(νεώτερη ενημέρωση 9-7-2013)
Γνώριμες μορφές ζωής φέρεται να βρέθηκαν στην «εξωγήινη» λίμνη Βοστόκ
Θαμμένη κάτω από σχεδόν τέσσερα χιλιόμετρα πάγου, βυθισμένη στο αιώνιο σκοτάδι και το ακραίο ψύχος. Η κρυμμένη λίμνη Βοστόκ της Ανταρκτικής θα μπορούσε κάλλιστα να είναι στείρα. Κι όμως, αμερικανοί ερευνητές υποστηρίζουν τώρα ότι ο πάγος που βρίσκεται λίγα μέτρα από την επιφάνεια περιέχει γνώριμους οργανισμούς, ίσως ακόμα και… ψάρια.
Η λίμνη Βοστόκ ανακαλύφθηκε το 1956 από τους Ρώσους, οι οποίοι κατάφεραν πέρυσι για πρώτη φορά να ολοκληρώσουν μια αμφιλεγόμενη γεώτρηση σχεδόν μέχρι την επιφάνεια της λίμνης. Ανακοίνωσαν αρχικά ότι ο πάγος που άγγιξε το γεωτρύπανο περιείχε «άγνωστες μορφές μικροβιακής ζωής». Ο ισχυρισμός τους όμως αμφισβητήθηκε, λόγω της πιθανότητας να είχε μολυνθεί η γεώτρηση με μικρόβια από την επιφάνεια.
Η πιθανότητα επιμόλυνσης των πολύτιμων δειγμάτων είναι ένα πρόβλημα που αφορά και τη νέα μελέτη: O Δρ Σκοτ Ρότζερς και οι συνεργάτες του στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Bowling Green στο Οχάιο επανεξέτασαν πυρήνες πάγου που είχαν ανασυρθεί από αμερικανικές γεωτρήσεις τη δεκαετία του 1990.
Εξέτασαν συγκεκριμένα τον λεγόμενο «πάγο συσσώρευσης», ο οποίος σχηματίζεται όταν το νερό της λίμνης παγώνει στην επιφάνειά της κάτω από τον υπερκείμενο παγετώνα. Οι πρώτες ενδείξεις μικροβιακής σε αυτό το στρώμα πάγου, το οποίο μπορεί να φτάνει σε πάχος τα εκατοντάδες μέτρα, είχαν δημοσιευτεί το 1999 στο περιοδικό Science.
Τώρα, η ομάδα του Ρότζερς αναφέρει στην επιθεώρηση PLoS ONE ότι δύο δείγματα πάγου συσσώρευσης από τη λίμνη περιείχαν 3.507 γονιδιακές αλληλουχίες, από τις οποίες οι 1.623 ταίριαζαν με γνωστούς οργανισμούς.
Από τις αλληλουχίες αυτές, το 94% προέρχονται από βακτήρια, ενώ οι υπόλοιπες από πολυκύτταρους οργανισμούς όπως μύκητες, καρκινοειδή και μαλάκια. Το ενδιαφέρον όμως είναι ότι ορισμένα από τα βακτήρια που φέρονται να ανιχνεύθηκαν ζουν κανονικά στο σώμα μεγαλύτερων οργανισμών όπως τα ψάρια.
Είναι άραγε δυνατό να ζουν ψάρια στο κρύο, το σκοτάδι και την ακραία πίεση της λίμνης, η οποία πιστεύεται ότι παραμένει απομονωμένη από την επιφάνεια εδώ εκατομμύρια χρόνια;
Ο Ρότζερς παραδέχεται ότι η πιθανότητα μόλυνσης των δειγμάτων δεν μπορεί να αποκλειστεί: οι γεωτρήσεις της δεκαετίας του 1990 αφορούσαν μελέτες για το κλίμα, και όχι για το οικοσύστημα της Βοστόκ, και ο εξοπλισμός δεν είχε αποστειρωθεί.
Περισσότερο φως στη λίμνη Βοστόκ θα μπορούσαν να δώσουν οι αναλύσεις που συνεχίζονται στα ρωσικά δείγματα, ή άλλες, πιο προσεκτικές γεωτρήσεις. Μια αντίστοιχη γεώτρηση ολοκληρώθηκε εξάλλου φέτος σε μια άλλη θαμμένη λίμνη, τη λίμνη Ουίλανς.
Ίσως όμως η παρουσία γνώριμων οργανισμών να μην είναι τόσο περίεργη όσο φαίνεται: Στην Ανταρκτική υπάρχουν ακόμα 375 θαμμένες λίμνες, και οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι αυτοί οι όγκοι νερού επικοινωνούν μεταξύ τους με υπόγεια ποτάμια, και δεν αποκλείεται να συνδέονται και με τον ωκεανό.
=============================================>
(Νεώτερη ενημέρωση 11-3-2013)
Οι Ρώσοι παραδέχονται ότι δεν εντόπισαν «νέες μορφές ζωής» στη Λίμνη Βοστόκ
Tα βακτήρια που βρέθηκαν στα δείγματα νερού προέρχονταν από επιμόλυνση
Ρώσοι επιστήμονες αναγκάστηκαν να διαψεύσουν τις αρχικές δηλώσεις της περασμένης εβδομάδας, σύμφωνα με τις οποίες είχαν ανακαλύψει άγνωστα ως σήμερα βακτήρια στη μυστηριώδη Λίμνη Βοστόκ της Ανταρκτικής, έναν όγκο νερού που παραμένει εγκλωβισμένος κάτω από χιλιόμετρα πάγου εδώ και εκατομμύρια χρόνια.
«Αφού αποκλείσαμε όλους τους πιθανούς εξωτερικούς παράγοντες που μπορεί να είχαν μολύνει τα βακτήρια, ελέγξαμε το DNA τους και είδαμε ότι δεν είναι συμβατό με κανένα άλλο γνωστό είδος» είχε δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ο Σεργκέι Μπουλάτ, ερευνητής του Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης.
H μόλυνση
Οι δηλώσεις του διαψεύδονται τώρα από τον Βλαντιμίρ Κορολιόφ, διευθυντή του εργαστηρίου Γενετικής στο Ινστιτούτο: Όλα τα βακτήρια που βρέθηκαν στα δείγματα νερού της λίμνης «προέρχονταν από επιμόλυνση» παραδέχτηκε.
«Δεν μπορούμε επομένως να μιλάμε για ανακάλυψη άγνωστων ως σήμερα μορφών ζωής» ξεκαθάρισε. Η ρωσική γεώτρηση στη Λίμνη Βοστόκ παρέμενε για χρόνια αμφιλεγόμενη, καθώς πολλοί ειδικοί από άλλες χώρες ανησυχούσαν για μόλυνση των νερών από το γεωτρύπανο.
Επειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, η ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική έφτασε μέχρι την επιφάνεια της λίμνης στις αρχές Φεβρουαρίου του 2012, και λίγο αργότερα τα πρώτα δείγματα νερού παραδόθηκαν πανηγυρικά στον πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν. Παραμένει τώρα ασαφές αν είναι δυνατόν για τους Ρώσους επιστήμονες να λάβουν δείγματα που δεν έχουν επιμολυνθεί από το εξωτερικό περιβάλλον.
Οι άλλες αποστολές
Πριν από μερικούς μήνες, η βρετανική αποστολή στην Ανταρκτική αναγκάστηκε να ματαιώσει τα σχέδιά της για γεώτρηση στη Λίμνη Έλσγουορθ, μιας άλλης λίμνης που καλύπτεται από παχύ στρώμα πάγου.
Φέτος τον Ιανουάριο, όμως, οι Αμερικανοί κατάφεραν να φτάσουν στα νερά της θαμμένης Λίμνης Ουίλανς στη Δυτική Ανταρκτική. Η ανακάλυψη ζωντανών οργανισμών που επιβιώνουν απομονωμένοι κάτω από τους πάγους για χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια θα αναπτέρωνε τις ελπίδες των αστροβιολόγων και για την ανακάλυψη ζωής σε άλλα παγωμένα μέρη του Ηλιακού Συστήματος.
Μεγάλοι όγκοι γλυκού νερού δεν αποκλείεται να υπάρχουν κάτω από την παγωμένη επιφάνεια δορυφόρων του Δία όπως η Ευρώπη, καθώς και σε φεγγάρια του Κρόνου όπως ο Εγκέλαδος. tovima.gr
========================
Διαβάστε επίσης, «Λίμνη Βοστόκ: Οδηγός για να βρεθεί ζωή στο Διάστημα«
Οι Ρώσοι επιστήμονες που κατάφεραν να τρυπήσουν τους πάγους πάνω από μια υπόγεια λίμνη της Ανταρκτικής για να φτάσουν σε αυτή και να τη μελετήσουν ανακοίνωσαν ότι εντόπισαν κάποιες νέες μορφές ζωής. Πρόκειται για άγνωστα, όπως τα χαρακτηρίζουν, βακτήρια.
Η λίμνη
H λίμνη Βοστόκ στην Ανταρκτική είναι ένας μεγάλος όγκος γλυκού νερού που εδώ και τουλάχιστον 14 εκατομμύρια χρόνια παραμένει θαμμένος κάτω από σχεδόν τέσσερα χιλιόμετρα πάγου. Από τις περίπου 370 λίμνες γλυκού νερού που έχουν εντοπιστεί τα τελευταία χρόνια κάτω από το κάλυμμα πάγου της Ανταρκτικής, η λίμνη Βοστόκ είναι μακράν η μεγαλύτερη, με έκταση 15.690 χιλιομέτρων.
Οι ερευνητές τρύπησαν ένα στρώμα πάγου 4 χιλιομέτρων για να φτάσουν στη λίμνη και να λάβουν δείγματα
Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξή της ήρθαν από βρετανικά ραντάρ τη δεκαετία του 1970. Έπειτα από μια δεκαετία προσπαθειών, η ρωσική αποστολή στην Ανταρκτική κατάφερε να διεισδύσει στη λίμνη και να πάρει δείγματα από αυτή.
«Αφού αποκλείσαμε όλους τους πιθανούς εξωτερικούς παράγοντες που μπορεί να είχαν μολύνει τα βακτήρια, ελέγξαμε το DNA τους και είδαμε ότι δεν είναι συμβατό με κανένα άλλο γνωστό είδος. Η ομοιότητα του γενετικού υλικού με εκείνο γνωστών ειδών ήταν μικρότερη από 86%, ποσοστό ουσιαστικά μηδενικό όταν μιλάμε για έρευνα DNA. Οταν το επίπεδο της ομοιότητας είναι μικρότερο από 90% πρακτικά μιλάμε για άγνωστο είδος» αναφέρει ο Σεργκέι Μπουλάτ, του Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής του Πανεπιστημίου της Αγίας Πετρούπολης. «Αν αυτά τα βακτήρια τα είχαμε εντοπίσει στον Αρη τότε χωρίς καμιά αμφιβολία θα μιλούσαμε για αρειανή ζωή. Ομως πρόκειται για γήινο DNA. Αυτές τις μορφές ζωής θα τις χαρακτηρίσουμε είτε μη εντοπισμένες είτε μη ταξινομημένες» συνεχίζει ο ερευνητής.
Τα δείγματα νερού στα οποία εντοπίστηκαν αυτά τα βακτήρια είναι πιθανότατα δείγματα στα οποία υπάρχουν παράγοντες που είχαν υπεισέλθει σε αυτά από τη γεώτρηση ή από την έκθεση μετά από εκατομμύρια έτη σε μη στεγανοποιημένο περιβάλλον. Για αυτό και οι ερευνητές έσπευσαν να τονίσουν ότι για να επιβεβαιωθεί η ανακάλυψη θα πρέπει να μελετήσουν και δείγματα «καθαρού» νερού της υπόγειας λίμνης ώστε να δουν αν θα βρουν τους ίδιους ή πιθανώς άλλους άγνωστους μικροοργανισμούς.
tovima.gr –bbc.co.uk
Κατηγορίες:ΑΣΤΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ, ΓΕΩΛΟΓΙΑ, ΕΞΩΓΗΙΝΗ ΖΩΗ
physicsgg 
Σχολιάστε