδα η έκλειψη θα ξεκινήσει στις 10.40 και θα φτάσει στην κορύφωση της περίπου στις 11.45 (11.44 στην Αθήνα, 11.46 στη Θεσσαλονίκη) και θα λήξει γύρω στις 12.55. Ο ηλιακός δίσκος θα καλυφθεί κατά περίπου 40%.

«Παράθυρο» για τη μελέτη του Ήλιου η έκλειψη

Την ευκαιρία της ολικής έκλειψης της επόμενης Παρασκευής πρόκειται να αξιοποιήσει μία διεθνής ομάδα Βρετανών, Αμερικανών, Τσέχων και Γερμανών επιστημόνων, με σκοπό να πραγματοποιήσει μετρήσεις που ενδεχομένως θα βοηθήσουν στην ακόμη καλύτερη κατανόηση της δραστηριότητας του Ήλιου. Η ομάδα θα βρεθεί το πρωί της 20ης Μαρτίου σε ένα από τα νορβηγικά νησιά στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ, ώστε να αποτυπώσει την εικόνα του ηλιακού στέμματος, δηλαδή της εξωτερικής ατμόσφαιρας της Ήλιου.

Η έκλειψη θα είναι ολική σε μία στενή λωρίδα γύρω από τον Βόρειο Πόλο, στην οποία οι μόνες χερσαίες περιοχές είναι τα νησιά Φερόες και τα νορβηγικά νησιά στο νορβηγικό αρχιπέλαγος. Με δεδομένο πως σε αυτές τις περιοχές το ηλιακό φως θα μπλοκαρισθεί κατά 100% από τη σκιά της Σελήνης, οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν μεταξύ άλλων 14 ειδικά διαμορφωμένες κάμερες, για να «φωτογραφίσουν» σε διάφορες συχνότητες την περιοχή περιμετρικά γύρω από τον ηλιακό δίσκο.

Η διαδρομή της έκλειψης της 20 Μαρτίου (χρόνος GMT)

Με αυτό τον τρόπο, θα καταγράψουν τους πίδακες από πλάσμα (ιονισμένο αέριο) οι οποίοι φτάνουν στα όρια της εξωτερικής ατμόσφαιρας με ταχύτητες έως και 350.000 χλμ./ώρα. Οι πίδακες είναι ορατοί μόνο κατά τη διάρκεια μιας ολικής ηλιακής έκλειψης, ενώ οι εικόνες τους και τα υπόλοιπα δεδομένα θα δώσουν τη δυνατότητα για υπολογισμό της θερμοκρασίας του στέμματος.

Με αυτές τις πληροφορίες, η ομάδα ελπίζει πως θα έρθει ένα βήμα πιο κοντά στο να λύσει ένα «γρίφο» που αφορά το στέμμα, και πιο συγκεκριμένα το γεγονός ότι είναι εντυπωσιακά θερμότερη από την επιφάνεια του Ήλιου. Έτσι, η θερμοκρασία της επιφάνειας είναι περίπου 6000 βαθμούς Κελσίου, με τις μετρήσεις για το στέμμα να ανεβάζουν αυτό το νούμερο στο 1 εκατομμύριο βαθμούς Κελσίου κατά μέσο όρο, τη στιγμή μάλιστα που σε ορισμένες περιοχές του στέμματος η θερμοκρασία αγγίζει τα 2 εκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα δεν έχει εξακριβωθεί η αιτία αυτής της θερμοκρασιακής διαφοράς.

Οι Βρετανοί επιστήμονες προέρχονται από το Πανεπιστήμιο του Αμπερίστγουιθ, με επικεφαλής τον Χιού Μόργκαν, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει στο παρελθόν ανάλογες μετρήσεις κατά τη διάρκεια ολικών ηλιακών εκλείψεων στην έρημο Σαχάρα, τα νησιά Μάρσαλ, την Ταϊτή και την έρημο Γκόμπι. «Η θερμοκρασία διαφορά ανάμεσα στην επιφάνεια του Ήλιου και το στέμμα συνιστά ένα από τα μεγάλα μυστήρια της αστρονομίας, και οι ολικές ηλιακές εκλείψεις μάς δίνουν μια μοναδική ευκαιρία για να το ξεδιαλύνουμε», αναφέρει στο σάιτ του πανεπιστημίου.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον Μόργκαν η ανακάλυψη της αιτίας που κρύβεται πίσω από το φαινόμενο θα έχει και πρακτικό όφελος. «Η κατανόηση των ιδιοτήτων του ηλιακού στέμματος θα παίξει κρίσιμο ρόλο στην προστασία των δορυφορικών τηλεπικοινωνιακών συστημάτων, τα οποία κινδυνεύουν από τις ηλιακές καταιγίδες», καταλήγει.

Πηγές: [Βαγγέλης Πρατικάκης – http://news.in.gr/science-technology/article/?aid=1231391876  ] – http://en.wikipedia.org/wiki/Solar_eclipse_of_March_20,_2015  και http://www.naftemporiki.gr/story/929017/parathuro-gia-ti-meleti-tou-iliou-i-ekleipsi-tis-20is-martiou – http://www.theguardian.com/science/2015/mar/15/solar-eclipse-will-help-scientists-study-suns-corona

Στη σκιά της Σελήνης

άρθρο του ΔΙΟΝΥΣΗ Π. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ στην kathimerini.gr (16/3/2015)

Τ​​ην ερχόμενη Παρασκευή 20 Μαρτίου, λίγο πριν από τις 12 το μεσημέρι και 13 ώρες πριν από την Εαρινή Ισημερία που θα σηματοδοτήσει την έναρξη της φετινής άνοιξης, σ’ ολόκληρη τη χώρα θα μπορέσουμε να παρατηρήσουμε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα της φύσης: μια μερική έκλειψη του Ηλιου. Αν και όχι τόσο θεαματική όσο μια ολική ηλιακή έκλειψη, στη μερική έκλειψη της Παρασκευής θα δούμε το ήμισυ σχεδόν του ηλιακού δίσκου να καλύπτεται από τη Σελήνη. Φυσικά, για να παρατηρηθεί το φαινόμενο με ασφάλεια, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν ειδικά φίλτρα που προστατεύουν τα μάτια μας ικανοποιητικά κι όχι όπως έκαναν ορισμένοι παλαιότερα με τα καπνισμένα γυαλιά, τα μαυρισμένα φωτογραφικά φιλμ, τα CDs κ.λπ., γιατί κανένα απ’ αυτά δεν παρέχει την κατάλληλη προστασία.

Οπως είναι φυσικό, πάντως, όποιος δεν έχει δει ολική έκλειψη του Ηλιου είναι δύσκολο να καταλάβει τον φόβο που κατείχε τους ανθρώπους των περασμένων αιώνων όταν έβλεπαν τον βασιλιά Ηλιο να τον καταβροχθίζει ένας «αόρατος δράκοντας». Γιατί καθώς ο «σκοτεινός τοίχος» της σεληνιακής σκιάς πλησιάζει με ταχύτητα που φτάνει τα 3.000 χιλιόμετρα την ώρα, καταλαβαίνεις για πρώτη φορά τι πραγματικά σήμαινε το δέος των αρχαίων λαών που επί χιλιάδες χρόνια αντιδρούσαν με τόσες και τόσες δεισιδαίμονες αντιλήψεις και φόβους χτυπώντας τα τύμπανα σε μια απεγνωσμένη και μάταιη προσπάθεια να αποτρέψουν τον «σκοτεινό δράκο» να καταπιεί τελείως τον ζωοδότη φωτεινό δίσκο του Ηλιου. Λένε μάλιστα ότι, στη διάρκεια της έκλειψης του 840 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Λουδοβίκος της Βαυαρίας και γιος του Καρλομάγνου πέθανε από τον φόβο του, με αποτέλεσμα οι τρεις γιοι του να πολεμήσουν μεταξύ τους διαχωρίζοντας τελικά την αυτοκρατορία σε τρία τμήματα που αποτελούν σήμερα τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία!

Η αρχαιότερη αναφορά μιας ολικής ηλιακής έκλειψης προέρχεται από την Κίνα και ανάγεται στο έτος 2138 π.Χ., αν και ορισμένοι ερευνητές πιστεύουν ότι πρόκειται για μύθο. Η αναφορά αυτή αφορά τους αυλικούς Χσι και Χο που ήσαν αστρονόμοι του αυτοκράτορα της Κίνας και οι οποίοι αποκεφαλίστηκαν επειδή δεν κατόρθωσαν να προβλέψουν την έκλειψη εκείνη. Η επόμενη αναφορά καταγράφηκε και πάλι από Κινέζους και σχετίζεται με την έκλειψη της 3ης Μαΐου του 1375 π.Χ. ενώ ακόμη μία κινέζικη αναφορά είναι καταγραμμένη πάνω σε οστά, των οποίων η χρονολόγηση κυμαίνεται μεταξύ των ετών 1353 και 1281 π.Χ. Ορισμένοι μάλιστα ερευνητές θεωρούν ότι μία αναφορά στην «Οδύσσεια» του Ομήρου (20, 355) ίσως να σχετίζεται με την ηλιακή έκλειψη της 16ης Απριλίου του 1178 π.Χ.

Στα «Ασσυριακά Χρονικά» αναφέρεται η έκλειψη της 15ης Ιουνίου του 763 π.Χ. η οποία έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για τον ακριβή προσδιορισμό διαφόρων ιστορικών γεγονότων σε συνδυασμό με τους καταλόγους διαφόρων βασιλέων και των περιόδων βασιλείας τους. Η έκλειψη μάλιστα αυτή αναφέρεται και στην Παλαιά Διαθήκη (Αμως, 8/9). Αρκετές είναι επίσης και οι βαβυλωνιακές αναφορές αν και για μας τους Ελληνες σημαντική είναι η αναφορά του ποιητή Αρχίλοχου (680-640 π.Χ.) για την έκλειψη της 6ης Απριλίου του 648 π.Χ. Ακόμη όμως πιο σημαντική είναι και η αναφορά του Ηρόδοτου (485-420 π.Χ.) στην «Ιστορία» του (Ι, 74) και του Πλίνιου στο έργο του «Naturalis Historia» (II, 53), όπου περιγράφεται η πρόβλεψη που έκανε ο Θαλής ο Μιλήσιος για την ηλιακή έκλειψη της 28ης Μαΐου του 585 π.Χ. και η οποία είχε ως αποτέλεσμα το τέλος του εξαετούς πολέμου μεταξύ των Μήδων και των Λυδών.

Δεν πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι ο Ιππαρχος, που θεωρείται και πατέρας της Αστρονομίας, από δύο παρατηρήσεις της έκλειψης του 130 π.Χ. κατόρθωσε να υπολογίσει την απόσταση της Σελήνης από τη Γη. Με τη βοήθεια της τριγωνομετρίας, που ο ίδιος είχε εφεύρει, υπολόγισε ότι η Σελήνη πρέπει να βρίσκεται σε απόσταση περίπου 62 γήινων ακτίνων, όταν η σημερινή επακριβώς μετρημένη τιμή της απόστασης αυτής είναι 60,27 γήινες ακτίνες! Αργότερα ο χρονικογράφος Λέων ήταν ο πρώτος που περιέγραψε την εμφάνιση του στέμματος στη διάρκεια της έκλειψης της 22ας Δεκεμβρίου του 968 μ.Χ. που την είχε παρατηρήσει από την Κωνσταντινούπολη (άλλοι αναφέρουν την Κέρκυρα). Ορισμένοι άλλοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η πρωτιά αυτή ανήκει στον Πλούταρχο με την περιγραφή της έκλειψης του 71 μ.Χ. Παρ’ όλα αυτά, νεότεροι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η περιγραφή του Πλουτάρχου δεν είναι παρά μια τελείως φανταστική-λογοτεχνική περιγραφή και όχι αποτέλεσμα πραγματικής παρατήρησης.
Χίλια πεντακόσια χρόνια αργότερα η ανακοίνωση μιας επικείμενης έκλειψης είχε και τα ευτράπελά της. Το 1560 μ.Χ. στη Γαλλία η αναμονή της έκλειψης πανικόβαλε τους κατοίκους σε τέτοιο βαθμό, ώστε τσακώνονταν για το ποιος θα εξομολογηθεί πρώτος. Για να ηρεμήσει, λοιπόν, τα πνεύματα, ένας ιερέας ανακοίνωσε ότι «η έκλειψη αναβάλλεται για δύο εβδομάδες» έτσι ώστε όλοι οι πιστοί να προφτάσουν να εξομολογηθούν!

Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Ετικέτες: ΕΚΛΕΙΨΗ ΗΛΙΟΥ